"Mẹ là tia sáng trong một thế giới gần như màu xám. Tôi vẫn cảm nhận được tình yêu ấy, sự ấm áp ấy sau 20 năm", Hoàng tử William đã từng xúc động nói về người mẹ quá cố của mình, Công nương Diana, trong ngày kỷ niệm bà rời xa dương thế 2 thập kỷ.
Có thể nói rằng, Công nương Diana là huyền thoại bất tử trong lòng hàng triệu người hâm mộ. Sự ra đi đột ngột của bà trong vụ tai nạn thảm khốc ở Paris vào năm 1997 khiến nhiều người không chấp nhận nổi sự thật này.
Chính vì vậy, sau khi bà qua đời, có hàng loạt đồn đoán khác nhau về nguyên nhân thực sự đã cướp đi mạng sống của bông hồng bạc mệnh. Nhiều người tin rằng đó không chỉ đơn giản là vụ tai nạn thảm khốc. Và đã có một chiến dịch được mở ra mang tên là "Paget" để thực hiện nhiệm vụ cao cả: Đi tìm sự thật về cái chết của Công nương Diana.
Vào ngày 31/8 tới đây, Hoàng tử William và Harry cùng hàng triệu người khác sẽ kỷ niệm 25 năm ngày huyền thoại của họ rời xa. Một lần nữa chiến dịch này lại được nhắc đến như một phần nỗ lực để làm an lòng những người yêu mến cố Công nương Diana.
Không thể chấp nhận sự thật tàn khốc
Vào tối ngày 31/08/1997 tại hầm đường bộ Pont de l'Alma, thủ đô Paris, Pháp, một vụ tai nạn xe hơi nghiêm trọng đã xảy ra. Nó đã cướp đi sinh mạng của Công nương Diana và bạn trai bà, tỷ phú Dodi Fayed cùng tài xế Henri Paul.
Một cuộc điều tra quy mô lớn do chính quyền nước Pháp thực hiện đã kết luận nguyên nhân vụ tai nạn là do "lỗi tắc trách" của tài xế Henri Paul và những tay săn ảnh từng bám riết chiếc Mercedes trên xe gắn máy trước thời điểm xảy ra thảm kịch. Tuy nhiên, công chúng không tin sự thật này. Họ đã nghĩ ra hàng loạt suy đoán khác nhau về nguyên nhân đằng sau khiến cố Công nương Diana phải bỏ mạng tức tưởi như vậy.
Khi bạn thần tượng ai đó, rất khó để tin họ có thể kết thúc cuộc đời theo một cách tầm thường như vậy.
Nhà văn hoàng gia Pauline Maclaran
Một trong những đồn đoán được nhiều người tin tưởng hơn cả đó là vụ tai nạn thực chất đã được lên kế hoạch từ trước đó. Công nương Diana bị ám sát không phải là một cái chết bình thường. Nhiều người cho rằng hoàng gia Anh đứng đằng sau vụ việc thảm khốc này.
Ông Mohamed Al-Fayed luôn tin rằng con trai ông và cố Công nương Diana bị sát hại.
Ông Mohamed Al-Fayed, cha của nhà sản xuất phim Dodi Fayed cho rằng đây chính là âm mưu do chính quyền Anh lập ra nhằm ngăn cản việc kết hôn giữa Công nương Diana và tỷ phú Fayed vì ảnh hưởng đến danh tiếng hoàng gia.
Ông Stanlee Culbreath, một trong những nhân chứng có mặt tại hiện trường vụ việc đã lên tiếng phàn nàn về thái độ chậm chạp của đội ngũ cấp cứu, đồng thời cho rằng điều này làm giảm cơ hội sống của Công nương Diana. Ngoài ra còn vô số những đồn đoán khác về sự ra đi đột ngột của bông hồng nước Anh, tất cả đều cho rằng có một sự toan tính và thao túng đằng sau vụ tai nạn này.
Chiếc dịch Paget - Đi tìm sự thật
Lord Steven, người từng đứng đầu Cảnh sát Metropolitan cho hay, cuộc sống của ông bắt đầu bị đảo lộn vào ngày 6/1/2004 khi ông được giao nhiệm vụ dẫn đầu cuộc điều tra về cái chết của Công nương Diana được đặt tên là "Chiến dịch Paget". Đây là một nhiệm vụ rất khó khăn khi vụ việc đã trôi qua quá lâu, các bằng chứng và nhân chứng cũng cần phải thu thập lại từ đầu.
