Trọng tâm của chiến lược phát triển kinh tế - xã hội
Chiều 28/5, báo Lao Động tổ chức Hội thảo “Giải pháp tăng tốc làm nhà ở xã hội”. Tại hội thảo, ông Hà Quang Hưng – Phó Cục trưởng Cục Quản lý nhà và thị trường bất động sản (Bộ Xây dựng) - cho biết, trong những năm gần đây, phát triển nhà ở xã hội đã và đang trở thành một trong những nội dung trọng tâm của chiến lược phát triển kinh tế - xã hội.
Theo ông Hưng, tính đến nay, cả nước đã có 1.309 vị trí được quy hoạch để phát triển nhà ở xã hội, với tổng diện tích khoảng 9.737ha. Về việc triển khai Đề án 1 triệu căn nhà ở xã hội, theo thống kê đến hết tháng 4, tổng số căn đã hoàn thành và khởi công hiện chiếm khoảng 48% so với mục tiêu 458.000 căn đặt ra đến năm nay.
Về kết quả đầu tư trong 4 tháng đầu năm nay, ông Hưng cho hay, hiện đã có 15.614 căn nhà ở xã hội hoàn thành; có 20 dự án được khởi công mới, quy mô 19.492 căn.
Tại hội thảo, ông Lê Văn Nghĩa – Trưởng Ban Quản lý thiết chế Công đoàn, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam - cho biết, Tổng Liên đoàn đã triển khai thành công Khu thiết chế Công đoàn Hà Nam tại Khu công nghiệp Đồng Văn 2, thị xã Duy Tiên, tỉnh Hà Nam. Tại đây, ngoài 244 căn hộ nhà ở xã hội dành cho công nhân, khu thiết chế còn bao gồm các công trình văn hóa – thể thao phục vụ đời sống tinh thần cho người lao động.
Hội thảo “Giải pháp tăng tốc làm nhà ở xã hội” diễn ra chiều ngày 28/5 (Ảnh: Báo Lao Động).
Lộ trình 3 giai đoạn
Mô hình này đã chứng minh hiệu quả trong việc tạo lập không gian sống ổn định, tiện ích, gắn kết cộng đồng công nhân và góp phần giữ chân lao động tại khu công nghiệp.
Theo Luật Nhà ở có hiệu lực từ tháng 8/2024, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam được xác định là cơ quan chủ quản, có trách nhiệm trực tiếp đầu tư xây dựng các dự án nhà ở xã hội cho công nhân thuê, bằng nguồn tài chính công đoàn.
Trên cơ sở đó, Tổng Liên đoàn đã giao Ban Quản lý dự án thiết chế Công đoàn làm chủ đầu tư, triển khai kế hoạch xây dựng nhà ở xã hội dành cho công nhân trên toàn quốc, theo lộ trình 3 giai đoạn.
Giai đoạn đầu tiên (2024-2025), Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam dự kiến triển khai đầu tư khu nhà ở tại 4 tỉnh gồm Tiền Giang, Bến Tre, Bắc Ninh, Bắc Giang. Trong giai đoạn 2026–2030, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam sẽ tiếp tục rà soát tại các tỉnh thành – những nơi có đông công nhân, người lao động và phối hợp với các địa phương để có quỹ đất xây dựng nhà ở xã hội.
Theo TS. Nguyễn Minh Phong - chuyên gia kinh tế, trong bối cảnh hiện nay, khi nhu cầu về nhà ở của người thu nhập thấp và công nhân ngày càng cấp bách thì vấn đề nguồn lực, đặc biệt là nguồn vốn trở thành yếu tố then chốt quyết định hiệu quả triển khai.
Về chính sách mở đường cho dòng vốn, ông Phong cho biết, năm 2024–2025 ghi nhận nhiều chuyển động chính sách quan trọng tạo đà cho dòng vốn đầu tư vào nhà ở xã hội.
Song hành với đó, Bộ Xây dựng đã giao chỉ tiêu hoàn thành 130.000 căn hộ nhà ở xã hội năm 2024, phối hợp tổ chức nhiều hội nghị tháo gỡ vướng mắc với sự tham gia của Chính phủ, các bộ ngành và địa phương.
Theo ông Phong, nhờ chính sách mở lối, năm 2024–2025 chứng kiến dòng vốn tín dụng và xã hội hóa đang đổ mạnh vào phân khúc nhà ở xã hội. Trong đó, các chương trình tín dụng ưu đãi 120.000 tỷ đồng đã bắt đầu phát huy hiệu quả. Các ngân hàng thương mại nhà nước như Agribank, BIDV, VietinBank, Vietcombank đang triển khai giải ngân theo lãi suất ưu đãi thấp hơn 1,5–2% so với thị trường.
Về giải pháp để phát triển nhà ở xã hội thực chất và bền vững, ông Phong nhấn mạnh cần triển khai đồng bộ các nhóm giải pháp tài chính – chính sách.
Thứ nhất, rút ngắn thủ tục và nới điều kiện vay vốn. Thứ hai là tăng vốn đầu tư công và tài chính công đoàn, trong đó cần bổ sung vốn từ ngân sách Nhà nước để triển khai dự án nhà ở xã hội cho thuê; cho phép Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam tiếp tục đầu tư nhà ở công nhân từ nguồn tài chính công đoàn; hỗ trợ bảo lãnh tín dụng và miễn giảm thuế cho các dự án được chỉ định triển khai.
Thứ ba là phát triển quỹ đất và cơ chế hoàn trả chi phí đầu tư. Cuối cùng là huy động vốn xã hội hóa dài hạn.
"Huyết mạch" của bước đột phá
Theo TS. Nguyễn Minh Phong, dòng vốn chính là “huyết mạch” để phân khúc nhà ở xã hội chuyển từ chính sách thành hiện thực. Những chính sách đang phát huy tác dụng, nhưng vẫn cần thêm hành lang pháp lý rõ ràng, nguồn lực tài chính mạnh mẽ hơn và sự phối hợp quyết liệt từ trung ương đến địa phương.
“Nếu tháo gỡ được điểm nghẽn về vốn, chúng ta sẽ tạo ra được bước đột phá trong phát triển nhà ở xã hội, góp phần bảo đảm an sinh xã hội, giữ chân người lao động, ổn định thị trường bất động sản và thúc đẩy tăng trưởng bền vững”, ông Phong nói.
Cũng tại hội thảo, ông Phạm Công Doan – Phó Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Arita - thẳng thắn chỉ ra nhiều vướng mắc trong quá trình thực hiện thủ tục pháp lý để người dân có thể mua nhà ở xã hội.
Thứ nhất, quy trình xét duyệt còn phức tạp, gây khó cho người lao động. Thứ hai, người dân còn tâm lý e ngại, dè dặt vì thủ tục phức tạp nên đã không mạnh dạn nộp hồ sơ nên bỏ dở giữa chừng. Cuối cùng, thiếu sự phối hợp hiệu quả giữa các cơ quan. Trước thực trạng này, ông Doan kiến nghị cần đơn giản hóa thủ tục hành chính.
