Đóng góp lớn vào kết quả tích cực này là nhóm hàng điện tử, máy tính và linh kiện với kim ngạch xuất khẩu đạt hơn 56,7 tỷ USD, tăng gần 42%.
Bà Đỗ Thị Thúy Hương, Ủy viên Ban Chấp hành Hiệp hội Doanh nghiệp điện tử Việt Nam, cho biết trong nửa đầu năm tỷ trọng xuất khẩu sang thị trường Mỹ tiếp tục tăng, với sản lượng duy trì ở mức khá cao.
“Nhiều doanh nghiệp đã nhanh chóng tận dụng chính sách ân hạn thuế 90 ngày của Mỹ để đẩy mạnh đơn hàng xuất khẩu trong ngắn hạn, góp phần đáng kể vào tăng trưởng của toàn ngành”, bà chia sẻ.
Tuy nhiên, bối cảnh kinh tế toàn cầu còn nhiều bất định, đặc biệt là những biến động về thuế quan, chi phí đầu vào và sức mua tại các thị trường lớn.
Bà Đỗ Thị Thúy Hương, Ủy viên ban chấp hành Hiệp hội Doanh nghiệp điện tử Việt Nam. (Nguồn: Nguyễn Ngọc).
Tương tự, thuế đối ứng khiến nhiều doanh nghiệp xuất khẩu ngành gỗ "chạy trước". Kim ngạch xuất khẩu đạt gần 9,6 tỷ USD tính đến hết tháng 7, tăng 8,1% so với cùng kỳ.
Ông Ngô Sỹ Hoài, Phó Chủ tịch Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam đánh giá rằng dù chưa đạt mức tăng trưởng như kỳ vọng (khoảng 10%/năm), nhưng trong bối cảnh thị trường quốc tế đầy biến động, đặc biệt là các biện pháp phòng vệ thương mại và thuế đối ứng từ Mỹ, đây vẫn là kết quả chấp nhận được.
Thị trường Mỹ (chiếm khoảng 50% kim ngạch xuất khẩu ngành gỗ) vẫn giữ vững đà tăng trưởng với 4,6 tỷ USD trong 6 tháng, tăng 11,6% so với cùng kỳ năm trước. Điều này phản ánh nỗ lực đáng kể của doanh nghiệp trong việc vượt qua rào cản thuế, đặc biệt là mức thuế cơ bản 10% áp dụng đối với hầu hết hàng hóa nhập khẩu vào Mỹ.
"Các doanh nghiệp Việt Nam đã có đám phán và chia sẻ với các nhà nhập khẩu với tinh thần cùng chia sẻ gánh chịu rủi ro do thị trường mang tới", ông Hoài cho hay.
(Nguồn: Nguyễn Ngọc tổng hợp từ Cục Thống kê)
Mở rộng thị trường khác bên cạnh Mỹ
Trước bối cảnh nhiều doanh nghiệp xuất khẩu đang lo ngại nửa cuối năm thuế đối ứng sẽ tác động tiêu cực đến toàn thị trường, PGS.TS. Nguyễn Thường Lạng cho rằng Việt Nam vẫn có nhiều lợi thế để tiếp tục tăng trưởng xuất khẩu, không chỉ nhờ duy trì được các thị trường truyền thống như Mỹ, châu Âu, ASEAN mà còn nhờ khả năng đa dạng hóa thị trường một cách chủ động.
Ngoài ra, các cơ hội đến từ việc giảm chi phí logistics, tận dụng nền tảng thương mại điện tử, và thu hút dòng vốn FDI chất lượng cao.
“Nếu tổ hợp hiệu quả các yếu tố này, Việt Nam không chỉ vượt qua được các rào cản thương mại mà còn có thể tạo ra bước đột phá mới về năng lực xuất khẩu và tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu”, ông Lạng nêu rõ.
PGS.TS. Nguyễn Thường Lạng, Trường Đại học Kinh tế Quốc dân. (Nguồn: Nguyễn Ngọc).
"Việt Nam mới chỉ tận dụng khoảng 1/3 các ưu đãi từ các FTA đã ký, đồng nghĩa với việc vẫn còn tới 2/3 dư địa chưa được khai thác là khoảng không gian rất lớn để thúc đẩy xuất khẩu trong thời gian tới", chuyên gia cho hay.
