Chiêu thâu tóm đất "vàng" ở TP HCM của ông Đinh Trường Chinh

Ngày 12/7, hành vi của ông Chinh (51 tuổi), Huỳnh Thế Năng (66 tuổi, cựu Tổng giám đốc Vinafood II), Nguyễn Thọ Trí (64 tuổi, cựu Phó tổng giám đốc Vinafood II) được Cơ quan an ninh điều tra Công an TP HCM nêu trong kết luận điều tra vừa hoàn tất. Hồ sơ vụ án được chuyển sang VKS cùng cấp, đề nghị truy tố về tội Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí theo Điều 219 Bộ luật Hình sự.

Vinafood II là doanh nghiệp 100% vốn Nhà nước, được giao quản lý nhà đất hơn 6.300 m2 tại số 33 Nguyễn Du và các số 34, 36, 42 Chu Mạnh Trinh (phường Bến Nghé, quận 1 cũ).

Năm 2010, sau khi hoàn tất nghĩa vụ tài chính hơn 766 tỷ đồng, Vinafood II được UBND TP HCM cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng khu đất này với mục đích xây dựng khách sạn, cao ốc văn phòng và trung tâm thương mại.

Giai đoạn 2014-2015, do làm ăn thua lỗ, Vinafood II chủ trương xử lý 4 bất động sản trên để thu hồi vốn, trả nợ.

Sang tay đất 'vàng' sau 33 ngày, gây thất thoát 970 tỷ đồng của Nhà nước

Cơ quan điều tra cáo buộc, ông Đinh Trường Chinh, đại diện Công ty Việt Hân, đã lợi dụng chủ trương này, nhiều lần gửi văn bản xin mua khu đất. Ông Chinh có 2 tiền án về tội Cướp giật tài sản, Lừa đảo chiếm đoạt tài sản và 2 tiền sự.

Để tránh đấu giá công khai, ông Chinh được cho là đã bàn bạc, thống nhất với ông Huỳnh Thế Năng thực hiện phương án "góp vốn - thoái vốn" để hợp thức hóa việc chuyển nhượng, thành lập Công ty Việt Hân Sài Gòn và tiếp tục dự án.

Sau khi được cấp có thẩm quyền chấp thuận chủ trương, hai bên thống nhất giá chuyển nhượng toàn bộ khu đất là 730 tỷ đồng, gồm 570 tỷ đồng dưới hình thức chuyển nhượng phần vốn góp và 160 tỷ đồng tương ứng với việc Vinafood II thoái 20% vốn góp.

Ngày 23/12/2015, Vinafood II và Công ty Việt Hân ký hợp đồng góp vốn, chuyển nhượng quyền sử dụng đất. Trong hợp đồng, ông Chinh cam kết tiếp tục thực hiện dự án. Tuy nhiên, chỉ 33 ngày sau khi hoàn tất thủ tục, ông Chinh bán lại 99% vốn góp tại Việt Hân Sài Gòn (tương đương 99% giá trị khu đất) cho Công ty TNHH Mùa Đông (pháp nhân do người khác đứng tên) với giá 1.683 tỷ đồng.

Theo cơ quan điều tra, để che giấu việc sang nhượng, ông Chinh dùng bà Trần (em họ, quốc tịch Canada) làm trung gian. Ngày 30/1/2016, ông đại diện Công ty Việt Hân chuyển nhượng 99% vốn góp cho bà Trần với giá 792 tỷ đồng. Hai ngày sau, bà này chuyển nhượng toàn bộ phần vốn này cho Công ty Mùa Đông với giá 1.683 tỷ đồng.

Khoản chênh lệch 891 tỷ đồng được xác định đã được Công ty Mùa Đông thanh toán qua tài khoản cá nhân bà Trần, sau đó rút tiền mặt, nộp lại vào tài khoản Công ty Việt Hân và cá nhân ông Chinh. Tuy nhiên, ông Chinh không thừa nhận hành vi sai phạm trong quá trình điều tra.

Theo cơ quan điều tra, khu đất trên thuộc tài sản Nhà nước, khi chuyển nhượng phải tổ chức bán đấu giá công khai. Trường hợp chưa được Chính phủ cho phép chuyển nhượng thì không được phép thực hiện.

Tuy nhiên, do có sự thống nhất từ trước với ông Huỳnh Thế Năng, việc chuyển nhượng đã được thực hiện trái với quy định, gây thất thoát tài sản nhà nước trị giá 970 tỷ đồng. Ông Chinh bị cáo buộc phải chịu trách nhiệm hình sự với hậu quả thiệt hại này.

Lãnh đạo Vinafood II hưởng lợi ích vật chất hoặc phi vật chất

Với ông Huỳnh Thế Năng, kết luận điều tra cho rằng, dù bị can biết rõ khu đất là tài sản nhà nước, cần tổ chức đấu giá, nhưng vẫn bàn bạc với ông Chinh để chuyển nhượng trái pháp luật thông qua hình thức góp vốn - thoái vốn.

Quá trình điều tra, ông Năng khai nhận có sai phạm nhưng không thừa nhận gây thiệt hại 970 tỷ đồng. Nhà chức trách xác định hành vi của ông bắt nguồn từ nhận thức sai về pháp luật và chỉ đạo của cấp trên.

Tuy chưa được xác định hưởng lợi vật chất, song có căn cứ cho rằng ông Năng được hưởng lợi ích vật chất hoặc phi vật chất.

Riêng ông Nguyễn Thọ Trí bị cáo buộc cố ý giúp sức cho ông Năng thực hiện thủ tục hợp thức hóa việc chuyển nhượng khu đất.

Cơ quan điều tra cho rằng hành vi của hai bị can Năng và Trí đều xuất phát từ nhận thức sai pháp luật và chỉ đạo cấp trên, đến nay chưa có chứng cứ xác định hai người này hưởng lợi vật chất từ vụ án.

HDTC tiền thân là công ty nhà nước, trực thuộc Sở Nhà Đất và Công trình công cộng, hình thành từ năm 1984 và được cổ phần hóa năm 2016 với vốn điều lệ hơn 2.200 tỷ đồng.

Tính đến cuối năm 2023, doanh nghiệp này là công ty thành viên trực thuộc Tổng công ty Địa ốc Sài Gòn TNHH MTV (sở hữu 30% vốn điều lệ) và có gần 1.000 cán bộ nhân viên làm việc.

Giai đoạn 1998-2005, công ty này được giao thực hiện các dự án xây dựng nhiều khu dân cư lớn tại TP HCM như Khu dân cư Bình Trưng 10 ha (quận 2); Khu dân cư Bình Trị Đông 28 ha (huyện Bình Chánh); Khu đô thị mới An Phú - An Khánh 131 ha (quận 2); Khu dân cư An Sương 65 ha (quận 12); Khu dân cư Tân Đức An 5 ha (quận Thủ Đức)...

Ngoài ra, doanh nghiệp này còn triển khai nhiều dự án tái định cư lớn của thành phố.