Như Thanh Niên đã đưa tin, TAND khu vực 1 - Cà Mau ngày 11.9 xét xử sơ thẩm, tuyên phạt Trần Quốc Việt (55 tuổi), cựu Giám đốc Trung tâm lưu trữ lịch sử tỉnh Cà Mau, 18 tháng tù về tội lập quỹ trái phép. Cùng tội danh trên, Đinh Thị Cẩm Nhung (39 tuổi), kế toán trung tâm, bị tuyên phạt 1 năm tù nhưng cho hưởng án treo.
Theo cáo trạng, Trần Quốc Việt là người chủ mưu, chỉ đạo lập và chi tiêu quỹ, gây thiệt hại cho ngân sách nhà nước 455 triệu đồng; kế toán Nhung là đồng phạm giúp sức. Điểm đáng chú ý là hàng loạt cá nhân, tổ chức bị nêu tên trong bảng kê nhận tiền, quà từ "quỹ đời sống" đã thẳng thừng phủ nhận.
Theo cáo trạng, trong cuộc họp vào tháng 2.2013, Việt chỉ đạo bằng miệng việc lập "quỹ đời sống". Nguồn quỹ được trích từ tiền công chỉnh lý tài liệu của viên chức (10% - 40% tùy mức nhận), cộng thêm hoa hồng, khen thưởng, bán giấy vụn… Phiếu thu tiền do thủ quỹ giữ, người nộp tiền không giữ phiếu thu này.
Hai bị cáo Trần Quốc Việt và Đinh Thị Cẩm Nhung tại phiên tòa sơ thẩm ngày 11.9.2025
ẢNH: CTV
Việc quản lý, chi tiêu tiền quỹ do Việt chỉ đạo, không có văn bản, không nhập sổ sách kế toán, không chứng từ, không báo cáo, cũng không công khai với tập thể. Số tiền này được chi cho nhiều mục đích: tiếp khách, du lịch, ăn uống, mua sắm, quan hệ đối ngoại… theo quyết định của giám đốc. Cuối năm 2022, khi bị viên chức yêu cầu công khai, Việt thông báo quỹ đã chi hết, dẫn tới khiếu nại và vụ việc bị phanh phui.
Có tên nhưng không nhận tiền
Nguồn "quỹ đời sống" được hình thành từ 2 khoản: 455,418 triệu đồng thu từ hoa hồng, khen thưởng, bán giấy vụn... và 3,608 tỉ đồng do viên chức nộp lại từ tiền công chỉnh lý tài liệu.
Số tiền 455,418 triệu đồng theo quy định phải được nhập quỹ cơ quan. Tuy nhiên, Việt không chỉ đạo kế toán lập phiếu thu để nhập quỹ, không đưa vào hệ thống sổ sách kế toán để theo dõi, quản lý, không hạch toán kế toán. Báo cáo tài chính không thể hiện khoản thu này.
Còn số tiền 3,608 tỉ đồng từ tiền công chỉnh lý tài liệu, đã chi hết, gồm: 1,079 tỉ đồng có chứng từ, ký xác nhận và 2,529 tỉ đồng không đủ chứng từ; trong đó chi cho cá nhân, tổ chức ngoài trung tâm 888,848 triệu đồng.
Cáo trạng cũng thể hiện, có 49 cá nhân xác nhận không nhận số tiền 484,5 triệu đồng. Trong đó, 4 người cho biết chỉ nhận bánh, bia, mứt vào dịp lễ tết, chứ không có tiền mặt. Ngoài ra, có 1 trường hợp khẳng định không nhận gì, dù kế toán xuất trình tin nhắn về việc gửi quà; hay như 1 sở cũng xác nhận không nhận được máy đánh giày, chỉ nhận 4 bức tranh (trung tâm kê khai 5 triệu đồng)
Có 8 cá nhân xác nhận đã nhận hơn 151 triệu đồng. Riêng Việt thừa nhận bản thân từng nhận 56 triệu đồng từ quỹ. Việt khai số tiền này gồm 5 triệu đồng mua quà cho 1 sở và 45 triệu đồng chi cho 2 công ty để "nhường" gói thầu chỉnh lý tài liệu cho trung tâm.
Có 3 cá nhân xác nhận đã nhận 4,628 triệu đồng, thấp hơn nhiều so với bảng kê là 36,678 triệu đồng, gồm: N.H.D nhận 1,128 triệu đồng (kê 2,128 triệu đồng); L.T.H nhận 1,5 triệu đồng (kê 8 triệu đồng), L.M nhận 2 triệu đồng (kê 26,55 triệu đồng). Có 3 cơ quan xác nhận đã nhận tranh, máy lạnh, máy đánh giày tương đương số tiền 55 triệu đồng.
Đối với số tiền 3,604 tỉ đồng do viên chức trung tâm thống nhất, tự nguyện đóng góp từ tiền công chỉnh lý tài liệu để thành lập "quỹ đời sống", do không liên quan đến ngân sách nhà nước nên không cấu thành tội lập quỹ trái phép.
Số tiền 2,529 tỉ đồng là gây thiệt hại cho các cá nhân nộp tiền từ nguồn chỉnh lý tài liệu (sau khi được thanh toán). Việt là người trực tiếp chỉ đạo để duyệt chi các nội dung chi nên là người chịu trách nhiệm phải bồi thường cho các cá nhân có liên quan. Đây là tranh chấp trong giao dịch dân sự.