Mục đích của cuộc điều tra là xem xét 175 lời đồn đoán về sự ra đi của cố Công nương Diana, có cái nào thực sự là đúng đắn hay không. Theo Stevens, ông làm theo lệnh trực tiếp của Hoàng tế Philip và hoàng gia Anh, những người đang chịu ảnh hưởng bởi những đồn đoán ngoài kia. Tất cả đều mong muốn rằng sự thật sẽ được tìm thấy để đập tan hoàn toàn những dị nghị không đáng có.
Lord Steven, người đứng đầu chiến dịch điều tra về cái chết của Công nương Diana ở Anh.
Cuộc điều tra được thực hiện bởi nhóm 14 người kéo dài gần 3 năm với chi phí lên tới 12,5 triệu bảng Anh (343 tỷ đồng theo tỷ giá hiện tại). Kết quả là một bản báo cáo chi tiết dài 832 trang để loại bỏ từng đồn đoán vô căn cứ về cái chết của bông hồng nước Anh. Vậy Lord Steven đã làm như thế nào?
Chúng ta sẽ đi đến nơi mà bằng chứng đưa chúng ta đến.
Lord Stevens
Ông Lord Stevens cho hay, họ không được phép điều tra lại những phần mà cảnh sát Pháp đã làm trước đó. Do đó, Lord Stevens cùng nhóm cộng sự của mình đã phỏng vấn 300 nhân chứng mới, ghi nhận hơn 15.000 lời khai, giám định 600 tang vật, làm xét nghiệm pháp y chiếc Mercedes bẹp dí rồi tái tạo nó, xem xét từng chi tiết nhỏ nhất như khám tủ lạnh của tài xế Paul, tìm những thiết bị nghe trộm trong nhà của Công nương tại London vì có tin đồn bà bị ai đó giám sát bí mật 24/24 giờ.
Trong số những người được phỏng vấn, có những người nói chuyện với Công nương Diana chỉ vài ngày trước khi bà chết, bao gồm một phóng viên, một người bạn bán xe hơi và bà Lúcia Flecha de Lima, vợ của đại sứ Brazil ở Mỹ, kể cả một người mẫu thời trang Mỹ tự xưng là vợ tương lai của Dodi.
Bên cạnh đó, họ đã phỏng vấn các nhà bệnh lý học, nhà độc chất học, các tay săn ảnh paparazzi, các quan chức MI5 và MI6 (hai cơ quan tình báo của Anh), những người làm trong bệnh viện, các nhà ngoại giao Anh, Thái tử Charles, hai nhân chứng mới chứng kiến tai nạn, quản gia, em gái của Công nương và dĩ nhiên là ông Mohamed Fayed, không những hỏi một lần mà rất nhiều lần.
Lord Stevens và nhóm cộng sự của ông đã bỏ ra 3 tuần để rà soát lại những tài liệu của MI5 và MI6 xem có dấu hiệu hai cơ quan tình báo này dính líu đến cái chết của Công nương Diana như các lời đồn thổi, nhất là những tố giác của tỷ phú Mohamed Fayed hay không. Họ cũng đã bỏ ra khá nhiều thời gian để nghiên cứu 6.000 trang tài liệu, kết quả của hai cuộc điều tra chính thức vụ án của phía cảnh sát Pháp.
Cuộc điều tra diễn ra với quy mô lớn để loại bỏ những đồn đoán về sự ra đi của Công nương Diana.
Tờ The Independent còn cho biết 12 điều tra viên đã bay sang 8 nước, trong đó có Nigeria, để thu thập 20.000 tài liệu. Có thể thấy rằng, chiến dịch Paget đã được thực hiện với một quy mô rất lớn, lùng sục những chi tiết dù chỉ là nhỏ nhất để đi tìm câu trả lời cuối cùng.
Kết luận cuối cùng
Đến tháng 7/2008, chiến dịch đã kết thúc và ông Lord Stevens dõng dạc tuyên bố: "Chúng tôi kết luận rằng theo những chứng cứ thu thập được cho đến thời điểm này, không có một âm mưu sát hại bất cứ người nào đi trên chiếc xe. Đó là một tai nạn bi thảm".
Có 4 kết luận quan trọng trong báo cáo của ông Lord Stevens cùng các cộng sự, chúng đã được dư luận và truyền thông chia sẻ rất nhiều vào thời điểm đó. Nó đã hoàn toàn trả lại sự "trong sạch" cho những người có liên quan.
1. Hoàng tế Philip cùng hai cơ quan tình báo Anh MI5 VÀ MI6 không âm mưu sát hại Công nương Diana như lời tố giác của tỷ phú Mohamed Fayed.
2. Công nương Diana không mang thai với bạn trai Dodi vào thời điểm xảy ra tai nạn.
3. Công nương Diana cũng không đính hôn với bạn trai như lời đồn đoán trước đó. Do vậy, không có âm mưu nào sát hại cố Công nương vì bà có mối quan hệ với người khác.
