Khi đồng hồ điểm 18h, họ sẵn sàng xách túi rời văn phòng mặc kệ công việc còn dang dở. Kim, nha sĩ điều hành phòng khám ở Seoul, nói mình đang chịu đựng văn hóa Gen Z từ phòng họp đến chỗ nghỉ trưa.
"Tôi chưa bao giờ thấy thế hệ nào kỳ lạ như vậy", bà nói. Họ (Gen Z) dễ phản ứng khi nhắc đến trách nhiệm hoặc kỳ vọng. Một số nhân viên trẻ từ chối công việc với lý do không có trong hợp đồng hoặc hết giờ làm.
Những lời phàn nàn về Gen Z ở công sở Hàn Quốc ngày càng lan rộng, trở thành đề tài nóng trên mạng xã hội và các tiểu phẩm hài.
Phân đoạn MZ Office của chương trình hài tình huống Saturday Night Live Korea (SNL) năm ngoái là ví dụ điển hình. Nhân viên trẻ trong chương trình được khắc họa là những người dễ tự ái, quay TikTok giữa cuộc họp và thoải mái nhờ sếp mua cà phê.
Lee Ye-eun, 24 tuổi, cho rằng dù chưa đi làm toàn thời gian, thế hệ của cô biết cách bảo vệ bản thân. Cô nhấn mạnh, trái với hình ảnh gây rối, mọi người đều nỗ lực hòa nhập.
Woo Ye-rin, 19 tuổi, người thường xuyên xem các tiểu phẩm hài về công sở, thừa nhận một số bạn trẻ khá cứng đầu và hay coi mình là trung tâm. Tuy nhiên, cô cho rằng truyền hình đã phóng đại quá mức vì đa số người cô quen đều rất cẩn thận trong việc tạo ấn tượng tốt khi đi làm.
Các chuyên gia nhận định đặc điểm của Gen Z, dù thực tế hay chỉ là nhận thức, đều bắt nguồn từ bối cảnh kinh tế xã hội mà họ trưởng thành.
Nhà tâm lý học Han Min ở Đại học Ajou (tỉnh Gyeonggi) giải thích rằng các sự kiện lịch sử lớn định hình ý thức tập thể của một thế hệ, nhất là những người ở tuổi thanh thiếu niên vào thời điểm đó.
Ông nhấn mạnh, các cuộc khủng hoảng tài chính năm 1997 và 2008 đã thay đổi sâu sắc xã hội Hàn Quốc và để lại dấu ấn rõ nét lên những người sinh vào thập niên 90 và đầu 2000.
Gen Z lớn lên trong cảnh cha mẹ chật vật đối phó với khủng hoảng kinh tế. Họ chứng kiến hàng xóm mất nhà, cha mẹ thất nghiệp, thậm chí gia đình ly tán vì bất ổn tài chính. Tỷ lệ tăng trưởng kinh tế thấp và công việc bấp bênh kéo dài đã ảnh hưởng sâu sắc đến quan điểm của họ về cuộc sống và sự nghiệp.
"Những gì thế hệ trước coi là ích kỷ thực ra là bản năng sinh tồn", Han nói. Họ sớm nhận ra những lời hứa về việc làm trọn đời và văn hóa trung thành không còn đáng tin cậy.
Đồng thời, smartphone là dấu ấn rõ nét của Gen Z, không chỉ ở Hàn Quốc mà trên toàn thế giới.
Nếu thế hệ Millennials lớn lên cùng sự phát triển của công nghệ thì Gen Z sinh ra đã quen thuộc với smartphone. iPhone và BlackBerry xuất hiện từ 2007-2008, điện thoại nắp gập vẫn phổ biến ở Hàn Quốc đến năm 2010. Một khảo sát cho thấy giữa năm 2013, Hàn Quốc đã có khoảng 70% người trẻ sử dụng thiết bị này, làm thay đổi hoàn toàn cách họ kết nối với thế giới.
Phàn nàn về thế hệ trẻ không phải chuyện mới, đó là vòng lặp quen thuộc trong lịch sử. Trước Gen Z, thế hệ Millennials từng bị chỉ trích vì quá thận trọng, chuộng công việc ổn định hơn là khởi nghiệp. Gen X cũng từng chịu những lời phê phán tương tự.
Han cho rằng khi các thế hệ ít tương tác, họ dễ nhìn nhau như những người xa lạ thay vì cùng nỗ lực thích nghi trong môi trường làm việc.
Park, chuyên gia marketing, làm việc với nhiều nhân viên Gen Z, nhận thấy thực tế công sở thường khác xa những gì truyền thông mô tả.
Park cho biết nhiều nhân viên Gen Z làm việc hiệu quả và chuẩn bị rất kỹ lưỡng. Ông thừa nhận thế hệ trẻ có xu hướng cá nhân chủ nghĩa hơn, nhưng đó là hiện tượng toàn cầu, không riêng gì Hàn Quốc.
"Điều này không hẳn tiêu cực", ông nói. "Môi trường hiện đại cần phong cách lãnh đạo linh hoạt, nơi động lực cá nhân được coi trọng hơn sự tuân thủ tập thể".
(Theo Korea Herald)
