Sau sáu năm phụ thuộc hoàn toàn vào bố mẹ trong mọi sinh hoạt, bé gái N.L, 7 tuổi, ở Ninh Bình, có thể tự bước đi nhờ ca phẫu thuật ghép vạt màng xương có cuống mạch vi phẫu. Thành công này không chỉ thay đổi cuộc sống của bệnh nhi mà còn mở ra hướng điều trị nhiều triển vọng cho những trẻ mắc dị tật xương hiếm gặp.
N.L được phát hiện khớp giả xương chày bẩm sinh khi vừa biết đi. Đây là bệnh lý rất hiếm, thường liên quan yếu tố di truyền, đặc biệt ở những gia đình có người mắc u xơ thần kinh tuýp 1. Ở trẻ bị bệnh, xương chày phát triển bất thường, dễ gãy, khó liền và ngày càng cong, dẫn đến ngắn chi, biến dạng và suy giảm vận động.
Khi đến Bệnh viện Nhi Trung ương, chân phải của bé đã cong rõ. Các bác sĩ cố gắng điều trị bảo tồn bằng nẹp chỉnh hình để hạn chế biến dạng. Sau đó, bệnh nhi trải qua ba lần mổ với các phương pháp cắt ổ khớp giả, ghép xương tự thân, ghép xương đồng loại và cố định xương. Dù tình trạng có cải thiện, xương vẫn không liền.
TS.BS Hoàng Hải Đức thăm khám cho bệnh nhi.
TS.BS Hoàng Hải Đức, Trưởng khoa Chỉnh hình, cho biết khớp giả xương chày bẩm sinh là một trong những thách thức lớn nhất của chấn thương chỉnh hình nhi khoa.
Trẻ càng lớn, xương càng yếu và cong hơn; nếu điều trị không hiệu quả, nguy cơ ngắn chi và tàn tật là rất cao. Sau khi đánh giá toàn bộ quá trình điều trị của bé, êkíp quyết định lựa chọn phương pháp mới: ghép vạt màng xương có cuống mạch nuôi.
Kỹ thuật này sử dụng vạt màng xương chày từ chân lành, được giữ nguyên mạch máu nuôi và chuyển sang vị trí xương bệnh. Trước khi ghép, bác sĩ phải loại bỏ toàn bộ ổ khớp giả và phần màng xương tổn thương, sau đó cố định bằng nẹp vít. Công đoạn quan trọng nhất là nối mạch dưới kính vi phẫu để đảm bảo phần ghép được nuôi sống.
Ca mổ kéo dài 4,5 giờ, đòi hỏi độ chính xác cao và sự phối hợp liên tục giữa các chuyên khoa. Ê-kíp phải tính toán kỹ đường rạch, hướng bóc tách, bảo tồn mạch máu nuôi của vạt và đồng thời làm sạch hoàn toàn vùng xương bệnh lý.
Sau sáu tuần, phim X-quang ghi nhận can xương mới phát triển tốt, lấp đầy vị trí khớp giả, độ liền xương vượt trội so với các lần phẫu thuật trước. Đến tuần thứ chín, bé được tháo bột và bắt đầu tập đi.
Hiện N.L có thể tự đến trường, tham gia hoạt động cùng bạn bè như bao trẻ khác. Mẹ của bé xúc động nói suốt sáu năm qua, con đi đâu bố mẹ cũng phải bế, một ngày bốn lần đưa đón vì bé không thể tự bước đi; nhìn con chạy nhảy hôm nay “như đang mơ”.
