Yang, nữ blogger 27 tuổi ở Bắc Kinh đã đến cửa hàng nội thất IEKA để gặp khách hàng đầu tiên của mình. Đây là một chàng trai trẻ, sẵn sàng chi 125 tệ (430.000 đồng) một giờ để Yang trò chuyện với anh ta.
Sau khi nhận ra khách hàng, Yang dẫn chàng trai đi quanh cửa hàng tham quan trước khi tìm được chiếc ghế để ngồi. Hai giờ tiếp theo, chàng trai trẻ phàn nàn với Yang về bạn gái của mình.
"Anh ấy xin ý kiến tôi từ quan điểm của phụ nữ. Tôi đoán chàng trai này không có bạn là nữ giới để nói chuyện cũng như không muốn phàn nàn về bạn gái mình với bạn bè", Yang kể lại trải nghiệm của mình. "Giới trẻ ngày càng cô đơn hơn. Một số người rất căng thẳng trong công việc cũng như phải chịu áp lực lớn từ gia đình họ".
Một số người trẻ tuổi ở Trung Quốc đang làm công việc "bạn cho thuê" để trang trải chi phí sinh hoạt. Ảnh: Getty
Sự căng thẳng và cô đơn đã mở ra cơ hội kinh doanh cho những người trẻ tuổi ở Trung Quốc: Cho thuê thời gian rảnh rỗi.
Đó là sự kết hợp gần như hoàn hảo giữa cung và cầu. Tình trạng sa thải và tỷ lệ thất nghiệp cao đã tạo ra một lượng lớn người dư dả thời gian và có nhu cầu kiếm tiền. Áp lực từ công sở cũng như ngoài xã hội đã thúc đẩy người trẻ tìm kiếm những cách mới để trút giận và giải tỏa.
"Nếu bạn trả tiền để có người đi cùng, bạn có thể làm bất cứ điều gì bản thân mong muốn mà không cần phải thỏa hiệp như ở cùng bạn bè hay gia đình", Yang nói.
Các mạng xã hội của Trung Quốc như Douyin và Xiaohongshu đã trở thành nền tảng phổ biến cho các dịch vụ này. Nhiều người dùng mạng bắt đầu quảng cáo thời gian rảnh của chính họ, một phần vì tò mò, phần khác muốn coi chúng như nghề tay trái.
Yang cho hay cô đã có 7 khách hàng, đều dưới 35 tuổi. Hầu hết họ đều có công việc căng thẳng chẳng hạn như một người đàn ông phải liên tục làm hài lòng khách tại nơi làm việc và muốn bản thân trở thành "khách hàng" vào cuối tuần. Một người khác lại gặp rắc rối trong hôn nhân và trả tiền để Yang lắng nghe. Một người nội trợ đã nhờ Yang đi cùng đến các hoạt động ngẫu nhiên, bao gồm cả xem bói vì bạn bè không có thời gian đi chơi với cô.
Công việc hàng ngày của Yang là chuyên giới thiệu các nhà hàng và cửa hàng trên mạng xã hội Doyin. Cô gái này cho hay, công việc làm thêm dù không khiến bản thân trở nên giàu có nhưng mang lại nguồn thu nhập khá. Để an toàn và đảm bảo không có tiếp xúc trực tiếp với khách hàng, cô chỉ đồng ý gặp gỡ tại nơi công cộng.
Alaia Zhang, 22 tuổi, sống ở Quảng Châu cũng tiếp nhận nhiều khách hàng có mong muốn tìm người chỉ để trò chuyện.
Zhang hiện không có việc làm, nhận làm "bạn cho thuê" trên mạng xã hội Xiaohongshu để kiếm tiền. Cô chỉ nhận khách nữ vì lý do an toàn. Người đầu tiên là một cô gái trẻ sống nội tâm, người đã trả tiền cho Zhang để cùng tham gia một lớp khiêu vũ. Những khách hàng còn lại đa phần thuê thời gian rảnh rỗi của Zhang để cô lắng nghe phiền muộn của họ.
"Giới trẻ hiện tại có nhiều lo lắng nhưng họ lại không muốn truyền năng lượng tiêu cực đó sang bạn bè hay gia đình hoặc không có ai tin tưởng để chia sẻ", Zhang nói.
Cô gái này cho rằng, giới trẻ ít sẵn sàng dành thời gian và công sức để hình thành những mối quan hệ sâu sắc và tin cậy vì sợ bị tổn thương. Bởi vậy việc trả tiền để một người lạ lắng nghe, trút giận sẽ dễ dàng hơn nhiều. "Sự đồng hành được trả tiền nằm giữa liệu pháp tâm lý chuyên nghiệp và việc không nhận được sự giúp đỡ nào cả. Nó mang lại sự thoải mái và bình thường hơn".
Zhang cũng cho hay thị trường "bạn cho thuê" có tiềm năng lớn ở Trung Quốc bởi hiện tại nhiều người trẻ quan tâm đến sức khỏe tâm thần nhưng không đủ khả năng chi trả cho các dịch vụ chuyên nghiệp. Ngoài ra còn có sự kỳ thị khi tìm kiếm sự giúp đỡ về mặt tinh thần.
