Bảo hiểm xã hội (BHXH) Việt Nam ban hành công văn số 1804/BHXH-QLT gửi BHXH các tỉnh, thành phố, yêu cầu triển khai sử dụng số định danh cá nhân (ĐDCN) hoặc căn cước công dân (CCCD) thay thế cho mã số BHXH.
Quy định này được thực hiện đồng bộ từ ngày 1/8/2025, nhằm mục tiêu số hóa toàn diện dữ liệu người tham gia, tăng tính liên thông giữa các cơ quan quản lý và tạo thuận lợi cho người dân khi làm các thủ tục liên quan đến BHXH, BHYT, bảo hiểm thất nghiệp (BHTN).
Theo hướng dẫn mới, từ 1/8/2025, toàn bộ mã số BHXH của người tham gia sẽ được thay thế bằng chính số ĐDCN/CCCD. Đây là số định danh duy nhất, được cấp cho từng cá nhân, đảm bảo không trùng lặp và không thay đổi trong suốt cuộc đời mỗi người. Việc sử dụng một số duy nhất thay vì các mã số khác nhau cho từng dịch vụ công giúp giảm đáng kể nguy cơ nhầm lẫn, thất lạc, sai lệch thông tin giữa các hệ thống.
Thay vì phải ghi nhớ một dãy số riêng cho BHXH, giờ đây người dân chỉ cần dùng CCCD trong mọi giao dịch với cơ quan BHXH – từ tra cứu sổ, cấp lại thẻ BHYT, theo dõi thời gian đóng bảo hiểm cho đến thanh toán các chế độ ốm đau, thai sản, hưu trí…
Bên cạnh mã số cá nhân, BHXH Việt Nam cũng chuẩn hóa bộ mã đơn vị tham gia BHXH, BHYT, BHTN. Bộ mã này không chỉ hỗ trợ cơ quan BHXH trong công tác quản lý, mà còn giúp các tổ chức, doanh nghiệp, đơn vị sự nghiệp dễ dàng phối hợp trong kê khai, đóng bảo hiểm.
Tùy vào từng nhóm đối tượng và loại hình tổ chức, bộ mã quản lý sẽ bao gồm các cấu phần như:
- Mã định danh đơn vị (ĐĐ): Là mã định danh cố định, được ghi trong biểu mẫu giao dịch giữa đơn vị và cơ quan BHXH.
- Mã loại hình (LH): Phản ánh đặc điểm hoạt động, ví dụ như "A03" là loại hình khai thác, nuôi trồng thủy sản.
- Mã đối tượng (ĐT): Gồm 2 ký tự chữ, thể hiện nhóm tham gia BHYT (ví dụ: DN – Doanh nghiệp; HC – Hành chính sự nghiệp; CN – Hộ cận nghèo…).
- Mã hành chính (HC): Dành cho các đơn vị hành chính được quản lý trong cơ sở dữ liệu quốc gia.
- Mã điểm thu (DT): Dành cho các đơn vị thu hộ như Bưu điện, để phân loại địa điểm thu cụ thể.
Ví dụ minh họa:
- Một doanh nghiệp nhà nước, mã số doanh nghiệp là 0123456789, thuộc loại hình khai thác thuỷ sản (A03), mã đơn vị quản lý sẽ là: 0123456789DNA03.
- Một đơn vị hành chính sự nghiệp có mã ngân sách 1234567, mã đối tượng là HC, sẽ có mã đơn vị là: 1234567HC.
- Một UBND xã có mã ngân sách là 2345678, sẽ được cấp nhiều mã quản lý theo từng đối tượng:
- CBCC xã: 2345678HC
- Hộ cận nghèo: 2345678CN
- Trẻ em dưới 6 tuổi: 2345678TE
- Người dân tộc thiểu số/thôn bản: 2345678KT
Việc chuẩn hóa như vậy giúp dữ liệu trở nên nhất quán, dễ phân loại, đồng thời hỗ trợ quá trình thanh kiểm tra, thống kê chi phí, xác định quyền lợi người tham gia được rõ ràng hơn.
Để đảm bảo hoạt động chuyên môn không bị gián đoạn, BHXH Việt Nam cho phép trong thời gian đầu, các mã BHXH cũ (10 số) và bộ mã đơn vị hiện tại vẫn tiếp tục được sử dụng song song với hệ thống mới. Các phần mềm nghiệp vụ của ngành sẽ được nâng cấp để tiếp nhận song hành cả hai định dạng, trong khi dữ liệu sẽ từng bước được chuẩn hóa trên toàn quốc.
BHXH Việt Nam cũng chỉ đạo các đơn vị chức năng tăng cường tuyên truyền trên nền tảng số và truyền thống để người dân nắm rõ quy định mới, tránh bỡ ngỡ khi làm thủ tục. Cổng thông tin điện tử BHXH Việt Nam, fanpage, tổng đài 1900.9068 sẽ tiếp nhận và giải đáp vướng mắc, phản ánh của người dân.
Ngoài ra, BHXH các tỉnh thành cũng được yêu cầu chủ động phối hợp với UBND cấp xã, các tổ chức thu hộ để triển khai cập nhật dữ liệu CCCD cho người tham gia, nhất là những nhóm yếu thế, vùng sâu vùng xa.
