17 năm trước, bác sĩ Eric Topol đã bắt đầu khám phá lý do tại sao một số người già đi rất khỏe mạnh, trong khi những người khác thì không. Khi đó, ở độ tuổi 53, Topol coi quá trình lão hóa lành mạnh là mối quan tâm khoa học sâu sắc và cá nhân.
“Siêu lão hóa” là cách BS Topol gọi khoảng 1.400 người lớn khỏe mạnh từ 80 tuổi trở lên mà ông đã dành hơn 6 năm để nghiên cứu cho cuốn sách mới của mình, "Những người “siêu lão hóa”: Một cách tiếp cận dựa trên bằng chứng về tuổi thọ".
Khi mới bắt đầu dự án, ông nghi ngờ rằng di truyền là lý do chính khiến những người này sống đến tuổi xế chiều mà không có bất kỳ dấu hiệu nào của bệnh mãn tính.
Nhưng hóa ra ông đã sai. Những người cao tuổi này có rất ít điểm tương đồng về mặt di truyền, điều đó có nghĩa là tuổi thọ của họ phụ thuộc vào các yếu tố lối sống.
Sau khi nghiên cứu sâu hơn, Topol đã đi đến một kết luận đơn giản.
BS Eric Topol thực hiện các bài sit-up hay gập bụng trên bóng tập thể lực (Ảnh: Getty images).
“Trong tất cả những điều chúng ta biết, điều nổi trội nhất chính là tập thể dục. Trên thực tế, đây là biện pháp can thiệp duy nhất ở con người cho thấy tác dụng làm chậm đồng hồ lão hóa toàn thân, nghĩa là nó dường như làm thay đổi tốc độ lão hóa của chúng ta”, Topol nói với tờ Washington Post.
“Tất nhiên, các yếu tố lối sống khác, như chế độ ăn uống và tương tác xã hội, là vô cùng quan trọng. Nhưng nếu có một điều có bằng chứng đặc biệt nhất về quá trình lão hóa lành mạnh, thì đó là tập thể dục”, ông nhấn mạnh.
Vậy bài tập thể dục nào giúp bạn sống thọ?
Nghiên cứu trước đó chỉ ra rằng 150 phút hoạt động thể chất cường độ vừa phải được khuyến nghị, có thể bao gồm làm vườn, khiêu vũ, yoga, cắt cỏ, thể dục nhịp điệu dưới nước và đi bộ nhanh, có thể kéo dài đáng kể tuổi thọ của bạn.
Tập thể dục là trụ cột sức khỏe lâu đời và có lý do chính đáng. Tập thể dục làm giảm nguy cơ mắc bệnh tim, giúp não hoạt động và chống lại suy giảm nhận thức, đồng thời làm giảm nguy cơ té ngã và suy nhược do tuổi tác.
“Tập thể dục là điều phi thường. Nó có tác dụng với cả ba bệnh liên quan đến tuổi tác”, Topol nói về bệnh ung thư, bệnh tim và chứng mất trí nhớ, đồng thời nhấn mạnh rằng đây là cách hiệu quả nhất để duy trì hệ thống miễn dịch khỏe mạnh và chống lại bệnh tật.
Đó là lý do tại sao trong nhiều thập kỷ, BS Topol lại đề xuất các hoạt động thể dục nhịp điệu thay vì tập luyện sức mạnh cho bệnh nhân của mình.
Tuy nhiên, kể từ khi nghiên cứu về tuổi thọ, ông khuyến khích bổ sung các bài tập sức mạnh, bao gồm các bài tập tăng cường sức mạnh cầm nắm và tập kháng lực, để chống lại tình trạng mất cơ và xương do tuổi tác và cải thiện sự cân bằng và khả năng vận động.
Các bài tập này có mối tương quan đặc biệt với quá trình lão hóa lành mạnh.
Quan điểm này phù hợp với các nghiên cứu khác cho thấy tập luyện sức mạnh không chỉ giúp tăng cơ mà còn giúp tăng cường sự nhạy bén về tinh thần, tăng cường mật độ xương và cải thiện sự cân bằng, đặc biệt có lợi cho người cao tuổi có nguy cơ chấn thương nghiêm trọng do ngã.
