Liên tục tái chiếm đất công
Ngày 30.12.2016, UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu (cũ) ban hành Quyết định 3751 về việc thu hồi đất, diện tích gần 19 ha thuộc xã Phước Thuận, H.Xuyên Mộc (nay là xã Hồ Tràm, TP.HCM) của Công ty CP thương mại Quảng Trọng do chậm triển khai dự án Khu du lịch Quảng Trọng. Diện tích đất này được giao cho Trung tâm Phát triển quỹ đất tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu quản lý.

Khu đất gần 19 ha ở xã Hồ Tràm bị tái lấn chiếm
ẢNH: NGUYỄN LONG
Đến ngày 20.4.2020, Trung tâm Phát triển quỹ đất tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu phát hiện trên diện tích đất này đang có người dùng xe cuốc, xe ủi san gạt mặt bằng, tái lấn chiếm. Những người này khai nhận được công ty trên thuê đến dọn dẹp, san ủi mặt bằng. Ngày 21.4.2020, lực lượng chức năng H.Xuyên Mộc đã lập biên bản vi phạm hành chính đối với Công ty CP thương mại Quảng Trọng về hành vi chiếm hơn 9 ha đất nằm trong khu đất công gần 19 ha mà UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu (cũ) đã thu hồi trước đó.
Sau đó, UBND H.Xuyên Mộc đã ra quyết định xử phạt hành chính công ty này 100 triệu đồng và buộc công ty khôi phục tình trạng ban đầu của đất trước khi vi phạm, buộc trả lại đất đã chiếm. Ngày 29.4.2020, Công ty CP thương mại Quảng Trọng đã nộp phạt số tiền 100 triệu đồng.
Đến ngày 12.7.2021, Trung tâm Phát triển Quỹ đất tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu tiếp tục phát hiện trên khu đất gần 19 ha này có người dựng hàng rào chiếm đất công, nên báo cáo UBND H.Xuyên Mộc xử lý. Ngày 17.12.2021, UBND H.Xuyên Mộc đã ra quyết định cưỡng chế, buộc thực hiện khắc phục hậu quả đối với Công ty CP thương mại Quảng Trọng do hành vi chiếm hơn 9 ha đất nằm trong khu đất gần 19 ha do Trung tâm Phát triển Quỹ đất tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu quản lý.
UBND H.Xuyên Mộc buộc công ty tháo dỡ toàn bộ hàng rào, lán trại trên diện tích đất công đã chiếm. Do công ty không tự tháo dỡ công trình vi phạm, năm 2023, UBND H.Xuyên Mộc đã tổ chức cưỡng chế, bàn giao đất lại cho Trung tâm Phát triển Quỹ đất tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu.
Chưa dừng lại, đến ngày 7.7.2025, UBND xã Hồ Tràm (TP.HCM) phát hiện trên khu đất này "mọc" lên một hàng rào bằng lưới B40 cao 1,5 m, dài 100 m.
Còn khu đất rộng hơn 13 ha tại xã Xuyên Mộc (TP.HCM) đang được Trung tâm Phát triển Quỹ đất tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu quản lý. Trên diện tích đất này, bà B.T.T.M (ở xã Xuyên Mộc) lấn chiếm hơn 280 m2 làm 9 chòi tạm và 3 công trình phụ, từng bị UBND H.Xuyên Mộc (tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu cũ) tổ chức cưỡng chế vào tháng 6.2024. Đoàn cưỡng chế đã thực hiện phá dỡ công trình trên đất, buộc khôi phục lại tình trạng ban đầu của đất trước khi bà M. vi phạm, bàn giao cho Trung tâm Phát triển quỹ đất tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu quản lý.
Đến ngày 30.12.2024, UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu (cũ) đã có công văn yêu cầu UBND H.Xuyên Mộc chủ trì, phối hợp với các sở, ngành, đơn vị liên quan khẩn trương xử lý tái lấn, chiếm đối với trường hợp của M. trên khu đất hơn 13 ha này. Thời hạn hoàn thành trước ngày 15.1.2025.
Trao đổi với PV Báo Thanh Niên ngày 15.7, lãnh đạo Trung tâm Phát triển Quỹ đất tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu cho biết do UBND H.Xuyên Mộc (cũ) chưa thực hiện nội dung chỉ đạo của UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu nên đến nay trung tâm chưa nhận được kết quả xử lý từ địa phương. Do đó, Trung tâm Phát triển quỹ đất tỉnh đề nghị UBND xã Xuyên Mộc tiếp tục tổ chức xử lý dứt điểm trường hợp tái lấn, chiếm trên khu đất hơn 13 ha này.
Lãnh đạo Trung tâm Phát triển Quỹ đất tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu cho biết trung tâm được UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu (cũ) giao quản lý hơn 100 khu đất nhưng hiện nay vẫn còn hàng chục khu đất chưa được nhận bàn giao từ các địa phương do bị người dân bao chiếm.
