Ngày 21/4, sau gần một tháng xét xử và nghị án TAND Cấp cao tại TP HCM đã chấp nhận kháng cáo xin giảm nhẹ hình phạt của bà Trương Mỹ Lan, 69 tuổi, Chủ tịch Vạn Thịnh Phát, tuyên giảm án tù chung thân xuống tù có thời hạn cho bị cáo.
Bà Trương Mỹ Lan tại phiên xử phúc thẩm. (Ảnh: Thanh Tùng)
Theo HĐXX, hồ sơ vụ án và kết qủa thẩm vấn có căn cứ xác định, bà Trương Mỹ Lan nắm giữ phần lớn cổ phần của tập đoàn Vạn Thịnh Phát và SCB. Nhằm xử lý khó khăn về tài chính cho SBC, bị cáo đã họp với các lãnh đạo chủ chốt của Vạn Thịnh Phát và SCB đưa ra chủ trương phát hành trái phiếu thông qua 4 công ty thuộc Vạn Thịnh Phát (An Đông, Sunny World, Quang Thuận và Setra); đồng thời chọn 5 công ty khác thuộc hệ sinh thái Vạn Thịnh Phát ký hợp đồng mua sơ cấp số trái phiếu của 4 công ty trên và Công ty cổ phần đầu tư Sai Gon Peninsula (đối tác) để lên phương án tạo dòng tiền khống tại SCB, hợp thức tư cách trái chủ sơ cấp.
Các cá nhân được thuê lập, ký khống các chứng từ giao dịch (nộp, rút tiền mặt, chuyển khoản) và hạch toán khống giao dịch trên hệ thống SCB trong cùng một ngày, nhằm tạo nguồn tiền 30.869 tỷ đồng cho các trái chủ sơ cấp chuyển tiền cho 4 công ty phát hành để mua gần 309 triệu trái phiếu. Sau khi hợp pháp hóa tư cách trái chủ sơ cấp, bà Lan và đồng phạm hoàn thành việc tạo lập 25 gói trái phiếu khống và bán cho 35.824 nhà đầu tư thứ cấp.
HĐXX xác định, quá trình phát hành trái phiếu có sự tham gia của nhiều cá nhân thuộc Vạn Thịnh Phát và SCB phối hợp triển khai. Sau đó, SCB có hàng loạt hoạt động dụ dỗ người mua trái phiếu (phần lớn là người gửi tiền ở SCB). Các bị cáo sử dụng thủ đoạn gian dối từ việc lựa chọn các công ty phát hành, các công ty mua sơ cấp đến việc xử lý dòng tiền khống và dẫn dụ khách hàng mua trái phiếu. Như vậy, tội phạm hoàn thành từ thời điểm tiền của bị hại đã chuyển vào SCB.
Sau khi chiếm đoạt, các bị cáo đã thực hiện tiếp nhiều thủ đoạn gian dối để rút tiền mặt, che giấu dòng tiền sử dụng vào nhiều mục đích không đúng với phương án phát hành. Các bị cáo đã xây dựng một quy trình từ việc lựa chọn công ty phát hành, ký các hợp đồng khống, chạy dòng tiền khống, bán cho các công ty sơ cấp, phân phối cho hàng trăm nghìn người dân. Quy trình này thể hiện ý thức chiếm đoạt có từ trước khi thực hiện hành vi.
Bị cáo Võ Tấn Hoàng Văn tại tòa. (Ảnh: Thanh Tùng)
Hồ sơ vụ án còn thể hiệnm từ 1/1/2018 đến 7/10/2022, bà Lan nhằm che giấu nguồn gốc và hợp thức số tiền hơn 415.000 tỷ tham ô của SCB (ở giai đoạn một vụ án), đã chỉ đạo các thuộc cấp thực hiện nhiều thủ đoạn chuyển tiền ra khỏi hệ thống SCB; hoặc chuyển khoản cho cá nhân, pháp nhân rút tiền mặt ra khỏi tài khoản.
Hành vi này nhằm tránh việc các cơ quan chức năng phát hiện, truy vết dòng tiền. Cùng với số tiền lừa đảo chiếm đoạt của các trái chủ (hơn 30.000 tỷ đồng), bà Lan và đồng phạm đã thực hiện hành vi Rửa tiền tổng cộng 445.747 tỷ đồng.
Ngoài ra, trong vòng 10 năm (từ 27/10/2012 đến 7/10/2022) đã có 21 công ty thuộc tập đoàn Vạn Thịnh Phát thực hiện 78 giao dịch chuyển tiền ra nước ngoài trái quy định với tổng số tiền hơn 1,5 tỷ USD. 21 công ty thuộc Tập đoàn Vạn Thịnh Phát đã nhận tiền từ nước ngoài chuyển về trái quy định, với 152 giao dịch (tổng cộng hơn 3 tỷ USD). Như vậy, bà Lan và đồng phạm đã Vận chuyển trái phép tiền tệ qua biên giới hơn 4,5 tỷ USD.
Tòa xác định, bà Lan là người giữ vai trò chính trong cả 3 tội danh. Những đồng phạm còn lại giúp sức cho bị cáo thực hiện hành vi phạm tội. Bản án sơ thẩm xử phạt bị cáo và đồng phạm là đúng người, đúng tội, không oan sai.
Sau phiên xử sơ thẩm, Tòa Cấp cao nhận được thông báo của cục thi hành án thông báo về việc đã thu hồi được hơn 8.600 tỷ đồng từ giai đoạn một của vụ án. Đây là số tiền rất lớn, ngoài ra còn có khả năng thu hồi được số tiền 15.000 tỷ đồng trong thời gian sắp tới.
Các khoản tiền này chưa bao gồm số cổ phần, cổ phiếu và các khoản tiền các tổ chức, cá nhân khác phải hoàn trả cho bà Lan là 21.000 tỷ đồng. Theo bản án sơ thẩm giai đoạn một của vụ án, tòa xác định, số tiền thu hồi được của cả hai giai đoạn được ưu tiên dùng để thi hành án khắc phục hậu quả cho các trái chủ. Do đó, số tiền bà Lan có khả năng khắc phục thiện hại cho các bị hại là rất lớn.
Ngoài ra, bị cáo có nhiều tình tiết giảm nhẹ khác, ăn năn hối cãi, ngoài ra bà còn có nhiều tình tiết giảm nhẹ khác, ăn năn hối cãi, tha thiết dùng nhiều tài sản khác để khắc phục thiệt hại. Do đó, tòa chấp nhận giảm nhẹ hình phạt cho bị cáo từ chung thân xuống hình phạt tù có thời hạn để thể hiện tính nhân văn của pháp luật.