Nghiên cứu cho thấy tập luyện sức mạnh không chỉ giúp tăng cơ mà còn tăng cường sự nhạy bén về tinh thần, cải thiện mật độ xương và cải thiện sự cân bằng (Ảnh: Getty images).
Một nghiên cứu gần đây thậm chí còn chỉ ra rằng tập luyện sức mạnh là loại bài tập tốt nhất để chống lại chứng mất ngủ ở người lớn tuổi.
Và một nghiên cứu của Harvard phát hiện ra rằng những người đàn ông trung niên có thể thực hiện ít nhất 20 lần chống đẩy có nguy cơ mắc bệnh tim thấp hơn đáng kể.
Tiến sĩ Florence Comite, một bác sĩ y học chính xác ở Manhattan, coi việc xây dựng cơ bắp là "suối nguồn của tuổi trẻ", nhấn mạnh vai trò của nó trong việc kiểm soát lượng đường trong máu và chống lại tình trạng mất cơ do tuổi tác.
Nhìn chung, có vẻ như việc nâng một vài quả tạ - hoặc sử dụng chính trọng lượng cơ thể của bạn - có thể mang lại hiệu quả rất lớn.
Và tin tốt nhất là bạn không cần phải tham gia một phòng tập đắt tiền hoặc cam kết thực hiện một khung thời gian cụ thể hàng ngày. Các nghiên cứu cho thấy chỉ cần 30 đến 60 phút tập luyện sức bền mỗi tuần có thể giảm nguy cơ tử vong sớm do mọi nguyên nhân xuống 10-20%.
Bản thân Topol đang tập luyện sức mạnh trong một giờ, ba lần hoặc ba mươi phút, bốn hoặc năm lần một tuần kết hợp các bài tập cổ điển như gập người, gập bụng, ngồi xổm và plank.
"Tôi khỏe mạnh và mạnh mẽ hơn tôi từng nhớ, chỉ bằng cách thực hiện điều đó trong hơn một năm nay", Topol nói với Today.
Chế độ ăn Địa Trung Hải
Theo vị bác sĩ này, chế độ ăn Địa Trung Hải là chế độ ăn tiêu chuẩn ở nhiều vùng xanh trên thế giới. Chế độ ăn bao gồm thực phẩm nguyên chất, trái cây và rau quả nhiều màu sắc, thịt nạc, ngũ cốc nguyên hạt, dầu ô liu và ít sữa là chế độ ăn có tác dụng bảo vệ tốt nhất chống lại các bệnh mãn tính.
Nghiên cứu cho thấy chế độ ăn này có liên quan đến việc cải thiện sức khỏe xương, tim và não và giảm nguy cơ ung thư.
“Đây là chế độ ăn được hỗ trợ tốt nhất mà chúng ta có. Nó liên tục được chứng minh là có hiệu quả”, Topol nói với tờ Fortune.
Chế độ ăn này cũng không chú trọng đến thực phẩm siêu chế biến, khi tiêu thụ thường xuyên có thể làm tăng nguy cơ mắc các bệnh mãn tính như bệnh tim và đột quỵ, và dẫn đến tử vong sớm.
Áp dụng sàng lọc phòng ngừa
Các bệnh liên quan đến tuổi tác thường tiến triển trong vòng 20 năm. Topol cho biết nhiều người không biết về nguy cơ mắc các bệnh liên quan đến tuổi tác của mình và do đó, không thay đổi lối sống để có thể giúp giảm thiểu những rủi ro đó.
"Làm thế nào chúng ta có thể dự đoán một cách rất đáng tin cậy khi nào, ai và những bệnh nào chúng ta sẽ có nguy cơ mắc phải để có thể phòng ngừa chúng lần đầu tiên? Vì thế, cần nhiều sàng lọc phòng ngừa hơn", ông hỏi.
Topol hy vọng rằng y học và công nghệ tiên tiến sẽ giúp định lượng rủi ro của mọi người để họ có thể kiểm soát sớm hơn. Nếu ai đó nhận ra rằng họ có nguy cơ mắc bệnh Alzheimer cao hơn, bằng cách sử dụng đồng hồ não hoặc xét nghiệm máu để phát hiện các mảng bám amyloid liên quan đến căn bệnh này, họ có thể có xu hướng áp dụng lối sống lành mạnh hơn.