Yi Xiang, chủ tiệm mát-xa 30 tuổi đến từ thành phố Ôn Châu, tỉnh Chiết Giang đã thuê một người bạn đồng hành khi đến thăm Hàng Châu. Là một người mù và sống hướng nội, dịch vụ này đã giúp đỡ anh rất nhiều khi không có tình nguyện viên khuyết tật.
Bạn đồng hành của Yi là một cô gái trẻ quê ở Liêu Ninh đến Hàng Châu để phỏng vấn xin việc. Cô đã đưa khách hàng đến thăm thắng cảnh Tây Hồ nổi tiếng với giá 200 tệ (700.000 đồng). Cô đã miêu tả phong cảnh cho Yi nghe, giúp anh cảm nhận được vẻ đẹp của thiên nhiên và thảo luận về cuộc sống cũng như nguyện vọng của giới trẻ.
"Bạn bè tôi không phải lúc nào cũng có thời gian như vậy. Việc trả tiền cho dịch vụ này dễ dàng hơn và thật thú vị khi thuê một người lạ đưa mình đi tham quan khắp chốn", Yi nói.
Người đàn ông này cho rằng sự bùng nổ của tình bạn trả phí liên quan tới tỷ lệ thất nghiệp ở thanh niên, quá trình đô thị hóa nhanh chóng và những ảnh hưởng còn sót lại của "chế độ một con" trước đây.
"Trẻ em ngày nay lớn lên mà không có anh chị em, trong khi đồng nghiệp lại có tính cạnh tranh cao. Một hướng dẫn viên du lịch từng nói rằng anh ấy sẵn sàng đưa tôi đi du lịch vì người khuyết tật không cạnh tranh nên anh ấy cảm thấy thoải mái khi ở cạnh tôi", Yi nói thêm.
Người tìm việc kiểm tra các thông tin tuyển dụng tại một chợ lao động ở Thanh Đảo, Trung Quốc. Áp lực kinh tế, xã hội lên giới trẻ nước này ngày càng lớn. Ảnh: AP
Xu hướng này cũng đang thu hút giới trẻ Trung Quốc ở nước ngoài. Cindy Lu, 31 tuổi, nhiếp ảnh gia tự do ở Toronto, Canada nhận khách hàng nữ từ tháng 8 năm 2023, đa phần là sinh viên quốc tế Trung Quốc.
Lu kể, một người mẹ đang sống trong nước đã tìm thấy cô trên Xiaohongshu và nhờ Lu đưa con gái đi ăn tối nhân dịp sinh nhật lần thứ 18. Cô bé này là học sinh một trường nội trú tư thục và rất cô đơn khi bị bạn bè bắt nạt và cô lập.
"Nhiều sinh viên quốc tế bị căng thẳng về trường học và nghề nghiệp, họ gặp khó khăn trong việc hòa nhập nhưng lại không được tiếp cận với sự trợ giúp chuyên nghiệp", Lu cho biết. "Đặc biệt là những lần đi khám bác sĩ, việc này thường diễn ra vào các ngày trong tuần và bạn bè không có thời gian để giúp đỡ họ".
Trở lại Trung Quốc, một bộ phận nhỏ của thị trường "bạn cho thuê" đang lan rộng một cách nhanh chóng.
Một trong số đó là dịch vụ thuê bạn đi khám bác sĩ cùng. Vai trò này cũng có tiêu chuẩn cao hơn so với những người thuê bạn đi giải trí. Người cung cấp dịch vụ phải biết rõ về hệ thống chăm sóc sức khỏe địa phương, nghiên cứu trước tình trạng và tiền sử bệnh của khách hàng, xếp hàng chờ khách trước khi họ đến và hỏi bác sĩ những câu hỏi phù hợp.
Cui Pei, 38 tuổi ở Tây An, đã phục vụ dịch vụ này một năm rưỡi. Cô là một người nội trợ hai con và quản lý danh sách cho thuê trên Airbnb. Hiện tại, người phụ nữ này trở thành bạn cho thuê toàn thời gian tại bệnh viện vì nhu cầu tăng vọt.
Hầu hết khách hàng của Cui đang làm việc ở thành phố khác hoặc ở nước ngoài thuê người để đưa cha mẹ họ ở quê đến bệnh viện.
"Đây được gọi là ‘nền kinh tế tóc bạc’", Cui nói. "Ngành công nghiệp này sẽ trở nên khổng lồ vì Trung Quốc có dân số đông và đang già đi nhanh chóng".
Cui giải thích, hệ thống bệnh viện ở Trung Quốc thường rất phức tạp và ngày càng được số hóa. Ngay cả những người trẻ lớn lên với điện thoại thông minh cũng có thể gặp khó khăn trong việc đặt lịch hẹn với bác sĩ hoặc tìm ra nơi cần đến tại từng khoa.
Cui cho hay những người cung cấp dịch vụ tại bệnh viện như cô có thể kiếm được 6.000 tệ (21 triệu đồng) mỗi tháng. Nhiều người đã tìm đến Cui thông qua Xiaohongshu để xin trở thành "học trò" nhưng cô không nhận những học viên trên 50 tuổi vì công việc được đánh giá "khá mệt mỏi về thể chất".
(Theo Nikkei Asia)