Đại diện Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam, lâu nay doanh nghiệp Việt đã “bỏ trứng vào một rổ” khi quá phụ thuộc vào thị trường Mỹ, dẫn đến rủi ro lớn mỗi khi thị trường này biến động. Trong khi đó, các thị trường khác như Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Quốc, Trung Đông hay Nam Mỹ vẫn còn nhiều dư địa phát triển và đang mở ra những cơ hội rõ ràng cho ngành gỗ Việt Nam.
Tại Nhật Bản và Hàn Quốc, doanh nghiệp Việt hiện chủ yếu xuất khẩu dăm gỗ, viên nén và một số loại ván công nghiệp. Trong khi đó, người tiêu dùng ở hai thị trường này lại có nhu cầu rất lớn đối với đồ gỗ nội thất chất lượng cao và sản phẩm thiết kế tinh xảo – những phân khúc mà Việt Nam hoàn toàn có khả năng cạnh tranh nếu đầu tư đúng hướng.
Tại Trung Quốc, dù thương mại hai chiều diễn ra mạnh mẽ, ông Hoài cho rằng ngành gỗ Việt vẫn còn nhiều tiềm năng gia tăng giá trị xuất khẩu nếu chủ động nghiên cứu sâu hơn nhu cầu nội thất bản địa và điều chỉnh chiến lược tiếp cận phù hợp.
Thị trường Trung Đông với tỷ lệ người giàu cao cũng được đánh giá là mảnh đất đầy tiềm năng. Nếu doanh nghiệp Việt đẩy mạnh tiếp thị, định vị sản phẩm rõ ràng và tiếp cận đúng nhóm khách hàng, hoàn toàn có thể mở rộng thị phần. Với Nam Mỹ, một số doanh nghiệp đã tính đến việc liên doanh cùng đối tác tại Brazil nhằm đưa sản phẩm gỗ mang thương hiệu Việt chinh phục thị trường khu vực.
Ngay cả với các quốc gia châu Á khác, nếu sản phẩm gỗ và nội thất của Việt Nam có thiết kế độc đáo, thể hiện bản sắc văn hóa dân tộc, đồng thời đảm bảo chất lượng và giá cả hợp lý, thì khả năng thâm nhập sâu hơn cũng rất khả thi.
Hướng về thị trường nội địa
Song song với việc củng cố các thị trường truyền thống, ông Hoài nhấn mạnh các doanh nghiệp cần mở rộng tầm nhìn sang những thị trường mới dù quy mô nhỏ hay sức mua chưa cao, bởi chính sự ổn định và ít rủi ro hơn của các thị trường này có thể tạo ra thế cân bằng trong dài hạn.
Ngoài ra, thị trường trong nước với quy mô hơn 100 triệu dân cũng đang chứng kiến nhu cầu tiêu dùng đồ gỗ ngày một tăng. Nhiều doanh nghiệp xuất khẩu hiện đã và đang phát triển dòng sản phẩm nội thất dành riêng cho thị trường nội địa, chú trọng thiết kế và yếu tố văn hóa để chinh phục người tiêu dùng Việt.
“Nếu biết khai thác hiệu quả các thị trường còn nhiều tiềm năng, thì mục tiêu xuất khẩu từ 17–17,5 tỷ USD cho cả năm hoàn toàn có cơ sở,” ông Hoài nhìn nhận.
Ông Ngô Sỹ Hoài, Phó Chủ tịch Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam. (Nguồn: Nguyễn Ngọc).
Bà Hương cũng kỳ vọng, nếu tận dụng hiệu quả các cơ hội từ các FTA thế hệ mới, xu hướng chuyển dịch chuỗi cung ứng, cùng với việc đẩy mạnh đổi mới công nghệ, thương mại điện tử và nâng cao tỷ lệ nội địa hóa, ngành điện tử Việt Nam hoàn toàn có thể duy trì đà tăng trưởng ấn tượng trong thời gian tới.
Bên cạnh đó, chính sách hỗ trợ từ Chính phủ, nhất là trong chuyển đổi số, đổi mới sáng tạo và phát triển nhà máy thông minh, đang tạo thêm động lực để doanh nghiệp nâng cấp năng lực sản xuất. Đây là thời điểm thuận lợi để các doanh nghiệp bứt phá, nâng cao vị thế trong chuỗi cung ứng toàn cầu.
