Bộ Tài chính vừa xin ý kiến các thành viên Chính phủ dự thảo một số nội dung tiếp thu, giải trình về dự án luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi), để báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội.
Với dự luật này, nhiều ý kiến băn khoăn về tính hợp lý trong phương án điều chỉnh các mức ngưỡng thu nhập và mức thuế suất tương ứng trong biểu thuế.
Theo đó, khoảng cách giữa các bậc có mức độ chênh lệch là khác nhau, đặc biệt là giữa bậc 1, 2 và 3 cách nhau lên đến 10%; giữa bậc 4 và bậc 5 chỉ cách nhau 5%. Do đó, người có thu nhập ở bậc 2 và bậc 3 sẽ chịu áp lực thuế cao hơn so với quy định hiện hành, trong khi số người có thu nhập chịu thuế ở bậc 2 và bậc 3 chiếm phần lớn trong tổng số đối tượng chịu thuế thu nhập cá nhân.
Một số ý kiến đề nghị cân nhắc biểu thuế chỉ quy định đến mức thuế suất 25% hoặc 30%, đồng thời nâng ngưỡng thu nhập chịu thuế tương ứng đối với từng mức thuế suất để góp phần nâng cao khả năng cạnh tranh trong thu hút người lao động có trình độ cao.
Có ý kiến đề nghị cân nhắc quy định mức thuế suất cao nhất là 45%, tương tự như các nước Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản, Pháp, Úc.
Giải trình các vấn đề, Bộ Tài chính cho biết, tiếp thu ý kiến thẩm tra, Chính phủ đã chỉnh lý quy định về biểu thuế lũy tiến tại dự thảo luật. Trong đó, điều chỉnh lại 2 bậc thuế suất của biểu thuế là giảm mức thuế suất 15% (ở bậc 2) xuống 10% và thuế suất 25% (ở bậc 3) xuống 20%, cụ thể như sau:
ẢNH: CHỤP MÀN HÌNH
Đáng chú ý, tại biểu thuế, đối với mức thuế suất cao nhất 35% ở bậc 5, Bộ Tài chính khẳng định "đây là đề xuất hợp lý". Đó là mức thuế suất trung bình, không quá cao cũng không thấp so với các nước trên thế giới cũng như trong khu vực ASEAN (một số nước trong khu vực như Thái Lan, Indonesia, Philippines cũng đang quy định mức thuế suất ở bậc thuế cao nhất là 35%; Trung Quốc là 45%).
"Ngoài ra, trường hợp điều chỉnh mức 35% xuống 30% thì sẽ bị cho rằng là chính sách giảm thuế cho người giàu", Bộ Tài chính nhấn mạnh.
Trao đổi với Thanh Niên, từ lúc góp ý vào dự thảo ban đầu tới thời điểm hiện tại, chuyên gia thuế Nguyễn Ngọc Tú (Trường đại học Kinh doanh và Công nghệ Hà Nội) vẫn giữ nguyên quan điểm, mức thuế suất cao nhất 35% tại biểu thuế là quá cao, chưa phù hợp thực tiễn.
Thuế suất 35% đưa ra năm 2007 khi ban hành luật Thuế thu nhập cá nhân, có hiệu lực từ năm 2009, áp dụng cho thu nhập tính thuế từ trên 80 triệu đồng/tháng.
"Năm 2007, 80 triệu đồng tương đương khoảng 5.000 USD, nhưng hiện nay quy đổi đã rất khác rồi. Dù mức giảm trừ gia cảnh đã được điều chỉnh nâng lên, song việc Bộ Tài chính vẫn giữ nguyên thuế suất cao nhất, chỉ nâng thu nhập tính thuế lên thành trên 100 triệu đồng/tháng vẫn là không đáng kể", ông Tú phân tích và đề xuất điều chỉnh mức thuế suất ở bậc 5 giảm xuống khoảng 25 - 30%.
Trường hợp giữ nguyên thuế suất 35%, theo ông Tú, phải tăng thu nhập chịu mức thuế này lên khoảng 300 triệu đồng.
PGS-TS Nguyễn Hữu Huân, Trưởng bộ môn Thị trường tài chính (Khoa Ngân hàng, Đại học Kinh tế TP.HCM), nhìn nhận, rất lâu mới sửa đổi biểu thuế, nên tính toán để có cơ chế điều chỉnh ngưỡng chịu thuế trong biểu thuế theo lạm phát, lạm phát hàng năm tăng bao nhiêu thì tự động điều chỉnh tương ứng.
Giảm trừ cho người phụ thuộc bằng 40% người nộp thuế
Ngoài câu chuyện về biểu thuế, ở góc độ thẩm tra, có ý kiến đề nghị cân nhắc quy định mức giảm trừ cho người phụ thuộc bằng 50% mức giảm trừ đối với người nộp thuế trong trường hợp quy định cụ thể mức giảm trừ gia cảnh tại dự thảo luật.
Chuyên gia cho rằng, nên có cơ chế điều chỉnh ngưỡng chịu thuế trong biểu thuế thu nhập cá nhân theo lạm phát
ẢNH: ĐAN THANH
Theo Bộ Tài chính, mức giảm trừ gia cảnh đối với người nộp thuế thực chất là ngưỡng thu nhập tính thuế, được xây dựng trên cơ sở nhu cầu chi tiêu thường xuyên của những người có thu nhập trên mức bình quân xã hội.
Mức giảm trừ đối với người phụ thuộc là mức giảm trừ cho những người mà người nộp thuế có trách nhiệm nuôi dưỡng theo quy định của pháp luật.
Theo kinh nghiệm của các nước, mức tính cho người phụ thuộc thấp hơn mức tính cho người nộp thuế và có giới hạn mức tối đa cho một gia đình để phù hợp với các chính sách liên quan khác. Mức giảm trừ của người phụ thuộc thường chỉ bằng 10 - 50% mức trừ của bản thân người nộp thuế, bởi các chi phí về nhà ở, thiết bị, đồ dùng gia đình, điện, nước, sinh hoạt... đã tính chung vào mức giảm trừ của người nộp thuế.
"Luật Thuế thu nhập cá nhân thực hiện từ ngày 1.1.2009 đến nay vẫn duy trì mức giảm trừ cho người phụ thuộc bằng 40% so với người nộp thuế và được điều chỉnh tương ứng theo mức độ điều chỉnh đối với người nộp thuế", Bộ Tài chính khẳng định.
