Trong bối cảnh thị trường chứng khoán vừa đánh rơi hơn 100 điểm tuần trước và chưa có dấu hiệu dừng lại, thông tin về việc hệ thống giao dịch KRX chuẩn bị triển khai vận hành bỗng trở thành liều thuốc tinh thần trấn an tâm lý nhà đầu tư. Thị trường phản ứng tích cực, đặc biệt là cổ phiếu các công ty chứng khoán, nhóm được đánh giá sẽ hưởng lợi lớn sau khi dự án KRX "về đích".
Đồng loạt gần như toàn bộ cổ phiếu chứng khoán đều tăng mạnh, thậm chí chạm trần. Dù có phần hạ nhiệt đôi chút về cuối phiên nhưng mức tăng trên 4% vẫn phổ biến trên một loạt cổ phiếu. Giao dịch diễn ra khá sôi động, trong đó khối ngoại gần như nghiêng hẳn về chiều mua. VND, SSI, VCI còn nằm trong top được mua ròng toàn thị trường phiên 22/4.
Theo kế hoạch của Sở Giao dịch chứng khoán TP HCM (HoSE), ngày 24 và 25/4, các công ty chứng khoán sẽ kiểm tra kết nối đến HoSE. Ngày 26/4, dữ liệu cuối ngày sẽ được chuyển đổi sang hệ thống giao dịch mới. Các công ty chứng khoán được yêu cầu chủ động chuẩn bị dữ liệu để thực hiện kiểm tra chuyến đổi (Cutover test).
Trong các ngày từ 27 đến 29/4, HoSE sẽ thực hiện chuyển đổi hệ thống giao dịch. Các công ty chứng khoán chủ động có kế hoạch và thực hiện các công việc chuẩn bị để đồng bộ triển khai. Đến ngày 30/4, công ty chứng khoán thực hiện kiểm tra chuyển đổi (Cutover test). Ngày giao dịch trên hệ thống KRX là 2/5/2024.
HoSE yêu cầu các công ty chứng khoán kiểm tra giao dịch thông suốt trên hệ thống của mình với hệ thống mới của sở như ngày giao dịch bình thường. Lãnh đạo HoSE lưu ý các công ty chứng khoán tuyệt đối không dùng phần mềm nhập lệnh tự động và thử nghiệm tình huống bất thường, không thực tế. Trong trường hợp không triển khai chính thức, các công ty chứng khoán chủ động chuẩn bị hệ thống để tiếp tục giao dịch trên hệ thống giao dịch hiện tại.
Hệ thống mới KRX nếu vận hành theo đúng kế hoạch, sẽ là tiền đề để thị trường chứng khoán Việt Nam triển khai thêm nhiều sản phẩm, nhằm thu hút nhà đầu tư, đặc biệt là khối ngoại. Đây sẽ là một bước tiến quan trọng trong tiến trình nâng hạng thị trường từ cận biên lên mới nổi.
Để phục vụ cho quá trình nâng hạng thị trường, trong tương lai, nhà đầu tư nước ngoài có thể sẽ không cần ký quỹ 100% trước giao dịch. Điều này đòi hỏi các CTCK có nguồn lực về vốn lớn, đủ đảm bảo vai trò hỗ trợ thanh toán. Vì thế, đa phần các CTCK đều có kế hoạch tăng vốn giai đoạn 2024-25.
Tính đến cuối quý 1/2024, tổng vốn chủ sở hữu nhóm CTCK vào khoảng 235.000 tỷ đồng, tăng 16.000 tỷ so với đầu năm và là mức cao nhất từ trước đến nay. Vốn chủ sở hữu của các CTCK cũng tăng mạnh trong quý đầu năm nhờ lợi nhuận tăng mạnh và hoạt động tăng vốn. Nhờ đó, các CTCK có thể thoải mái cho vay ký quỹ (margin).
Thời điểm 31/3/2024, dư nợ cho vay ký quỹ (margin) tại các CTCK ước tính tăng 23.000 tỷ so với cuối năm 2023, đạt khoảng 195.000 tỷ đồng. Đây là mức cao kỷ lục trong lịch sử chứng khoán Việt Nam, vượt cả giai đoạn quý 1/2022 khi VN-Index trên đỉnh lịch sử 1.500 điểm.
Theo quy định, CTCK không được cho vay ký quỹ vượt quá 2 lần vốn chủ sở hữu tại cùng thời điểm. Với tỷ lệ Margin/VCSH khoảng 83% như hiện nay, các CTCK ước tính còn đến 277.000 tỷ đồng có thể cho nhà đầu tư vay ký quỹ trong thời gian tới. Cần lưu ý rằng, con số này chỉ là tính toán trên lý thuyết và thực tế chưa bao giờ tỷ lệ Margin/VCSH toàn thị trường chạm đến ngưỡng 2 lần ngay cả trong giai đoạn giao dịch bùng nổ nhất.