Xã Bình Châu có hơn 140 ha đất công bị chiếm
Theo báo cáo của UBND xã Bình Châu (TP.HCM), quá trình quản lý đất đai của địa phương qua các thời kỳ cho thấy một số hộ dân đang sử dụng đất lâu đời nhưng sổ mục kê, bản đồ địa chính năm 1997, số hóa năm 2005 vẫn thể hiện là lại đất hoang. Do đó dẫn đến diện tích chồng lấn giữa đất công UBND xã quản lý và đất dân đang sử dụng, canh tác lâu năm rất phức tạp. Tính đến nay, xã Bình Châu có hơn 140 ha đất công bị dân lấn chiếm với 630 hộ và 441 công trình vi phạm trên đất.

UBND xã Bình Châu dựng bảng nghiêm cấm lấn chiếm đất công
ẢNH: NGUYỄN LONG
"Tình trạng lấn chiếm đất công vẫn còn diễn ra. Nguyên nhân địa bàn xã Bình Châu rộng, diện tích đất công lớn, việc quản lý đất công, trật tự xây dựng thời kỳ trước còn nhiều hạn chế, một số nơi không được kiểm tra thường xuyên, để xảy ra vi phạm kéo dài mà không kịp thời phát hiện và xử lý; cán bộ xử lý ngại va chạm, hoặc sợ bị khiếu nại, khiếu kiện nên việc xử lý vi phạm chưa nghiêm", một lãnh đạo UBND xã Bình Châu lý giải nguyên nhân đất công trên địa bàn xã bị dân bao chiếm nhiều.
Nhằm chấn chỉnh, nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác quản đất đai, lãnh đạo UBND xã Bình Châu cho biết thời gian tới xã tăng cường kiểm tra công tác quản lý đất đai trên địa bàn, kiên quyết xử lý các trường hợp lấn, chiếm đất công, không đăng ký đất đai, chuyển quyền sử dụng đất không đúng quy định
Phường Vũng Tàu xử lý hình sự hành vi chiếm đất công
Tại một diễn biến khác, mới đây, Bí thư Đảng ủy phường Vũng Tàu Nguyễn Tấn Bản đã có văn bản yêu cầu UBND phường chỉ đạo rà soát, thống kê quỹ đất công. Xác định đầy đủ diện tích đất công, đất công cộng, đất chưa giao, chưa cho thuê trên địa bàn. Xây dựng bản đồ hiện trạng, cắm mốc giới các thửa đất công, công khai ranh giới quản lý. Tiếp nhận và xử lý bàn giao hồ sơ đất đai (nếu có) từ cấp chính quyền trước, lập hồ sơ chi tiết quỹ đất công, cập nhật thường xuyên vào cơ sở dữ liệu quản lý đất đai của phường. Xử lý nghiêm theo quy định, truy cứu trách nhiệm hình sự đối với cá nhân, tổ chức vi phạm luật Đất đai năm 2024.
Ông Nguyễn Tấn Bản yêu cầu UBND phường Vũng Tàu chỉ đạo Phòng Kinh tế, Hạ tầng và Đô thị phối hợp Công an phường xác minh, ngăn chặn kịp thời, không để xảy ra tình trạng đất công bị bỏ hoang hoặc sử dụng không hiệu quả gây lãng phí nguồn lực. Trường hợp vi phạm nghiêm trọng, chủ động triển khai cưỡng chế thu hồi đất theo quy định. Khi phát hiện lấn chiếm đất công, lập hồ sơ vi phạm và phối hợp cơ quan chức năng tổ chức cưỡng chế, giải phóng mặt bằng, bảo vệ an ninh trật tự trong quá trình xử lý, báo cáo kịp thời UBND phường về các vụ việc phức tạp, vượt thẩm quyền.
Ông Nguyễn Tấn Bản cho biết, hiện nay quỹ đất công trên địa bàn phường Vũng Tàu còn khá lớn và đang được các cơ quan quản lý nhưng vẫn phát sinh nhiều tồn tại, vẫn còn tình trạng một số khu đất công bị sử dụng sai mục đích hoặc bị chiếm dụng dù chưa được thống kê đầy đủ.
Thực tế, tình trạng đất công sử dụng không đúng mục đích hoặc bỏ hoang vẫn còn diễn ra, nhiều trường hợp lấn chiếm nhỏ lẻ tại các tổ dân phố đã được phản ánh. Tình hình này đòi hỏi địa phương phải khẩn trương củng cố hồ sơ, tăng cường giám sát, tránh để các khu đất công trống trải lâu ngày dẫn đến bị lấn chiếm, lãng phí tài nguyên đất.