Ngày 26/3, phiên phúc thẩm được TAND Cấp cao tại Hà Nội mở theo kháng cáo của 13 trong tổng số 26 bị cáo, tròn một năm sau khi TAND Hà Nội tuyên án sơ thẩm. Phiên xử dự kiến kéo dài 3 ngày với 20 luật sư đăng ký tham gia bào chữa.
Chủ mưu Nguyễn Thị Hà Thành, 41 tuổi, bị phạt chung thân về tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản và 8 cựu cán bộ ngân hàng NCB, PVCombank và VietAbank cùng kháng cáo xin giảm nhẹ hình phạt.
Ngoài kháng cáo của những bị cáo này, cả ba ngân hàng liên quan và 8 đại gia đứng tên các sổ tiết kiệm hàng trăm tỷ đồng liên quan vụ án, cũng kháng cáo về phần dân sự.
Bị cáo Nguyễn Thị Hà Thành trong phiên sơ thẩm, tháng 3/2023. (Ảnh: Danh Lam).
Bản án sơ thẩm ngày 24/3/2023 của TAND Hà Nội xác định bị cáo Hà Thành được 17 cựu cán bộ ngân hàng VietAbank, PVcombank và NCB tiếp tay trong việc lập các sổ tiết kiệm đồng sở hữu với nhiều đại gia, hứa trả lãi suất cao. Hà Thành sau đó giả mạo chữ ký của đại gia để cầm cố sổ, vay tiền ba ngân hàng này.
Hành vi của các bị cáo khiến NCB thiệt hại 47,5 tỷ đồng, PVcombank 49,4 tỷ đồng, VietAbank hơn 273 tỷ đồng; 4 cá nhân bị rút 63 tỷ đồng, tổng cộng 433 tỷ đồng.
Tại phiên sơ thẩm, Hà Thành thừa nhận đã thông qua mối quan hệ với nhân viên ba ngân hàng trên để tìm khách VIP rồi thỏa thuận đứng tên đồng sở hữu sổ tiết kiệm với họ. Các trao đổi giữa ngân hàng và những khách VIP này thế nào, Thành không biết.
Trước việc các tài sản hàng trăm tỷ đồng bị ba ngân hàng phong tỏa, các đại gia là bị hại và người có quyền, nghĩa vụ liên quan đề nghị ngân hàng trả lại. Họ cho rằng đồng ý góp tiền vào sổ tiết kiệm đồng sở hữu với Hà Thành do tin tưởng lời đảm bảo các nhân viên ngân hàng song cuối cùng lại bị phản bội, dẫn đến mất tiền.
Các khách VIP này nói đã thực hiện đúng thủ tục với ngân hàng, vì thế phải được trả lại sổ tiết kiệm.
Đại diện 3 ngân hàng cho rằng Hà Thành phải bồi thường cho các đại gia; còn sổ tiết kiệm là "công cụ phạm tội", cần được ngân hàng giữ.
Song tòa phán quyết, Hà Thành phải trả cho ba ngân hàng NCB, VietAbank và PVcombank lần lượt 47,5 tỷ đồng, 274 tỷ đồng và 50 tỷ đồng cùng hàng chục tỷ đồng cho các bị hại.
Hàng trăm tỷ đồng trong các sổ tiết kiệm của 8 đại gia liên quan vụ án được tòa tuyên buộc ngân hàng trả lại cho chủ; hoặc tiếp tục giao ba ngân hàng tạm quản lý để đảm bảo thi hành án, tùy thuộc các đại gia có hay không quan hệ vay nợ với Hà Thành.
Trong các sổ tiết kiệm tòa tuyên giao ba ngân hàng tiếp tục tạm quản lý có 122 tỷ đồng đứng tên vợ chồng đại gia Đặng Nghĩa Toàn cùng hàng chục tỷ đồng của 4 đại gia khác đứng tên đồng sở hữu với Thành.
Ông Đặng Nghĩa Toàn tại phiên tòa sơ thẩm, tháng 3/2023. (Ảnh: Danh Lam).
Tòa đánh giá 5 đại gia này đưa sổ cho Hà Thành quản lý vì "ham tiền thưởng hứa hẹn" nên có cơ sở xác định "số tiền ông Toàn đứng tên tại 3 ngân hàng là tiền họ cho Hà Thành vay".
Bản chất việc gửi tiền vào ngân hàng của các đại gia là để ngân hàng thực hiện nghĩa vụ thay Hà Thành, khi cô ta không trả được nợ. Do vậy, đây là hợp đồng giả cách che giấu quan hệ vay nợ.
Trong vụ án, ông Toàn do đó được tòa xác định tư cách người liên quan, không phải bị hại. Ông Toàn cũng kháng cáo.
Ba đại gia còn lại được tòa tuyên buộc VietAbank trả lại tiền, không phong tỏa sổ tiết kiệm, với lý do số tiền họ đồng sở hữu với Thành không phải quan hệ vay nợ.
VietAbank vì thế có nghĩa vụ phải trả lại cho các đồng sở hữu với Hà Thành các sổ tiết kiệm tổng 80 tỷ đồng, kèm lãi suất, không được phong tỏa các sổ này, phải trả nếu khách yêu cầu. Nếu ngân hàng không thực hiện, người này có quyền khởi kiện VietAbank tại vụ án dân sự khác.
