Công ty cho vay tiền mã hoá Celsius Network LLC thu hút được sự chú ý của nhiều người muốn kiếm tiền từ bitcoin suốt 5 năm qua. Sau khi đợt giảm giá mạnh của tiền mã hoá khiến Celsius rơi vào tình trạng phá sản vào mùa hè năm nay, một nhóm các nhà đầu tư nghiệp dư đã tìm đến nhau và cùng có chung một mục tiêu: đòi lại tiền.
Hàng nghìn khách hàng của Celsius đã gặp nhau trên các ứng dụng mạng xã hội như Reddit hay Telegram để chuẩn bị hồ sơ pháp lý, góp tiền trả cho luật sư và thực hiện các video chia sẻ trên YouTube về quá trình kiện tụng.
Họ gặp phải nhiều khó khăn liên quan đến luật Bảo hộ phá sản của Mỹ (được qui định tại Chương 11 Luật phá sản Hoa Kỳ), nơi các khách hàng nhỏ thường có nguy cơ mất tiền cao và khó có thể có chỗ ngồi trong bàn đàm phán thường dành cho luật sư và các đơn vị tư vấn.
Celsius sẽ có ít nhất 2 tháng để vạch ra kế hoạch tái cơ cấu, trong đó quyết định điều gì sẽ xảy ra với tài khoản khách hàng và cách tài sản được phân phối.
Celsius được Alex Mashinsky thành lập vào năm 2017 và trở thành bằng “ông lớn” trong mảng tiền mã hoá với tham vọng thay đổi ngành ngân hàng truyền thống và cho phép những người bình thường cũng có thể tận dụng được các tiềm năng của tiền điện tử.
Celsius nhận tiền gửi và sau đó cho vay với lãi suất tiền gửi cao hơn nhiều so với các ngân hàng truyền thống. Ông Mashinsky thường xuyên xuất hiện tại các hội thảo tiền mã hoá và truyền đi thông điệp: “Ngân hàng không phải bạn bè của bạn”.
Lãi tiền gửi cao và các khoản cho vay lớn không có nhiều tài sản đảm bảo đã khiến Celsius lao đao khi thị trường tiền mã hoá lao dốc trong năm nay. Celsius dừng hoạt động rút tiền hồi tháng 6 và đệ trình hồ sơ phá sản vào tháng 7 đồng thời thừa nhận đang nợ khách hàng gần 4,7 tỷ USD giá trị tiền mã hoá.
Chênh lệnh giữa nợ và tài sản của Celsius lên tới 1,2 tỷ USD. Celsius cho biết công ty này có 1,7 triệu người dùng, bao gồm 300.000 tài khoản có từ 100 USD trở lên.
“Đây là quyết định đúng đắn đối với cộng đồng và công ty”, ông Mashinsky nói vào ngày Celsius đệ đơn phá sản. “Tôi tin rằng khi nhìn lại lịch sử Celsius, đây là một khoảnh khắc mang tính định nghĩa”.
Alex Mashinsky, người sáng lập và CEO Celsius. (Ảnh: Bloomberg).
Theo luật Mỹ, các khách hàng thường không có quyền tài sản đảm bảo, điều này khiến họ khó lấy lại được toàn bộ tiền. Họ đôi khi nhận được những gì còn lại sau khi các khoản thanh toán ưu tiên dành cho luật sư công ty, các đơn vị tư vấn tài chính, nhân viên và một số nhà thầu đã được thực hiện.
Trong trường hợp của Celsius, khách hàng có thể sẽ chỉ nhận được một nửa số tiền mình đang gửi, Simon Dixon, người sáng lập BnkToTheFuture, nhận định.
Khách hàng của Celsius đang cố hết sức có thể, trong đó có David Litter, một kỹ sư xăng dầu 35 tuổi người Mỹ với tài khoản bitcoin chiếm một nửa tài sản anh có. Anh đang nhóm họp những người đang gửi tiền ở các tài khoản lưu ký của Celsius như anh. Đây là các tài khoản lưu giữ tiền mã hoá nhưng không trả lãi. Theo hồ sơ phá sản của Celsius, nhóm này có khoảng 58.000 người dùng và khoảng 180 triệu USD.
