Nhiều năm về trước, khi ổ cứng HDD (ổ đĩa quay cơ học) còn thống trị, lời khuyên 'vàng' của mọi kỹ thuật viên máy tính là hãy chống phân mảnh (defragment) thường xuyên. Hành động này giúp sắp xếp lại các dữ liệu lộn xộn trên đĩa quay, giúp đầu đọc không phải di chuyển nhiều, từ đó máy chạy nhanh hơn. Tuy nhiên, công nghệ đã thay đổi. Nếu bạn đang sử dụng máy tính đời mới với ổ SSD (ổ thể rắn), thói quen cũ kỹ này cần phải loại bỏ ngay lập tức.
Vì sao chống phân mảnh là 'thuốc độc' với SSD?
Khác với HDD dùng đĩa quay và đầu đọc cơ học, SSD sử dụng các chip nhớ Flash điện tử. SSD có thể truy cập dữ liệu ở bất kỳ ô nhớ nào với tốc độ cực nhanh như nhau, bất kể dữ liệu đó nằm ở đâu. Do đó, việc dữ liệu bị phân mảnh (nằm rải rác) hoàn toàn không ảnh hưởng đến tốc độ của SSD.
SSD ngày nay không còn cần phải chống phân mảnh
ẢNH: PHONG ĐỖ
Nguy hiểm hơn, việc cố tình chạy phần mềm chống phân mảnh trên SSD sẽ gây hại trực tiếp đến phần cứng. Vì việc chống phân mảnh buộc ổ cứng phải đọc và ghi lại lượng lớn dữ liệu để sắp xếp chúng.
Hậu quả để lại là các ô nhớ Flash trên SSD có tuổi thọ giới hạn dựa trên số lần ghi. Việc chống phân mảnh đốt cháy các chu kỳ ghi này một cách vô ích, khiến SSD bị hao mòn và hư nhanh hơn nhiều so với tự nhiên.
Windows đã thông minh hơn
Nhiều người thắc mắc: "Nếu có hại, sao Windows vẫn có công cụ Defrag?"
Thực tế, Microsoft đã đổi tên công cụ này thành Optimize Drives. Hệ điều hành hiện nay đủ thông minh để nhận diện loại ổ cứng bạn đang dùng:
- Nếu là HDD: Windows sẽ chạy chống phân mảnh như truyền thống.
- Nếu là SSD: Windows không chống phân mảnh. Thay vào đó, nó chạy lệnh TRIM.
TRIM là cơ chế dọn dẹp rác điện tử dành riêng cho SSD. Nó giúp thông báo cho ổ cứng biết những khối dữ liệu nào đã bị xóa và có thể ghi đè lên ngay lập tức. Điều này giúp SSD duy trì tốc độ ghi chép ổn định mà không cần sắp xếp lại dữ liệu như HDD.
Lệnh Optimize trên Windows đời mới sẽ tối ưu ổ SSD giúp người dùng bằng TRIM
ẢNH: CHỤP MÀN HÌNH
Ở thời điểm hiện tại, việc cài đặt các phần mềm hay công cụ tối ưu hóa của bên thứ ba là hoàn toàn thừa thãi. Đa số các phần mềm này được thiết kế cho thời kỳ cũ. Thậm chí một số công cụ không được cập nhật còn không phân biệt được SSD và HDD, dẫn đến việc chúng cưỡng ép SSD phải chống phân mảnh.
Lời khuyên là hãy tin tưởng vào Windows. Hệ điều hành này tự động chạy lệnh TRIM định kỳ (thường là hằng tuần) để giữ cho SSD của bạn luôn khỏe mạnh. Hãy gỡ bỏ các phần mềm dọn dẹp thừa thãi và để máy tính tự lo phần việc của mình.
