Bất kỳ nhà đầu tư nào quan tâm đến các hoạt động của quỹ ngoại đầu tư tại Việt Nam đều không xa lạ với Petri Deryng. Ông là người đồng sáng lập và quản lý danh mục đầu tư hàng trăm triệu USD của PYN Elite Fund. Quỹ PYN Elite từng gây xôn xao khi nhiều lần đưa ra dự báo VN-Index sẽ cán mốc 1.800 điểm trong dài hạn vào những thời điểm thị trường chứng khoán đi xuống.
Những thành công của PYN Elite một phần là nhờ phong cách đầu tư độc đáo và có phần "khác người" của Petri Deryng. Dù là người đứng đầu một quỹ ngoại nhưng phong cách đầu tư của Petri như một cao thủ nội địa, nổi tiếng với những cú "quay xe" đi ngược thị trường và đem về kết quả bất ngờ trong giới đầu tư.
Ít ai biết Petri Deryng vốn là dân không chuyên và chưa từng làm trong lĩnh vực tài chính, chứng khoán cho đến khi lập nên quỹ PYN Elite.
Từ nhà sản xuất đài phát thanh đến ông chủ quỹ đầu tư Phần Lan
Petri Deryng vốn xuất thân từ một doanh nhân hoạt động trong lĩnh vực truyền thông, cụ thể hơn là trong ngành sản xuất đài phát thanh radio. Trong chương trình Bí mật đồng tiền số 40 phát sóng trên VTV Digital mới đây, Petri Deryng tiết lộ ông vốn học trường kinh tế nhưng chưa học xong và cũng chưa bao giờ lấy được bằng tốt nghiệp bởi bận rộn kinh doanh phát thanh.
Những năm 1990, Phần Lan cho phép thương mại hóa các đài phát thanh và chàng sinh viên kinh tế Petri Deryng được một hiệp hội các nhạc sĩ thuê để xây dựng cơ cấu kinh tế cho đài phát thanh thương mại của họ. Từ đây ông bước chân vào lĩnh vực truyền thông.
Petri Deryng và các cộng sự nhận được giấy phép và là bắt đầu một trong những đài phát thanh thương đầu tiên ở Phần Lan. Sau này, Petri thành lập công ty riêng để sản xuất các chương trình phát thanh tổng hợp hoặc thương mại. Công ty của chàng trai trẻ này từng sản xuất các chương trình phát thanh cho Coca-Cola cũng như tham gia đưa tin về Thế vận hội Olympic.
“Tôi đã kiếm sống từ công việc này trong 15 năm. Nhưng sau đó, tại một số thời điểm, đài phát thanh và truyền hình gặp phải vấn đề về quyền sở hữu cũng như bị cắt giảm tại Phần Lan”, giám đốc quỹ PYN Elite nhớ lại.
Điều này dẫn đến công ty của Petri mất một lượng lớn khách hàng. Ông cảm thấy có điều gì đó không ổn khi phải làm việc bằng sức lực nhiều hơn, chăm chỉ hơn để kiếm sống. Lợi nhuận từ công việc kinh doanh truyền thông ngày càng trở nên khó khăn.
Mặt khác, Petri đã bắt đầu biết đến thị trường chứng khoán từ năm 13 tuổi bằng việc mua cổ phiếu từ tiền tiêu vặt. Petri Deryng đã sớm quan tâm đến việc phân tích kinh tế vi mô, hoạt động kinh doanh của công ty và xử lý danh mục đầu tư nhỏ của mình trong một thời gian dài.
Kết hợp 2 điều này, chàng trai trẻ nghĩ đến việc thử xin giấy phép kinh doanh quản lý quỹ mặc dù tôi chưa từng làm việc trong bất kỳ ngân hàng hoặc công ty môi giới hay bất kỳ công ty quản lý quỹ nào. Bắt tay vào xây dựng doanh nghiệp mới công ty quản lý quỹ của Petri Deryng được Bộ Tài chính Phần Lan cấp giấy phép vào năm 1998. PYN Elite bắt đầu hoạt động từ tháng 2 năm 1999 và Petri Deryng rút dần khỏi lĩnh vực truyền thông.