Chiến dịch của Litter khởi động vào tháng 7 khi anh viết tư gửi tới toà án khẳng định rằng các khách hàng lưu ký cần nhận được toàn bộ số tiền đang gửi tại Celsius. Khi các khách hàng khác liên hệ với anh, anh thành lập một nhóm trên Telegram. Nhóm này hiện đã có hơn 1.300 thành viên.
Một số thành viên trong nhóm quyết định sẽ thuê công ty luật nhiều kinh nghiệm ở mảng phá sản Togut Segal & Segal LLP. 70 người đang đóng góp quỹ theo đuổi pháp lý đang có 26 triệu USD trong tài khoản của mình, một luật sư của Togut cho biết.
Các khách hàng dùng dịch vụ ký gửi khẳng định tiền hoàn toàn là của họ vì Celsius chỉ là đơn vị lưu trữ. Dù vậy, nhóm khách hàng này chỉ chiếm một tỷ trọng nhỏ trong số khách hàng của Celsius do nhiều người gửi tiền vào những tài khoản hứa hẹn lãi suất năm lên tới 17%. Celsius cho biết công ty có khoảng 600.000 tài khoản như vậy cùng số tiền lên tới 4,2 tỷ USD tính đến thời điểm ngày 13/7.
Một trong những khách hàng như vậy là Tiffany Fong. Cô gái 28 tuổi này cho biết đã gửi 3,1 bitcoin và 11,5 etheruem vào Celsius từ năm 2021. Ở thời điểm đỉnh cao của thị trường, số tiền mã hoá này trị giá 270.000 USD.
Khi Celsius đóng băng rút tiền vào tháng 6, cô bắt đầu mở một kênh YouTube để chia sẻ về diễn biến của vụ việc. Cập nhật vụ việc này và xem tin nhắn đến từ các khách hàng khác của Celsius là một công việc bán thời gian và thỉnh thoảng là toàn thời gian của cô.
“Tôi nghĩ tôi đăng video đầu tiên chỉ để giải toả”, Fong nói.
Fong cho biết cô không bận tâm nếu các khách hàng khác, ví dụ như những người dùng dịch vụ lưu ký, nhận được tiền trước cô. “Tôi không thích chiến đấu. Tôi không quan tâm nếu ai đó nhận được tiền trước nếu như thực tế ủng hộ điều này. Chúng ta càng chiến đấu, chúng ta càng mất tiền”, cô nói.
Curt Dell, một gửi gửi tiền vào Celsius, cho biết anh dùng YouTube, Twitter và Reddit để theo đuổi vụ việc. Anh từng gửi 13 bitcoin với giá trị 250.000 USD vào Celsius và hiện tại ông hiểu rằng anh có thể nhận lại số tiền chỉ tương đương 50% đến 60%.
“Tôi đang theo một khoá học phá sản nhanh”, anh chia sẻ.
Một số người cũng dùng Celsius để vay tiền. Họ tập hợp với nhau dưới sự hỗ trợ của Zaryn Dentzel, một doanh nhân người Mỹ 39 tuổi đang sống ở Madrid. Zaryn Dentzel cho biết anh đã vay tiền từ Celsius sử dụng bticoin làm tài sản đảm bảo.
Dentzel nói thêm rằng khoản vay của anh có lãi suất 10%. Theo hồ sơ Celsius, công ty này thường cho khách hàng vay giá trị tương đương từ 25% đến 70% giá trị tài sản đảm bảo với lãi suất cũng tuỳ thuộc vào giá trị tài sản đảm bảo. Celsius có khoảng 23.000 khách hàng vay với dư nợ 411 triệu USD và giá trị tài sản đảm bảo 765 triệu USD.
Sau khi Celsius đệ đơn bảo hộ phá sản, Dentzel cho biết anh “dành cả ngày trên internet để tìm kiếm những người khác” cũng trong tình cảnh tương tự.
Cuối cùng, anh lập ra được một nhóm hơn 800 người trên Telegram. Dentzel đã chi 100.000 USD để thuê luật sư David Adler từ McCarter & English, một công ty luật phá sản nổi tiếng.
Noel Dernesc, một nhà làm phim ở Berlin, Đức, là một trong số những người đang tham gia nhóm của Dentzel. Anh cho biết anh có số lượng tiền mã hoá trị giá hàng triệu USD trên Celcius. “Tôi đã tìm cách thuê luật sư nhưng phần lớn các công ty luật đều rất đắ đỏ. Vì thế, các nhóm khách hàng như vậy là lựa chọn tốt”, anh nói.