4. Các nạn nhân thiệt mạng trong vụ tai nạn có thể sống sót nếu thắt dây an toàn. Đây là một sự cố đáng tiếc không thể nào cứu vãn.
Hoàng tử William và Harry, hai người con của cố Công nương Diana đã hoàn toàn đồng ý với kết luận điều tra của chiến dịch Paget. Cả hai anh em "tin rằng những kết luận này sẽ chấm dứt mọi suy đoán xung quanh về cái chết của mẹ họ, Diana, Vương phi xứ Wales". Earl Spencer, em trai Công nương cùng các chị gái của bà cũng ủng hộ kết quả điều tra của Stevens.
Kết quả điều tra của John Stevens cũng được một bồi thẩm đoàn ở Anh chấp thuận. Nó cũng góp phần đưa ra phán quyết quan trọng của Bồi thẩm đoàn Tòa án Hoàng gia Anh vào năm 2008. Họ khẳng định Công nương Diana và bạn trai Dodi Al Fayed đã bị "ngộ sát". Thủ phạm có trách nhiệm chính gây ra vụ ngộ sát Diana và Dodi là tài xế Henri Paul, người đã uống rượu ngay trước vụ tai nạn, cùng các paparazzi cho xe đuổi theo họ.
Điều tra còn cho thấy, việc Công nương Diana và bạn trai Dodi không đeo dây an toàn trên xe cũng góp phần làm vụ tai nạn trở nên trầm trọng. Phán quyết cũng bác bỏ cáo buộc của cha Dodi là Mohamed Al Fayed cho rằng, Diana và Dodi bị ám sát.
Kết quả có thực sự làm yên lòng người hâm mộ?
Là người đứng đầu cuộc điều tra, ông Lord Stevens hiểu rõ những áp lực mà mình và các đồng đội sẽ phải gánh chịu khi đi tìm câu trả lời về sự ra đi của Công nương Diana. Bởi lẽ bà là một người quá nổi tiếng và có sức ảnh hưởng rộng lớn trên toàn thế giới.
Nói về kết quả điều tra trái ngược với suy đoán của nhiều người, ông Lord Stevens cho hay: "Khi chúng tôi bắt đầu cuộc điều tra, 85% công chúng tin rằng có một âm mưu phía sau. Vào thời điểm chúng tôi kết thúc cuộc điều tra, nó đã giảm xuống còn 24%. Sẽ luôn luôn có những người tin rằng đây là một vụ ám sát. Mọi người chỉ thích tin vào những gì họ nghĩ là đúng. Làm thế nào để thay đổi suy nghĩ của họ? Tôi cũng không biết nữa".
Trong cuộc phỏng vấn với The Daily Beast, Lord Stevens nói rằng ông không cảm thấy hối hận khi nhận công việc điều tra này. Ban đầu ông cũng phân vân và lo lắng nhưng Lord Stevens hiểu rằng đây là nhiệm vụ thực sự quan trọng, nó ảnh hưởng rất nhiều đến những người khác.
Trevor Rees-Jones là người duy nhất sống sót sau vụ tai nạn.
Trevor Rees-Jones, cựu vệ sĩ của Công nương Diana, là người duy nhất sống sót sau vụ tai nạn. Mới đây truyền thông Anh đã chụp lại những hình ảnh mới nhất của ông này trong dịp kỷ niệm 25 năm vụ tai nạn kinh hoàng xảy ra.
Người đàn ông 54 tuổi lộ diện với những vết sẹo còn hiện rõ trên gương mặt. Đây là hệ quả từ vụ tai nạn năm xưa. Vụ việc đã khiến gương mặt của cựu vệ sĩ biến dạng hoàn toàn và các bác sĩ phẫu thuật thẩm mỹ phải tái tạo lại diện mạo cho ông.
Trevor Rees hôn mê trong hơn 1 tuần sau vụ việc, bị tổn thương não và mất trí nhớ. Sau sự cố kinh hoàng ấy, Trevor đã xây dựng lại cuộc đời và sự nghiệp của mình. Hiện ông đang sống yên bình bên vợ và hai con, làm giám đốc an ninh cho một công ty dược phẩm.
Theo nhiều nguồn tin Trevor Rees không muốn nhắc nhiều đến quá khứ ám ảnh ấy. Ông lựa chọn cho mình cuộc sống riêng tư kín tiếng. Và chắc hẳn nhiều người yêu mến Công nương Diana cũng mong mọi nỗi đau sẽ được ngủ yên để ở bên kia thế giới, bông hồng nước Anh có thể mỉm cười thanh thản.
Nguồn: NBC News, NY Times, The Daily Beast
