Theo thạc sĩ - bác sĩ Nguyễn Trọng Tín, Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM - cơ sở 3, da của trẻ em, đặc biệt là trẻ sơ sinh, về cấu trúc và chức năng đều khác người lớn, làm cho trẻ dễ bị tổn thương hơn khi áp dụng các biện pháp dân gian. Cụ thể, độ dày của lớp sừng trên da trẻ chỉ bằng khoảng 70 - 80% so với người lớn; đối với trẻ non tháng, lớp sừng còn mỏng hơn nữa (chỉ vài lớp tế bào). Da trẻ cũng ít dầu và ẩm hơn, hàng rào bảo vệ chưa hoàn thiện nên tính thấm cao, dẫn đến dễ mất nước và nhiễm trùng.
Ngoài ra, chức năng miễn dịch của da trẻ em chưa đủ mạnh để đối phó với nhiều tác nhân kích ứng. Do vậy, những mẹo dân gian với thành phần mạnh như bia, hóa chất hay thảo dược cô đặc có thể gây tổn thương nghiêm trọng như làm hỏng hàng rào da, viêm nhiễm da, kích ứng nặng hơn ở trẻ em so với người lớn.
Khi tắm, chỉ dùng sữa tắm hay xà phòng nhẹ, có độ pH trung tính và không hương liệu để tránh làm khô và kích ứng da trẻ
Ảnh minh họa: AI
Tắm bia dễ gây kích ứng cho da
Bác sĩ Tín cho biết: “Bia gồm nước, cồn ethanol, lúa mạch, hoa bia và men bia, chứa vitamin nhóm B, khoáng chất và chất chống oxy hóa. Một số thông tin khẳng định tắm bia giúp dưỡng ẩm và làm da mịn màng nhờ hợp chất polyphenol trong hoa bia, men bia kích thích collagen. Tuy nhiên, da trẻ em rất mỏng và nhạy cảm. Tiếp xúc với cồn trong bia dễ làm mất lớp dầu bảo vệ tự nhiên, gây khô da, kích ứng, viêm da tiếp xúc hoặc cảm giác rát buốt”.
Ngoài ra, bia còn có men bia và hoa bia là những thành phần dễ gây dị ứng ở một số người. Những trẻ dị ứng với men bia, hoa bia hay lúa mạch có thể bị nổi mẩn ngứa, viêm da khi tắm bia. “Tóm lại, dù bia có chứa một số dưỡng chất, nhưng với làn da mỏng manh của trẻ, tác dụng có lợi rất hạn chế, trong khi rủi ro viêm, kích ứng lại rất cao”.
Mật gấu có thể gây ngộ độc
Mật gấu chứa một lượng lớn axit ursodeoxycholic và các muối mật khác. Dưới góc độ y học, axit ursodeoxycholic là hoạt chất được dùng trong điều trị một số bệnh lý về gan và mật. Tuy nhiên, những công dụng này chỉ đạt khi dùng thuốc tinh chế theo chỉ định bác sĩ, còn mật gấu tự nhiên vốn không an toàn cho trẻ em.
Bác sĩ Tín cảnh báo: “Trẻ uống mật gấu có thể bị ngộ độc cấp tính, với các triệu chứng nghiêm trọng như nôn mửa, tiêu chảy, suy gan, suy thận thậm chí nguy hiểm đến tính mạng. Ngoài tác dụng độc hại cho cơ thể, vì mật gấu là sản phẩm bất hợp pháp, nên nguy cơ nhiễm khuẩn, chất lạ hoặc hóa chất gây hại cũng rất cao. Quan trọng hơn, mật gấu không có bằng chứng giúp 'đẹp da' ở trẻ mà ngược lại có thể gây hại nặng nề về lâu dài”.
Đặc biệt, về mặt pháp lý, gấu là loài quý hiếm được bảo vệ nghiêm ngặt, và mọi hành vi tàng trữ, buôn bán mật gấu đều có thể bị xử lý. Do đó, dù mật gấu có chứa một số hoạt chất dược tính, sử dụng mật gấu để “chăm sóc da” không những không có căn cứ khoa học mà còn vi phạm quy định bảo vệ động vật hoang dã tại Việt Nam.
Chăm sóc da trẻ em đúng cách
Theo bác sĩ Tín, để chăm sóc da trẻ một cách an toàn và hiệu quả, phụ huynh nên tuân theo những nguyên tắc cơ bản của y khoa như sau:
Tắm rửa đúng cách: Không nên tắm quá thường xuyên cho trẻ nhỏ, chỉ khoảng 2 - 3 lần mỗi tuần đối với trẻ sơ sinh, vì tắm quá nhiều dễ làm mất độ ẩm tự nhiên của da. Khi tắm, chỉ dùng sữa tắm hay xà phòng nhẹ, có độ pH trung tính và không hương liệu để tránh làm khô và kích ứng da. Sau khi tắm xong, nên lau khô nhẹ nhàng và thoa kem dưỡng ẩm thích hợp (loại dành cho trẻ em) nhằm duy trì lớp bảo vệ da.
Chế độ dinh dưỡng: Cho trẻ bú mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu, sau đó ăn dặm đủ dưỡng chất là nền tảng cho làn da khỏe mạnh. Khi bổ sung đầy đủ vitamin và khoáng chất, nhất là các vitamin A, C, D, kẽm, sắt qua thực phẩm cũng giúp da trẻ phát triển tốt.
Bảo vệ da: Hạn chế để trẻ tiếp xúc với tác nhân dễ gây dị ứng như bụi bẩn, phấn hoa, xà phòng mạnh và che chắn cẩn thận bằng mũ, áo dài tay, kem chống nắng khi ra nắng. Phụ huynh cần thường xuyên quan sát da bé và đưa trẻ đến khám chuyên khoa ngay khi thấy có dấu hiệu bất thường.
