Tại chương trình Bí mật đồng tiền ngày 29/6, các chuyên gia trao đổi vể việc nhiều nhà đầu tư có quan niệm "chưa bán là chưa lỗ", tiếp tục nắm giữ cổ phiếu bị lỗ mà không chịu bán với hy vọng thị trường đảo chiều. Thậm chí nhiều trường hợp tiếp tục mua vào để trung bình giá xuống. Hệ quả là, các khoản thua lỗ ngày càng lớn dần và nhà đầu tư chỉ chịu "cắt" khi khoản lỗ vượt quá sức tưởng tượng.
Ông Nguyễn Gia Khánh, Chuyên viên tư vấn tại Chứng khoán SSI cho rằng nhà đầu tư cần đánh giá rằng yếu tố nào tác động lên việc một cổ phiếu giảm điểm. Nếu yếu tố tác động là ảnh hưởng chung của thị trường, trong khi nội tại doanh nghiệp chưa có gì thay đổi thì cứ sau "3 cây sàn", cá nhân ông sẽ bắt đầu chia vốn ra để gom dần vào. "Nếu hướng vào những cổ phiếu căn bản và có triển vọng thì không cổ phiếu nào có thể giảm mãi được”, ông Khánh nhìn nhận.
Trong khi đó, ông Phạm Lưu Hưng, Kinh tế trưởng Chứng khoán SSI, lại không ủng hộ việc trung bình giá xuống. Thay vào đó, nhà đầu tư cần đánh giá lại về triển vọng của cổ phiếu cũng như doanh nghiệp đó rồi tính tiếp. "Chúng ta không được mua tiếp cổ phiếu chỉ vì giá giảm, rồi mặc kệ tình hình, thị trường, công ty ra sao. Chúng ta thấy hôm trước mua giá cao, bây giờ có 3 cây sàn và mua tiếp thì việc trung bình giá là không nên”, ông Hưng nói. Vị này cũng nói thêm khi mua cổ phiếu, nhà đầu tư sẽ phải rất khó tính trước khi quyết định xuống tiền. "Dễ thương thì đáng yêu mà dễ yêu thì đáng thương", ông nhấn mạnh.
Phó Giám đốc chi nhánh Nest by AIA Nguyễn Thanh Tùng cho rằng cảm giác thua lỗ là rất tệ nhưng điều quan trọng là cần đưa ra giải pháp đúng đắn. Ông khuyến nghị nhà đầu tư nên xem mình phù hợp với phương pháp gì. Mỗi người có một cá tính thì cách đầu tư cũng vậy. Mức kỳ vọng lợi nhuận ở ngưỡng 15 - 30%/năm là an toàn. Nếu không đạt, nhà đầu tư có thể đổi lại phương pháp, cứ mỗi lần giải ngân thắng lợi thì đó là một phương pháp tốt.
Điều quan trọng thứ 2 khi thị trường đi xuống, ông Tùng nhấn mạnh là phải tái cơ cấu danh mục đầu tư. Đây là điều không ai muốn làm nhưng là bắt buộc. “Lỗ rồi thì phải tái cơ cấu, thứ nhất cổ phiếu penny cần phải bán hết bằng mọi giá. Với midcap và bluechip thì sẽ phải đánh giá lại doanh nghiệp, đây có phải là một cổ phiếu tiềm năng và sẽ cầm trong dài hạn hay không? Với những cổ phiếu mang tinh chất chu kỳ cao như thép, chứng khoán, bất động sản phải thật sự nghiêm túc và khắt khe. Phải “khó tính” để đãi cát tìm vàng”, ông Tùng nói.
Cuối cùng, vị này cho rằng cần phải xây lại tháp tài sản, bởi khi đã lỗ nhưng trong danh mục vẫn sẽ có những cổ phiếu tốt, thì hoàn toàn có thể tích lũy cổ phiếu dài hạn để phục vụ cho tương lai. Có một lớp tài sản phòng vệ và một lớp tài sản dài hạn thì nhà đầu tư có thể sử dụng những cổ phiếu đầu ngành để lấy lợi nhuận. Ông cũng tính toán rằng một cổ phiếu tốt giảm điểm dài hạn nhất là khoảng 36 tháng rồi đi lên. Nhà đầu tư có thể lấy lại lợi nhuận.
Gồng lỗ giỏi nhưng gồng lãi thì rất kém
Trong chiều ngược lại, hiện nay nhiều nhà đầu tư, nhất là những nhà đầu tư F0 thường “gồng lỗ giỏi nhưng gồng lãi thì rất kém”. Ông Nguyễn Gia Khánh cho biết điều này xảy ra vì nhà đầu tư muốn lấy tiền về nhanh nhất có thể. Do mới tham gia thị trường nên nhà đầu tư luôn nghĩ vừa mua ngày hôm nay T+3 hàng về đã có lãi. Cảm giác đầu tư chứng khoán năm ngoái là rất dễ, có thể “nhắm mắt mua bừa” một cổ phiếu T+3 đã có lãi nhưng không thể đi được hết quãng đường của một cổ phiếu trên một đà tăng. Điều này dẫn đến tình trạng khi một cổ phiếu tăng không biết đâu là đỉnh, khi một cổ phiếu giảm không biết đâu là đáy.
Còn theo ông Phạm Lưu Hưng, đây là hiện tượng “hiệu ứng ngược vị thế”. Nhà đầu tư chốt lãi rất nhanh nhưng cắt lỗ thì rất chậm vì cảm giác sợ lỗ. Không phải F0 mà tất cả các nhà đầu tư trên thế giới cũng vướng vào tình trạng này. Điều này giống như việc chúng ta "dễ dàng từ bỏ những cái không nên từ bỏ và cố gắng níu giữ những thứ không nên níu giữ”. Ông Hưng cũng cho rằng việc xử lý tình trạng này rất khó bởi cần phải có tư duy rộng hơn. Trong đó không nên nhìn vào một cổ phiếu nào đấy đang thua lỗ mà cứ đau đáu với nó và cố gắng gồng lỗ. Trong khi nhà đầu tư có thể nhìn ra cả một danh mục mà danh mục của chúng ta đang không làm sao cả.
“Gồng lỗ sẽ khiến nhà đầu tư chịu một chi phí cơ hội bởi nếu bán cổ phiếu đấy đi sẽ có cơ hội mua một cổ phiếu khác có cơ hội tốt hơn. Không nên nhìn hẹp một góc độ lỗ nào đó để rồi bị tắc tại đấy”, ông Hưng khuyến nghị.
