Tôi không phải là một người hay xem phim tuổi teen, nhưng phim Sex Education lại khiến tôi tò mò vì thấy nhiều đồng nghiệp rất thích. Một lần ngồi xem, tôi nhớ mãi một câu nói của Isaac – cậu học sinh khuyết tật nhưng vô cùng thẳng thắn và sâu sắc:
“It’s really important that when people ask for something that they need, you listen”. (Tạm dịch: “Điều quan trọng là khi ai đó yêu cầu điều họ cần, bạn phải lắng nghe”).
Nhân vật Isaac
Câu nói ấy không phải quá to tát, nhưng lại vang lên đúng lúc tôi cần nó nhất – trong một buổi tối mà con trai tôi, vừa được tiếp tục bầu làm lớp trưởng, lại tỏ ra buồn bã hơn bao giờ hết.
Tối hôm đó, con bước vào nhà với vẻ mặt không vui. Tôi hỏi, con lặng lẽ đáp: “Con vẫn là lớp trưởng... nhưng chỉ được hơn 50% phiếu bầu. Năm ngoái là 100%. Mà con đâu làm gì sai?”.
Tôi hiểu nỗi buồn ấy. Với con – một cậu bé luôn chỉn chu, có trách nhiệm – việc không được toàn thể bạn bè ủng hộ như trước là một cú va chạm đầu đời với thực tế rằng: Sự cố gắng của mình, đôi khi chưa đủ.
Tôi không trả lời vội. Tôi rủ con ăn tối, rồi từ tốn hỏi: “Trong năm qua, con đã thực sự lắng nghe các bạn trong lớp chưa?”. Con ngập ngừng. “Ý bố là sao ạ? Con vẫn làm việc lớp, vẫn nhắc các bạn trực nhật, vẫn nộp sổ đầu bài đúng giờ...”.
Tôi mỉm cười: “Con làm rất tốt phần trách nhiệm. Nhưng còn phần đồng cảm thì sao? Có khi nào bạn nào đó cần giúp đỡ mà con bỏ qua? Có khi nào ai đó đưa ra ý kiến mà con không chú ý?”.
Con không trả lời ngay. Nhưng tôi thấy ánh mắt con dần trầm lại. Tôi biết, con đang bắt đầu nghĩ.
Bài học tôi rút ra để dạy con
Tối đó, sau khi con đã ngủ, tôi nghĩ rất lâu về chuyện ấy. Và tôi nhớ lại câu nói của Isaac – tưởng nhỏ thôi, nhưng chính xác đến từng từ.
Làm lớp trưởng – hay làm bất kỳ người dẫn đầu nào – không chỉ là làm đúng, làm đủ. Mà là lắng nghe. Lắng nghe để thấu hiểu người khác đang cần gì. Lắng nghe để biết khi nào nên lên tiếng, khi nào nên lùi lại. Lắng nghe để không chỉ dẫn dắt bằng lý trí, mà còn bằng trái tim.
Tôi dạy con rằng, được chọn không quan trọng bằng việc giữ được lòng tin. Và lòng tin không đến từ sự nghiêm khắc, mà từ sự sẵn sàng đồng hành, lắng nghe và hỗ trợ.
Làm cha, tôi không mong con trai mình là người hoàn hảo. Tôi chỉ mong con là người biết học từ những va chạm đầu đời như thế – biết khiêm tốn để lắng nghe, biết nhún nhường để hiểu người khác đang cần gì.
Lần sau, khi con lại được bầu – hay không – tôi tin con sẽ hiểu rằng: Không phải ai cũng cần một người giỏi nhất, mà là một người biết nghe mình khi mình cần. Và đôi khi, một câu nói từ một nhân vật như Isaac – không nổi bật, không ồn ào – lại là bài học lớn nhất để ta trưởng thành.
