Nép mình trên tầng hai một chung cư cũ ở quận 1, TP HCM, có một không gian nghệ thuật được trang trí theo phong cách Đông Dương pha lẫn đồng quê, cùng tranh khảm nghệ thuật mosaic.
Cách đó khoảng 3 km, trong một biệt thự mini kiểu Pháp ở quận Bình Thạnh, một không gian khác được trang trí theo phong cách mộc mạc và công nghiệp, cùng các tác phẩm mosaic trưng khắp nhà.
Cả hai địa điểm này đang là sân chơi sáng tạo nghệ thuật của giới trẻ Sài Gòn, nơi mọi người có thể tự do tạo ra những món đồ gốm lạ mắt hay những bức tranh ghép từ những mảnh thủy tinh đầy sắc màu.
Điều thú vị, bà chủ của hai cửa hàng có ba năm tuổi đời này này là Trần Đình Thảo Nhi, cô gái chưa tốt nghiệp phổ thông. "Mọi việc bắt đầu từ năm 2019, lúc mình nhận được 7 triệu đồng tiền công cho đơn hàng 200 con cá gốm. Mình liền nghĩ đến việc mở một shop để kinh doanh nghiêm túc các sản phẩm mình và mẹ làm ra", Thảo Nhi, 17 tuổi, nói.
Là con nhà nòi với bố và mẹ đều là họa sĩ, ngay từ bé Thảo Nhi đã bộc lộ năng khiếu. Cô bé thích làm búp bê, chơi đất sét, tự chế các món đồ chơi nhỏ xíu, đọc nhiều sách mỹ thuật, văn học. Năm lớp 8, mẹ mua một lò nung gốm, Nhi mày mò làm dây chuyền, vòng tay, khuyên tai, móc đeo chìa khóa... bán cho bạn bè, thầy cô.
Nữ sinh này lập ra một trang bán hàng trên Facebook. Thời gian đầu, phong trào chơi đồ thủ công chưa được ưa chuộng, Thảo Nhi chỉ bán được vài đơn hàng nhỏ lẻ, giá vài chục nghìn một món hàng.
Một ngày có một chủ tiệm nước hoa, mỹ phẩm liên hệ Nhi đặt làm 200 con cá gốm để làm quà tặng cho khách hàng. "Người này cho thời hạn hoàn thành trong một tháng. Em phải đi học nên rất lo lắng không biết có làm kịp không", cô bé nhớ lại.
Khi đó Nhi đang những năm cuối cấp hai, việc học rất nặng. Ngoài thời gian trên lớp, cô bé phải học thêm. Để kịp tiến độ, Nhi mang đồ đến lớp làm trong giờ ra chơi, gần như đêm nào cũng thức tới 1-2h sáng và đôi lúc còn phải nghỉ học thêm. Mỗi con cá dài 5 cm, Nhi phải cắt từng con và dùng que nhỏ khắc từng vảy tỉ mỉ, rồi đem nung. Thành phẩm đẹp và dễ thương với chất gốm mộc mạc. Khách hàng nhận sản phẩm rất ưng ý.
Lúc quyết định mở shop, chỉ có mẹ ủng hộ Nhi, còn bố phản đối với lý do "cầm tiền sớm hư người". Bạn bè, thầy cô cũng phân tích đủ mặt lợi, hại, và khuyên tuổi này nên tập trung học hành. "Mọi người chỉ nghĩ em làm chơi vui thôi, đến khi em mở shop ai cũng sốc và can ngăn", Nhi kể.
Mẹ của Thảo Nhi, chị Trần Phương Thảo, một giảng viên mỹ thuật chia sẻ, thời điểm quyết định mở cửa hàng, Nhi đã tự làm được rất nhiều sản phẩm. Xưởng gốm và mosaic của chị lâu nay chỉ làm theo đơn đặt hàng, chưa tiếp cận khách hàng rộng rãi. Khi mở shop, hai mẹ con có thể bán online, offline.
Sau khi thống nhất, chị Thảo đảm nhận phần chuyên môn, còn Nhi lo phần kinh doanh của shop. Cụ thể các công việc chính của Thảo Nhi là marketing, viết nội dung để phát triển thương hiệu, tìm kiếm khách hàng. Lúc đó, cô bé chập chững học làm fanpage, làm việc với các công ty dịch vụ để chạy quảng cáo, học cách chụp ảnh... Cứ mỗi ngày cô lại vỡ một chút và dần thông thạo hơn.
Thảo Nhi cho biết bản thân rành công nghệ, biết cách sử dụng Internet và các mạng xã hội sao cho hiệu quả; đồng thời nắm bắt xu hướng nhanh và thích nghi với những thay đổi. Đây không hẳn là thế mạnh của riêng cô mà đã là đặc trưng của thế hệ.
