Đó là thông tin tại tọa đàm "Giải pháp tăng trưởng xuất khẩu cao và bền vững" do Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) tổ chức sáng 16/12, tại Hà Nội.
Theo ông Nguyễn Anh Sơn, Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu, giai đoạn 2020 - 2025 đánh dấu bước bứt phá mạnh mẽ của hoạt động xuất nhập khẩu, với tốc độ tăng trưởng xuất khẩu bình quân khoảng 10%/năm.
Nhờ đó, từ năm 2023, Việt Nam đã gia nhập nhóm 20 nền kinh tế có kim ngạch xuất khẩu lớn nhất thế giới. Đặc biệt, Việt Nam duy trì xuất siêu liên tục trong suốt 10 năm qua, góp phần quan trọng tạo nguồn ngoại tệ ổn định, giảm áp lực lên tỉ giá và củng cố dự trữ ngoại hối quốc gia.
Việt Nam đã dần chuyển mình thành nước xuất siêu.
Theo Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu, dự kiến cả năm 2025, kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam có thể vượt mốc 470 tỉ USD, tăng khoảng 16% so với năm 2024, tiếp tục khẳng định Việt Nam là một trong những nền kinh tế có độ mở cao và là điểm sáng trong bức tranh thương mại khu vực và toàn cầu.
Triển vọng và thách thức phía trước
Phân tích thêm, ông Trần Thanh Hải, Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu, chia sẻ tổng kim ngạch xuất nhập khẩu đã tăng từ mức khiêm tốn 13,40 tỉ USD vào năm 1995 lên con số kỷ lục 786,9 tỉ USD vào năm 2024, tương đương khoảng 58,7 lần trong vòng 29 năm.
Từ một nước nhập siêu, Việt Nam đã dần chuyển mình thành nước xuất siêu. Năm 2025, Việt Nam ghi nhận năm xuất siêu thứ 10 liên tiếp.
Ước tính tổng kim ngạch xuất nhập khẩu năm 2025 sẽ chạm mốc kỷ lục 920 tỉ USD, đưa Việt Nam lọt vào nhóm Top 15 quốc gia có kim ngạch thương mại lớn nhất thế giới.
Tuy vậy, Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu cho rằng mặc dù quy mô mở rộng nhanh chóng, nền kinh tế vẫn đối mặt với những thách thức mang tính cấu trúc chưa thể giải quyết trong ngắn hạn.
Sự tăng trưởng xuất khẩu hiện nay vẫn phụ thuộc quá lớn vào khu vực có vốn đầu tư nước ngoài (FDI), trong khi vai trò của doanh nghiệp nội địa chưa tương xứng.
Trong khi đó, bối cảnh quốc tế biến động, khi xu hướng toàn cầu hóa đang dần bị thay thế bởi khu vực hóa và chủ nghĩa bảo hộ. Dịch bệnh và xung đột để lại hệ quả là thương mại thế giới bị chia cắt bởi nhiều tiêu chuẩn và cấp độ khác nhau. Các quốc gia ngày càng dựng lên nhiều rào cản kỹ thuật để ngăn chặn hàng nhập khẩu nhằm bảo vệ sản xuất trong nước.
Đặc biệt, sự trở lại của Tổng thống Donald Trump tác động mạnh mẽ đến chính sách thương mại của Mỹ. Điều này đặt ra áp lực lớn cho Việt Nam trong việc thích ứng với các thay đổi chính sách từ thị trường này.
Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu nhấn mạnh yêu cầu chuyển dịch mạnh mẽ từ mô hình tăng trưởng theo chiều rộng sang tăng trưởng theo chiều sâu, hiệu quả và bền vững, gắn với đổi mới sản xuất, nâng cao giá trị gia tăng, hàm lượng công nghệ và tỉ lệ nội địa hóa, tối ưu hóa chi phí logistics, xúc tiến thương mại và xây dựng thương hiệu, mở rộng mạng lưới các FTA, phát triển thị trường.
