Cùng trò chuyện với Ông Cao Thế Vinh – Giám đốc Kinh doanh Công ty Cổ phần Safin (thành viên Hiệp hội Trái phiếu Việt Nam) về kinh nghiệm đầu tư và những góc nhìn về tiềm năng của thị trường trái phiếu.
Quan sát thị trường cho thấy giai đoạn vừa qua có những doanh nghiệp phát hành TP với mức lãi cao, thậm chí lên tới trên 15%/năm. Câu hỏi luôn thường trực của các NĐT mới tham gia thị trường là điều gì quyết định mức lãi suất trái phiếu của một doanh nghiệp. Để giải thích về điều này, ông Cao Thế Vinh trích dẫn theo Điều 6, Nghị định 153/2020/NĐ-CP thì "Doanh nghiệp phát hành quyết định lãi suất danh nghĩa cho từng đợt chào bán phù hợp với tình hình tài chính và khả năng thanh toán nợ". Như vậy doanh nghiệp hoàn toàn được quyền ấn định mức lãi suất trái phiếu mà doanh nghiệp đó phát hành.
Ông Cao Thế Vinh cho biết thêm, NĐT cũng không nên nhìn nhận về khái niệm "rủi ro" theo cách hiểu mang tính tiêu cực thái quá. Thực tế "rủi ro" là một điều xảy ra không đúng như kỳ vọng. Trong lĩnh vực TPDN, rủi ro có thể ở mức rất thấp, gần như bằng 0 đối với một số trái phiếu, và ngược lại cũng có thể ở mức cao hơn, ví dụ như vụ việc trái phiếu của Tập đoàn Evergrande (Trung Quốc). Ông Vinh cũng đưa ra 5 tiêu chí để lựa chọn trái phiếu giúp giảm thiểu rủi ro đầu tư:
Tổ chức phát hành: NĐT nên chọn các doanh nghiệp kinh doanh lâu năm, mức độ uy tín cao, sở hữu dòng tiền ổn định, tài chính vững chắc… Ngành nghề kinh doanh: NĐT nên xem xét việc doanh nghiệp có hoạt động trong ngành nghề có triển vọng, tăng trưởng ổn định hay không.
Tổ chức tư vấn phân phối: lựa chọn tổ chức uy tín, có nhiều kinh nghiệm thu xếp, tư vấn phát hành và phân phối trái phiếu doanh nghiệp. Tài sản đảm bảo: trái phiếu có tài sản đảm bảo sẽ giúp NĐT yên tâm hơn tuy nhiên cũng cần tìm hiểu chất lượng của tài sản đảm bảo, cơ quan quản lý và định giá của tài sản đảm bảo.
Lãi suất: NĐT hãy tìm hiểu lãi suất mà các đơn vị phân phối đưa ra có phù hợp với vị thế của tổ chức phát hành mang lại hay không, có phù hợp với mặt bằng lãi suất chung trên thị trường cho cùng kỳ hạn hay không. Lãi suất cao thường sẽ sẽ đi kèm với rủi ro cao, NĐT cần cân nhắc trước khi quyết định đầu tư .
Về những kinh nghiệm mà NĐT có thể rút ra sau vụ việc của tập đoàn Evergrande ở Trung Quốc, ông Vinh nhấn mạnh rằng sự khác biệt ở đây chính là bởi thị trường TP Trung Quốc đi trước thị trường TP Việt Nam hơn 10 năm. Thị trường TPDN Trung Quốc phát triển nhanh và bộc lộ nhiều rủi ro trong bối cảnh các doanh nghiệp tăng phát hành trái phiếu để huy động vốn, một số doanh nghiệp phát hành trái phiếu đã không trả được nợ.
Đây là tình trạng tất yếu và thị trường TPDN Việt Nam cũng không ngoại lệ. Chắc chắn, thị trường TPDN Việt Nam sẽ khó tránh khỏi cảnh tổ chức phát hành không thực hiện được nghĩa vụ thanh toán. Vì vậy NĐT cần tỉnh táo và nghiên cứu thật kỹ trước khi đưa ra quyết định để xác định mức độ rủi ro cho khoản đầu tư có phù hợp với lợi suất cam kết hay không.
Khi được giới thiệu mua TPDN riêng lẻ, nhà đầu tư cần yêu cầu tổ chức phát hành, đơn vị phân phối cung cấp thông tin đầy đủ, chính xác về: Tình hình tài chính của tổ chức phát hành: bao gồm cả tình hình huy động vốn trái phiếu, các chỉ tiêu đánh giá khả năng trả nợ của doanh nghiệp cũng như mục đích phát hành trái phiếu; tài sản đảm bảo của trái phiếu…
Về sự nhìn nhận và đánh giá về thị trường TPDN Việt Nam ở thời điểm hiện tại và trong tương lai gần, ông Cao Thế Vinh nhận định: Thị trường TPDN Việt Nam thực sự trẻ so với các nước phát triển và đang ở giai đoạn bùng nổ nhưng có chọn lọc. Người dân sẽ có nhiều cơ hội đầu tư vào những trái phiếu có lãi suất tốt đi kèm với tính an toàn cao.
"Ở Safin (gắn hyperlink: https://www.facebook.com/safin.vn) chúng tôi, việc lựa chọn những trái phiếu đáp ứng được các tiêu chí như vậy luôn được đặt lên hàng đầu. Chỉ khi thị trường tăng trưởng mạnh theo hướng có chọn lọc như vậy mới có thể giúp thị trường phát triển mạnh mẽ và bền vững trong những năm tiếp theo như chúng tôi dự báo. So sánh với những nước thể chế kinh tế gần giống như nước ta như Trung Quốc cho thấy dư địa phát triển của thị trường TPDN của Việt Nam trong những năm tiếp theo là vô cùng lớn", ông Cao Thế Vinh chia sẻ thêm./.
