Ngày nay, việc nhận biết điện thoại có bị hack hay không là một kỹ năng vô cùng quan trọng. Theo Statista, có tới 3/4 người dùng trên toàn thế giới sử dụng điện thoại để nhắn tin hoặc gọi điện, 6/10 dùng cho giao dịch ngân hàng, và gần một nửa để dùng để chỉ đường.
Thậm chí, khảo sát của Pew Research cho thấy, có tới 15% người trưởng thành tại Mỹ chỉ dựa vào smartphone để truy cập Internet, do không có kết nối Internet cố định tại nhà.
Điều đó cho thấy, nếu chẳng may điện thoại bị hack, cuộc sống của bạn có thể bị đảo lộn, thậm chí tài khoản ngân hàng còn đứng trước nguy cơ bị rút sạch. Bài viết này sẽ giúp bạn tìm hiểu cách nhận biết điện thoại bị xâm nhập, cách phòng tránh và xử lý nếu rơi vào tình huống xấu nhất.
Điện thoại của tôi có thể bị ai đó xâm nhập không?
Câu trả lời là: hoàn toàn có thể. Bất kể bạn dùng iPhone hay Android, thiết bị đều có nguy cơ bị xâm nhập.
Tội phạm mạng có rất nhiều cách để chiếm quyền kiểm soát hoặc đánh cắp thông tin từ điện thoại. Dù là iPhone hay Android, cả hai đều có nguy cơ, chỉ khác là iPhone thường được đánh giá an toàn hơn nhờ hệ thống bảo mật chặt chẽ.
Có nhiều kỹ thuật tấn công khác nhau, vì thế việc nhận biết dấu hiệu bị xâm nhập rất quan trọng. Một chiêu thức phổ biến là dụ người dùng nhấp vào đường link độc hại hoặc tải phần mềm từ cửa hàng ứng dụng giả mạo — đây gọi là social engineering (tấn công dựa trên sự lừa đảo), thường thực hiện qua email giả mạo (phishing). Ngoài ra, các mạng Wi-Fi công cộng giả mạo cũng là “bẫy” thường gặp.
Dấu hiệu nhận biết điện thoại bị hack
Một trong những vụ hack điện thoại nổi tiếng nhất xảy ra vào năm 2019, khi tài khoản Twitter của CEO Jack Dorsey (người sáng lập Twitter) bất ngờ đăng hàng loạt nội dung kỳ lạ. Khi đó, ai cũng nhận ra ngay rằng tài khoản Twitter của ông đã bị tấn công.
Trong trường hợp này, kẻ tấn công dường như đã lợi dụng kỹ thuật SIM swap (đánh tráo SIM), vốn chỉ thực hiện được nhờ một “lỗ hổng bảo mật” từ phía nhà mạng di động.
Trong thực tế, người dùng chỉ phát hiện khi nhận thấy một hoặc nhiều dấu hiệu bất thường dưới đây. Không phải lúc nào các dấu hiệu cũng xuất hiện rõ ràng, thậm chí có thể rất tinh vi, nên bạn cần đặc biệt cảnh giác:
1. Pin tụt nhanh, máy nóng bất thường
Một trong những dấu hiệu phổ biến cho thấy điện thoại có thể bị hack là pin tụt nhanh bất thường . Điều này cũng có thể khiến máy thường xuyên bị nóng. Nếu bạn bỗng nhận thấy pin hao hụt nhiều hơn hẳn so với trước, rất có thể đang có vấn đề.
2. Chi phí điện thoại tăng cao
Một dấu hiệu khác cho thấy điện thoại có thể bị hack là chi phí sử dụng tăng bất thường. Ví dụ, tài khoản trả trước nhanh chóng bị trừ tiền dù bạn không gọi hay nhắn tin nhiều, hoặc dung lượng 3G/4G/5G bỗng dưng tiêu tốn nhiều hơn bình thường. Đây có thể là dấu hiệu điện thoại đang âm thầm gửi dữ liệu hoặc thực hiện hoạt động trái phép.
3. Xuất hiện ứng dụng lạ
Nếu điện thoại bị xâm nhập, có thể xuất hiện những ứng dụng lạ mà bạn không hề tải về. Ngoài ra, các ứng dụng quen thuộc có thể khởi động chậm bất thường, tự đóng hoặc tự mở mà bạn không hề thao tác. Hãy chú ý đến những hành vi khả nghi này.
