Thông tin trên được Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Lý Thịnh Trường, Giám đốc Trung tâm Tim mạch - Bệnh viện Nhi Trung ương, chia sẻ bên lề Hội thảo khoa học về Siêu âm tim thai do Bệnh viện Phenikaa tổ chức ngày 13/12.
Theo PGS Trường, tim bẩm sinh là dị tật bẩm sinh phổ biến nhất tại Việt Nam, đồng thời là một trong ba nguyên nhân hàng đầu gây tử vong ở trẻ sơ sinh, bên cạnh nhiễm khuẩn sơ sinh và sinh non. Mỗi năm, cả nước ghi nhận khoảng 10.000 - 12.000 trẻ mắc tim bẩm sinh, chiếm khoảng 0,8-1% số trẻ được sinh ra.
PGS Trường nhấn mạnh, nếu được phát hiện sớm, phần lớn các bệnh tim bẩm sinh có thể điều trị thành công. Trước đây, khi siêu âm tim thai phát hiện dị tật phức tạp, bác sĩ buộc phải tư vấn đình chỉ thai nghén nhiều trường hợp. Điều này không chỉ gây tổn thương tâm lý nặng nề cho gia đình mà còn khiến chính đội ngũ y tế day dứt, bởi thai nhi đã có đầy đủ các cơ quan và hoàn toàn có cơ hội sống.
Cùng với sự phát triển của siêu âm tim thai và y học can thiệp bào thai, cục diện đã thay đổi, đảo chiều được số phận các em bé từ trong bụng mẹ.
Khi phát hiện bệnh nhi có bất thường, bác sĩ sản khoa sẽ phối hợp chặt chẽ với các chuyên gia y học bào thai, tim mạch nhi và hồi sức sơ sinh để hình thành một ê-kíp đa chuyên khoa, sẵn sàng xây dựng kịch bản can thiệp và chăm sóc ngay từ khi trẻ chào đời. Nhờ đó, nhiều trẻ mắc tim bẩm sinh vẫn có thể sinh ra khỏe mạnh và được điều trị kịp thời.
Hiện nay, theo PGS Trường, tỷ lệ sống sót sau phẫu thuật và can thiệp tim bẩm sinh đã lên tới khoảng 98%, một con số rất đáng khích lệ.
Chia sẻ thêm tại hội thảo, Tiến sĩ, bác sĩ Nguyễn Thị Sim, chuyên gia can thiệp bào thai, cho biết với những trường hợp phát hiện bất thường tim thai, các bác sĩ có thể can thiệp ngay từ trong bụng mẹ, giúp thai nhi duy trì sự sống an toàn trong tử cung cho đến khi đủ điều kiện chào đời.
Trước kia, siêu âm thai chủ yếu đánh giá cân nặng, tình trạng nước ối và bánh rau. Ngày nay, nhờ sự phát triển vượt bậc của siêu âm chuyên sâu, MRI và xét nghiệm di truyền, bác sĩ có thể chẩn đoán hầu hết các bệnh lý của thai nhi ngay từ giai đoạn bào thai, từ đó tiên lượng sức sống, lập kế hoạch can thiệp trong thai kỳ hoặc chuẩn bị chăm sóc đặc biệt cho trẻ sau sinh.
Đặc biệt, y học hiện đại đã thực sự coi thai nhi là một bệnh nhân độc lập. Các thiết bị và kỹ thuật can thiệp được thiết kế chuyên biệt để sử dụng ngay khi em bé còn nằm trong bụng mẹ. Y học bào thai hiện có thể điều trị nhiều bệnh lý phức tạp liên quan đến não, phổi, tim, gan, thận, hệ tiết niệu và các rối loạn huyết học.
Riêng với tim bẩm sinh, nhờ can thiệp sớm, thai nhi có thể thích nghi tốt hơn với các thủ thuật hoặc phẫu thuật tim sau sinh. Theo bác sĩ Sim, hiện nay Việt Nam đã đáp ứng đầy đủ điều kiện về cơ sở vật chất và chuyên môn trong lĩnh vực can thiệp bào thai, chất lượng chăm sóc thai nhi không thua kém các quốc gia phát triển trên thế giới.
Để một trẻ mắc bệnh tim bẩm sinh có thể chào đời an toàn và khỏe mạnh, cần sự phối hợp của một ê-kíp liên hoàn gồm: sản khoa, chẩn đoán trước sinh, y học bào thai, sơ sinh, tim mạch nhi, di truyền và gây mê hồi sức - trong đó có cả bác sĩ gây mê cho thai nhi, nhằm đảm bảo an toàn tối đa cho cả mẹ và con.