Petri Deryng cho biết thời điểm lập PYN Elite khá dễ dàng bởi ngày nay rất khó để xin được một giấy phép tương tư. Với cá nhân ông, cả truyền thông và quản lý quỹ đều là những công việc ông tự học được bằng cách lao vào làm thực tế.
Bắt đầu từ Thái Lan và cú đặt cược vào Việt Nam
Thị trường chứng khoán đầu tiên thu hút Petri Deryng và PYN Elite là Thái Lan. Quỹ ngoại đến từ Phần Lan này bước chân vào xứ chùa vàng năm 1999 – thời điểm quốc gia này vừa bước ra khỏi khủng hoảng tài chính năm 1997 và phải thả nổi đồng baht.
Tại đây, PYN Elite tập trung nắm giữ các cổ phiếu giàu tiềm năng thuộc nhóm ngành liên quan đến xuất khẩu, chẳng hạn như vận chuyển, vốn bị thị trường xem nhẹ dù tạo được lợi nhuận đều đặn.
Năm 1999, 2003, 2009 và 2012 được xem là những cột mốc đại thắng khi quỹ gặt hái mức lợi nhuận từ 64–199%. Giai đoạn thành công nhất trong lịch sử 22 năm hoạt động của quỹ là năm 2003, với mức sinh lợi đạt 199%.
Bước ngoặt lớn với PYN Elite vào năm 2013 khi quyết định chuyển hướng đầu tư sang Việt Nam. Với Petri Deryng, các mục tiêu ban đầu ông đặt ra cho thị trường Thái Lan được hoàn thành và các cổ phiếu giá rẻ đã không còn. Chỉ số SET Index của Thái Lan lúc ấy đã vượt mốc 1.300 điểm.
Petri Deryng cho biết ông đã quan sát thị trường Việt Nam từ năm 2003 và luôn ghé Hà Nội hoặc TP.HCM mỗi năm ít nhất một lần. Tuy nhiên lúc này thị trường Việt Nam vẫn còn khá sơ khai.
Năm 2020, sau 7 năm tham gia thị trường Việt Nam, báo cáo hoạt động của quỹ PYN Elite ghi nhận giá trị tài sản ròng (NAV) tăng 31,8%, hơn gấp đôi mức tăng 14,9% của VN-Index. Đây cũng là mức sinh lời lớn nhất trong số các quỹ đầu tư chủ động quy mô lớn tại Việt Nam, đồng thời là kết quả cao nhất mà PYN Elite Fund đạt được kể từ khi tập trung rót vốn đầu tư vào Việt Nam.
Hiệu suất đầu tư tích cực năm 2020 của PYN Elite được xem là kết quả của một chiến lược đầu tư đúng đắn và thực hiện đúng thời điểm. Quý 1 năm 2020, Petri Deryng gây sốc khi tuyên bố “all in” (đầu tư toàn bộ tiền) trong bối cảnh VN- Index lao dốc vì dịch bệnh COVID-19 bùng phát và khối ngoại đang là nhóm đầu tư dẫn dắt thị trường, đổ xô bán tháo.
Đầu năm 2022, tài sản thuộc quyền quản lý của quỹ Pyn Elite Fund lần đầu tiên vượt ngưỡng 1 tỷ USD khi hầu hết các cổ phiếu đều tăng giá mạnh. Nhưng đến thời điểm hiện tại, quy mô tài sản của quỹ đã giảm khoảng 300 triệu USD, tương đương khoảng 7.000 tỷ đồng khi thị trường chứng khoán Việt Nam bước vào xu hướng giảm điểm từ tháng 4.