4. Xuất hiện những thông báo lạ
Một số trường hợp, điện thoại sẽ xuất hiện thông báo lạ, mã xác thực hai lớp (OTP) không do bạn yêu cầu, hoặc những cửa sổ bật lên (pop-up) khó hiểu. Thậm chí, quyền truy cập camera hoặc micro có thể bị thay đổi mà bạn không hề hay biết.
5. Mất quyền truy cập tài khoản
Dấu hiệu nghiêm trọng nhất là khi bạn bị khóa đột ngột khỏi tài khoản Apple ID, Google hoặc các tài khoản trực tuyến khác. Đây thường là dấu hiệu cho thấy kẻ tấn công đã chiếm quyền kiểm soát.
6. Cảnh báo từ phần mềm bảo mật
Cài đặt và chạy các phần mềm bảo mật uy tín có thể giúp bạn xác định chắc chắn điện thoại có bị nhiễm mã độc hay không. Các phần mềm phổ biến như Bitdefender, Norton, Kaspersky, AVG hay McAfee có thể phát hiện và loại bỏ virus, spyware. Sau khi xóa những thành phần đáng ngờ, hãy khởi động lại điện thoại và quét lại lần nữa để chắc chắn thiết bị đã sạch.
Làm gì khi phát hiện điện thoại bị hack?
Nếu thấy dấu hiệu điện thoại bị xâm nhập, bạn cần hành động ngay để hạn chế thiệt hại:
1. Kiểm tra tài khoản ngân hàng, thẻ tín dụng
Kiểm tra ngay các tài khoản ngân hàng, thẻ tín dụng để đảm bảo chưa có giao dịch trái phép.
2. Đổi mật khẩu
Ngay lập tức thay toàn bộ mật khẩu thành mật khẩu mạnh hơn, đặc biệt với các ứng dụng, dịch vụ có liên kết đến điện thoại bị xâm nhập.
3. Xóa ứng dụng khả nghi
Kiểm tra toàn bộ ứng dụng trên máy, gỡ bỏ những ứng dụng lạ hoặc khả nghi. Sau đó khởi động lại điện thoại và kiểm tra lại để chắc chắn ứng dụng đó đã bị xóa hẳn.
4. Khôi phục cài đặt gốc
Nếu điện thoại xuất hiện quá nhiều pop-up hoặc chứa các phần mềm độc hại không thể gỡ bỏ, bạn nên khôi phục về cài đặt gốc. Tuy nhiên, thao tác này sẽ xóa toàn bộ dữ liệu, vì vậy chỉ nên áp dụng như giải pháp cuối cùng.
5. Thông báo cho bạn bè, người thân
Nên báo cho bạn bè, đồng nghiệp và người thân biết rằng điện thoại của bạn đã bị hack, để họ cảnh giác trước những tin nhắn hay cuộc gọi giả mạo có thể được gửi đi từ thiết bị của bạn.
Cách bảo vệ điện thoại khỏi nguy cơ bị hack trong tương lai
Cho dù bạn đã từng bị hack hay chưa, vẫn có những bước cơ bản giúp bảo vệ điện thoại an toàn hơn. Việc quan trọng và dễ thực hiện nhất là cài đặt một phần mềm bảo mật uy tín (như những ứng dụng đã đề cập ở trên) và thường xuyên cập nhật lên phiên bản mới nhất để tránh lỗ hổng bảo mật.
Bên cạnh đó, hãy thường xuyên cập nhật hệ điều hành và các ứng dụng, vì những bản cập nhật này thường vá các lỗ hổng bảo mật đã bị phát hiện. Đảm bảo rằng bạn đang dùng mật khẩu mạnh. Hạn chế sử dụng trạm sạc công cộng và Wi-Fi miễn phí, hoặc nếu cần thiết thì hãy tắt Wi-Fi và Bluetooth khi không dùng đến.
Để nâng cao mức độ an toàn, bạn cũng có thể mã hóa dữ liệu trên điện thoại, thiết lập khóa SIM và sử dụng mạng riêng ảo (VPN) khi truy cập Wi-Fi công cộng để đảm bảo kết nối được bảo mật. Đặc biệt, hãy tránh xa các kho ứng dụng bên thứ ba lựa chọn an toàn nhất luôn là Google Play (Android) và App Store (iPhone).
Theo: Forbes
