Câu chuyện của Tiểu Lý, một thanh niên ưa thích hoa quả ở Trung Quốc, là lời cảnh tỉnh rõ nhất. Anh đặc biệt mê ăn vải, mỗi mùa hè đều mua cả chục ký để ăn dần. Có hôm nghe nói chợ mới về loại vải ngọt lịm, anh liền mua một túi lớn, ăn liền tù tì hơn chục quả. Tối đó, anh bỗng choáng váng, buồn nôn rồi nôn mửa liên tục.
Được gia đình đưa vào bệnh viện cấp cứu, bác sĩ chẩn đoán anh mắc “bệnh vải thiều” do ăn quá nhiều vải dẫn đến hạ đường huyết và rối loạn chuyển hóa. Điều đáng nói, sau khi xét nghiệm, kết quả cho thấy gan của anh đã có dấu hiệu tổn thương , nguyên nhân đến từ việc ăn quá nhiều trái cây có đường và một số loại đã biến chất.
3 loại trái cây khiến gan “phì đại và xơ hóa” nếu ăn thường xuyên
- Trái cây bị hỏng
Trái cây thối, mốc là loại cực kỳ nguy hiểm, vì trong quá trình phân hủy, chúng sinh ra độc tố nấm mốc (aflatoxin, patulin...) , đặc biệt là patulin trong táo, lê, nho bị hỏng. Chất này khi đi vào cơ thể sẽ làm tổn thương tế bào gan, gây rối loạn chuyển hóa , thậm chí có thể dẫn đến xơ gan hoặc ung thư gan .
Gan là cơ quan thải độc chủ chốt của cơ thể. Khi bị tấn công bởi các chất độc hại này, khả năng giải độc suy giảm, khiến độc tố tích tụ ngày càng nhiều, hậu quả là gan “phình to” và ngày càng yếu.
- Ăn quá nhiều trái cây ngọt như vải, nhãn, xoài chín
Dù chứa nhiều vitamin, nhưng những loại trái cây ngọt lại chứa lượng fructose (đường trái cây) rất cao . Mà fructose chỉ có thể được chuyển hóa tại gan. Nếu ăn quá nhiều, gan buộc phải làm việc quá tải , lâu ngày dẫn đến gan nhiễm mỡ, rối loạn men gan .
Các bác sĩ cảnh báo, người ăn nhiều vải hoặc xoài chín có thể bị “gan nhiễm mỡ do đường” , dù không hề uống rượu. Đặc biệt, vải còn có khả năng làm giảm đường huyết , gây choáng, buồn nôn, thậm chí hôn mê, tình trạng từng ghi nhận ở nhiều người lớn tuổi.
- Trái cây chế biến sẵn: nước ép đóng chai, mứt, hoa quả ngâm đường
Các loại nước ép công nghiệp, mứt hoặc trái cây đóng hộp chứa hàm lượng đường, chất bảo quản và hương liệu cực cao . Khi đi vào cơ thể, chúng khiến gan phải tăng cường hoạt động để xử lý lượng đường fructose và chất hóa học, gây tích tụ mỡ và khiến gan “phì đại” .
Một nghiên cứu của Viện Dinh dưỡng Trung Quốc cho thấy người thường xuyên uống nước ép đóng chai có nguy cơ gan nhiễm mỡ cao gấp 2,3 lần so với người uống nước ép tươi.
4 dấu hiệu cảnh báo gan đang “kêu cứu”
Gan không có dây thần kinh cảm giác, vì vậy khi bị tổn thương, bạn sẽ không cảm thấy đau . Tuy nhiên, cơ thể vẫn có những tín hiệu âm thầm cho thấy gan đang gặp vấn đề:
- Thường xuyên mệt mỏi, uể oải , dù ngủ đủ giấc.
- Buồn nôn, chán ăn , đặc biệt sau khi ăn đồ dầu mỡ hoặc ngọt.
- Da và mắt ngả vàng, ngứa ngáy , dấu hiệu của ứ mật, rối loạn chuyển hóa bilirubin.
- Xuất hiện “gan chưởng”, “nốt sao mạch” (vết đỏ như hình nhện trên da tay, cổ, ngực), dấu hiệu điển hình của rối loạn chức năng gan.
Nếu xuất hiện những triệu chứng này, cần đến bệnh viện kiểm tra men gan và chức năng gan sớm nhất có thể.
Người cao tuổi nên ăn trái cây thế nào để không hại gan?
Ở người lớn tuổi, chức năng gan và khả năng chuyển hóa đường giảm đáng kể , vì vậy khi ăn trái cây, cần chú ý:
- Chỉ ăn trái cây tươi, sạch , tránh tuyệt đối hoa quả có dấu hiệu dập, mốc, thâm đen.
- Ăn vừa phải , trung bình 200-300 gram mỗi ngày là đủ.
- Không lạm dụng nước ép đóng chai hay mứt, siro , nên tự ép nước từ trái cây tươi, không thêm đường.
Các chuyên gia khuyến cáo, ăn trái cây đúng cách có thể “nuôi gan”, nhưng ăn sai sẽ “hủy gan” . Một quả táo hỏng, một ly nước ép ngọt lịm có thể không đáng là bao, nhưng tích tụ lâu ngày, hậu quả có thể là gan nhiễm mỡ, xơ gan, thậm chí ung thư gan.
Nguồn và ảnh: Aboluowang