Ban đầu shop chỉ bán các món đồ gốm do hai mẹ con làm ra. Lấy phương châm "mỗi một sản phẩm làm ra chỉ có một", Nhi đẩy lên thông điệp một khi khách hàng lựa chọn sản phẩm của shop, đó sẽ là sản phẩm độc nhất vô nhị.
"Môn Văn tốt đã giúp em nhiều trong viết bài đăng quảng cáo. Với môn tiếng Anh, mình bỗng nhiên có môi trường luyện nói với khách nước ngoài, vừa thu hút khách mà khả năng giao tiếp của em cũng cải thiện đáng kể", Nhi cho hay.
Dù vậy do Nhi còn nhỏ, mẹ lại bận đi dạy nên vài tháng đầu shop gần như lỗ. Một ngày, Thảo Nhi bỗng nhận ra một phong cách đang được giới trẻ ưa chuộng color block - sự kết hợp nhiều khối màu với nhau. Trong thời trang, phong cách color block thường miêu tả việc phối từ vài gam màu nổi bật, đôi khi chẳng ăn nhập gì với nhau, vào cùng một bộ đồ.
"Mình chợt liên tưởng đến những gam màu nổi bật với các mảnh vỡ khác nhau trong dòng tranh mosaic mà mẹ mình đã theo đuổi hơn 20 năm", Thảo Nhi nói.
Tranh khảm mosaic là loại tranh từ đá màu, có lịch sử hơn 4.000 năm. Hơn nữa, nó vật liệu bền vững, bảo vệ môi trường và hoàn toàn có thể tái chế từ các món đồ gốm sứ, vỏ chai vỡ.
Khi bàn với mẹ và được chia sẻ thêm những thú vị xoay quanh dòng tranh này, Thảo Nhi bắt đầu làm content, hình ảnh, rồi marketing theo xu hướng này. Thay vì bán sản phẩm, cô mở thêm những workshop (xưởng tự chế tác), nơi mọi người có thể đến, được dạy, tự làm và mang về những bức tranh mosaic.
Cách tiếp cận mới này là sự đột phá, mang đến một không gian xả stress cho người tham gia. Ở đấy, những gia đình trẻ dành thời gian bên nhau khi cùng làm một bức tranh, những đôi uyên ương chọn gam màu và chủ đề thể hiện tình yêu của họ, một người cô đơn cũng tìm thấy an ủi qua bức tranh tự làm.
Từ một cơ sở ban đầu với sức chứa hơn chục người và thường đông khách cuối tuần, chẳng mấy chốc luôn kín chỗ ngay cả trong tuần. Đó là khi hai mẹ con quyết định mở cơ sở hai, với sức chứa khoảng 30 người. Cửa hàng phải thuê thêm chục nhân viên hỗ trợ. Doanh thu hàng tháng khoảng 250 triệu đồng, phần lớn đến từ các workshop mà Nhi nảy ra ý tưởng.
Một người mẹ cùng con gái 9 tuổi từng tới đây làm gốm chia sẻ, thông thường cuối tuần chị hay đưa con đi chơi cùng bạn bè mình hoặc xử lý công việc. Nhưng lần đó, con nói: "Hôm nay mẹ có thể đi chơi với con không, chỉ hai mẹ con mình thôi". Được mẹ đồng ý, cô bé tự tìm địa chỉ và đặt lịch đến shop của Nhi. Đối với hai mẹ con, hơn hai tiếng bên nhau, không chỉ cùng làm ra các món đồ gốm nhỏ xinh, còn là giây phút hiếm hoi được gần gũi và kết nối.
"Tôi nhận ra con đã lớn, có chính kiến riêng và khoảng thời gian bên nhau ấy của hai mẹ con sẽ là kỷ niệm đẹp vô giá", chị nói.
Hiện tại mẹ con Nhi đang phát triển thêm dòng tranh khảm khổ lớn để trang trí nội thất. Chị Phương Thảo cho biết, hạng mục này là đam mê của chị và quá trình vận hành nó không thể thiếu đầu óc sáng tạo, luôn đầy ắp ý tưởng của con gái.
"Khi mới bắt đầu kinh doanh, Nhi còn nhỏ, tôi là một giảng viên chỉ biết đi dạy, hai mẹ con đã đưa mình vào một cuộc sống khác, với kỹ năng hoàn toàn mới mẻ. Rất nhiều sự cố gắng và đánh đổi, đến giờ mẹ con tôi biết mình đã lựa chọn đúng", người mẹ nói.
Thảo Nhi cho biết sắp tới sẽ thi vào Đại học Mỹ thuật nên không có quá nhiều áp lực học tập như các trường đại học khác. Hiện tại một ngày của Nhi vừa tới trường, học thêm tiếng Anh, làm social media và hình ảnh cho trang của mình và không quên thể thao.
"Em dự định sẽ học ngành Lý luận và phê bình mỹ thuật để có thể hiểu sâu hơn về nghệ thuật nói chung", Thảo Nhi nói.