Hà Hà, sinh năm 1999 tại Hà Nội, đang là một game streamer toàn thời gian. Mỗi ngày cô đều phát trực tiếp khoảng 7-8 tiếng trên kênh YouTube cá nhân với gần 300.000 lượt đăng ký và ứng dụng giải trí mà cô đã ký hợp đồng.
Cô thường bắt đầu ngày mới từ 10h30, ăn trưa lúc 14h30 và đi ngủ vào 4h sáng. "Sinh hoạt của tôi đảo lộn, khi mọi người đi ngủ là giờ tôi làm việc. Thời gian người khác dành cho người thân, bạn bè lại là lúc tôi chơi game, tâm sự trước màn hình. Hồi đầu, bố mẹ nghĩ tôi có vấn đề tâm lý khi suốt ngày giam mình trong phòng và nói chuyện một mình", Hà kể.
Hà Hà có hơn bốn năm làm streamer trong lĩnh vực game. Ảnh: NVCC
Thay vì làm văn phòng như bạn bè, Hà Hà quyết định gắn bó với livestream từ khi ra trường. Bắt đầu từ số không, chưa có tên tuổi nên con đường streamer của cô không dễ dàng vì gần như không có ai chú ý. "Với một nghề sống bằng sự nổi tiếng mà livestream hai tháng không ai xem, đó thực sự là một áp lực nặng nề với tôi", Hà nói.
Bước ngoặt diễn ra khi cô chuyển sang livestream cho một ứng dụng giải trí với thời lượng bốn tiếng một ngày. Hà cho biết công việc đem lại cho cô mức lương cao nhưng cũng phải đánh đổi, cảm thấy áp lực khi số người xem giảm một nửa, sự cạnh tranh của hàng loạt streamer mới nổi với nhiều chiêu trò giữ chân người xem và cả những bình luận tiêu cực từ người xem.
Hà kể có đêm cô phải tắt livestream giữa chừng vì không chịu nổi sự xúc phạm từ những comment. "Việc phục vụ một cộng đồng ẩn danh không phải chuyện dễ dàng. Họ sẵn sàng buông lời tục tĩu khi tôi chơi dở, hoặc chửi bới nếu không làm theo ý họ. Thậm chí, họ kỳ thị vì tôi là con gái mà học đòi chơi game. Mỗi lần như thế, tôi thường mất từ ba đến bốn ngày để lấy lại tinh thần", Hà nhớ lại.
Đối với nhiều người trẻ, khái niệm streamer không còn xa lạ. Đây được coi là một nghề "hái ra tiền", gắn liền với sự nổi tiếng. Nhưng đằng sau vẻ hào nhoáng trên mạng, không ít streamer phải đối mặt với áp lực tâm lý, sự xúc phạm trên không gian ảo, thậm chí đánh đổi sức khỏe bản thân. Theo ước tính của Nielsen, đến 2025, thế hệ Gen Z tại Việt Nam sẽ đạt gần 15 triệu. Đây chính là nhóm người dùng chủ đạo và tiềm năng để các nền tảng livestream phát triển mạnh mẽ. Họ không chỉ là "người dùng" mà còn là "người tạo nội dung tiên phong" trên các nền tảng.
Phương Anh (1993), streamer trong lĩnh vực game. Ảnh: NVCC
Cũng là một streamer như Hà nhưng Phương Anh, sinh năm 1993 tại Hà Nội, chỉ coi livestream là việc bán thời gian. Cô thường livestream khoảng ba tiếng mỗi ngày sau giờ làm. Cô tiết lộ, từ khi còn là một streamer chưa mấy nổi tiếng, mức lương cứng cao nhất cô từng nhận được một tháng là 900 USD, chưa kể tiền ủng hộ từ người xem. "So với việc tôi làm song song là giới thiệu sản phẩm công nghệ, thu nhập làm streamer cao hơn rất nhiều. Nếu chơi game tốt, nói chuyện hay và chăm chỉ livestream trên các nền tảng, số tiền có thể tăng gấp nhiều lần", cô nói thêm.
Tuy nhiên, vì sức ép chỉ tiêu, có những hôm đi làm về muộn, Phương Anh vẫn phải ngồi trước màn hình chơi game, nói chuyện từ 21h đến nửa đêm. "Cái khó của nghề streamer là làm sao níu chân người xem cũ và thu hút người xem mới. Điều này đòi hỏi bản thân phải chăm chỉ, tìm tòi, đổi mới nội dung để không bị nhàm chán", cô nói. "Ngoài ra, người làm nghề streamer cũng cần biết cách tự bảo vệ bản thân, có cái nhìn lạc quan để vượt qua những bình luận tiêu cực trên không gian mạng".
Không chỉ ở Việt Nam, tình trạng xúc phạm, quấy rối cũng thường xuyên xảy ra với các streamer nổi tiếng thế giới. Nightblue3, một trong những streamer người Mỹ nổi tiếng trên nền tảng Twitch, cũng nhận nhiều bình luận tiêu cực, chửi bới khi chơi game thua. Thậm chí có người sỉ nhục vì anh không làm theo thử thách nguy hiểm họ đưa ra. Theo EKgaming, khi anh và bạn gái chia tay, thông tin bị rò rỉ và anh cũng bị chế giễu, chửi bới trong các phiên livestream của chính mình.
Ông Huy Phạm, Giám đốc Metub - công ty chuyên phát triển các kênh YouTube cho các streamer, cho biết thực chất đây không phải nghề "ngồi mát ăn bát vàng". Đằng sau đó, streamer gặp nhiều thách thức và mặt tối ít ai nhìn thấy. Họ phải liên tục đổi mới, sáng tạo nội dung mới có thể giữ chân người xem. Công việc cũng không đơn giản là ngồi trước màn hình nói chuyện. Họ cần lên kịch bản chi tiết, trang điểm, chuẩn bị trang phục, dành thời gian xem lại nội dung cũ để cải thiện bản thân.
"Đi kèm với những khoản thu nhập đáng mơ ước, họ cũng đánh đổi thời gian và sức khỏe. Có buổi livestream kéo dài 4-5 tiếng, streamer không có thời gian uống nước hoặc đi vệ sinh, kéo dài lâu có thể sẽ ảnh hưởng xấu đến sức khỏe. Bên cạnh đó, họ cũng không có thời gian dành cho bạn bè, người thân vì phải tập trung làm liên tục với cường độ cao để đảm bảo chỉ tiêu, duy trì số người xem", ông Huy nói.
