Trải qua 4 tuần giảm điểm liên tiếp của tháng 9, giới đầu tư trong tâm trạng lo lắng, thậm chí có phần bi quan về xu hướng sắp tới. Trong khi những cơ hội ngày càng khó kiếm, nhà đầu tư sắp phải chịu thêm áp lực khi các công ty chứng khoán rục rịch tăng lãi suất cho vay ký quỹ (margin)
Ngày 22/9, Ngân hàng Nhà nước (SBV) có quyết định tăng lãi suất điều hành trong bối cảnh Cục dữ trữ Liên bang Mỹ (Fed) tăng lãi suất thêm 75 điểm cơ bản trong lần thứ ba liên tiếp.
Theo công bố từ SBV, lãi suất tái cấp vốn sau điều chỉnh là 5%, lãi suất tái chiết khấu là 3,5%. Lãi suất cho vay qua đêm trong thanh toán điện tử liên ngân hàng và cho vay bù đắp thiếu hụt vốn trong thanh toán bù trừ của SBV với các tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài là 6%.
Trước diễn biến trên, các ngân hàng thương mại đồng loạt nâng lãi suất cho vay và huy động. Tuy nhiên, theo quan sát, việc các ngân hàng nâng lãi suất cho vay đã thực hiện trước đó.
Sau động thái của các ngân hàng, các công ty chứng khoán cũng rục rịch nâng lãi suất cho vay ký quỹ. Trong thông báo mới đây gửi khách hàng, Chứng khoán HSC (Mã: HCM) thông báo mức lãi suất mới nâng lên 14,5% áp dụng từ ngày 5/10. Việc tăng lãi suất cho vay bước đầu được áp dụng đối với một số nhóm khách hàng của HSC.
Tương tự, Chứng khoán Rồng Việt (Mã: VDS) cũng thông báo tăng lãi suất cho vay margin từ 0,034%/ngày (12,4%/năm) lên 0,037%/ngày (13,5%/năm). Thời gian mà Rồng Việt áp dụng từ ngày 3/10 tới đây.
Chia sẻ từ một lãnh đạo cấp cao trong ngành chứng khoán, mặt bằng lãi suất cho vay ký quỹ sắp tới điều chỉnh tăng lên là tất yếu, theo xu hướng chung của thị trường. Vị này dự báo mặt bằng lãi cho vay margin có thể tăng từ 11 – 13% như hiện nay nên 14 – 15%.
Theo tìm hiểu của người viết, trên thị trường đã ghi nhận công ty chứng khoán áp dụng lãi suất 16% đối với hợp đồng cho vay ba bên (liên kết với ngân hàng).
Thống kê của phóng viên cho thấy nhà đầu tư đã chi ra gần 9.700 tỷ đồng để trả lãi vay margin trong 6 tháng đầu năm 2022. Nhu cầu vay margin có phần suy giảm khi VN-Index điều chỉnh trong quý II. Dư nợ cho vay tại 80 công ty chứng khoán giảm gần 40.000 tỷ đồng trong quý II, xuống còn 145.000 tỷ đồng thời điểm cuối tháng 6.
Trong quý III, thị trường hồi phục nên nhu cầu vay ký quỹ có thể nhích lên. Với việc lãi suất cho vay margin tăng lên, nhà đầu tư chịu thêm áp lực về chi phí giao dịch. Đặc biệt trong bối cảnh thị trường liên tục giảm 4 tuần của tháng 9, những cơ hội sinh lợi trên thị trường ngày một khó tìm kiếm hơn.
Dư nợ cho vay margin từ 10 công ty chứng khoán lớn nhất thị trường. Nguồn: LH tổng hợp.
Lý giải việc công ty chứng khoán tăng lãi suất cho vay ký quỹ trong bối cảnh nhu cầu có tín hiệu suy giảm có thể xuất phát từ việc các đơn vị chịu chi phí đầu vào lớn hơn.
Công ty chứng khoán huy động vốn quốc tế sẽ phải chịu thêm chi phí khi tỷ giá đang có xu hướng tăng. Trong những ngày cuối tháng 9, tỷ giá USD tại ngân hàng thương mại vượt mốc lịch sử 24.000 đồng.
Với nguồn vốn trong nước, các công ty chứng khoán chịu mức lãi suất cao hơn với các khoản vay từ ngân hàng thương mại. Song song với đó, để cạnh tranh khi các ngân hàng nâng lãi suất huy động, nhiều công ty chứng khoán cũng phải tăng lãi suất với sản phẩm tiền gửi của nhà đầu tư để tại tài khoản giao dịch chứng khoán của họ.
Mức tăng được áp dụng lớn hơn với các kỳ hạn dài (6 tháng, 1 năm) đồng nghĩa với việc các công ty đang tìm kiếm các dòng vốn dài hơi hơn cho hoạt động kinh doanh của mình.
Thông báo gửi khách hàng mới đây, một đơn vị cho biết điều chỉnh tăng 30% lãi suất với các sản phẩm tiền gửi của nhà đầu tư. Lãi suất áp dụng với tiền gửi kỳ hạn 1 năm là 8,1%.
Trong khi các chi phí vốn đầu vào gia tăng, các công ty chứng khoán đẩy mạnh quản trị rủi ro, tránh phát sinh chi phí dự phòng từ hoạt động margin. Theo quan sát, nhiều đơn vị liên tục giảm giá trị tài sản đảm bảo khi cho vay khi các cổ phiếu rớt giá mạnh trong những phiên giao dịch gần đây.
Đơn cử, Chứng khoán Phú Hưng giảm giá cho vay đối với cổ phiếu DGC của Tập đoàn Hòa chất Đức Giang từ 100.000 đồng/cp xuống còn 85.000 đồng/cp. Đồng nghĩa rằng sức mua của tài khoản từ nguồn tiền margin sẽ giảm đi dù số lượng cổ phiếu nắm giữ không thay đổi.
Để việc nâng lãi suất cho vay hay giảm giá tính tài sản đảm bảo không ảnh hưởng đến hoạt động đầu tư, nhà đầu tư nên hạn chế sử dụng đòn bẩy margin trong giai đoạn này, đặc biệt với những nhà đầu tư nắm giữ danh mục dài hạn.
