Từ đầu năm 2025, khoảng 240.000 người tại 16 quốc gia và vùng lãnh thổ đã nhiễm virus chikungunya, trong đó có 90 ca tử vong, theo Trung tâm Phòng ngừa và Kiểm soát Dịch bệnh châu Âu. Đây là loại virus do muỗi Aedes aegypti truyền nhiễm - cũng là loại muỗi gây sốt xuất huyết, Zika và sốt vàng da.
Virus chikungunya là gì?
Chikungunya là bệnh do virus lây truyền qua vết đốt của muỗi Aedes aegypti. Khi đốt người nhiễm virus, con muỗi có thể hút virus vào cơ thể và truyền bệnh cho người khác. Các triệu chứng bao gồm đau đầu, sốt, ớn lạnh, buồn nôn, nôn mửa, đau khớp, đau lưng.
Tên gọi chikungunya có nghĩa là “biến dạng cơ thể” - ám chỉ hiện tượng đau nhức dữ dội khiến người bệnh co quắp. Phần lớn người bệnh hồi phục trong vòng một tuần dù đau khớp có thể kéo dài nhiều tháng.
Hiện chưa có thuốc chữa virus chikungunya nhưng tỷ lệ tử vong thấp. Những người có nguy cơ cao mắc bệnh nặng bao gồm: Trẻ sơ sinh, người già, những người có bệnh lý nền như tim mạch hoặc tiểu đường.
Mức độ lây lan hiện tại
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), làn sóng ca nhiễm mới xuất hiện từ đầu năm 2025, với các đợt bùng phát lớn tại các đảo ở Ấn Độ Dương. Tại La Reunion, đã có hơn 54.000 ca nhiễm và 12 ca tử vong được ghi nhận đến ngày 18/7.
Virus cũng lan sang các nơi khác như Madagascar, Somalia và Kenya, cho thấy dấu hiệu lây truyền tại một số khu vực Đông Nam Á, Ấn Độ, châu Âu, châu Mỹ. Riêng Brazil có tới 185.000 ca.
Tại Trung Quốc, một đợt bùng phát đã khiến khoảng 7.000 người nhiễm bệnh kể từ cuối tháng 6, hầu hết các ca tập trung tại thành phố Phật Sơn, tỉnh Quảng Đông. Đây là đợt bùng phát chikungunya lớn nhất tại Trung Quốc kể từ khi virus này lần đầu được phát hiện tại nước này vào năm 2008.
Phòng chống và điều trị
Trung Quốc cam kết thực hiện các biện pháp nhanh chóng và quyết liệt nhằm kiểm soát dịch chikungunya gồm cả dùng máy bay không người lái để phát hiện nơi muỗi sinh sản và thả muỗi “voi” để ăn muỗi mang virus. Người dân tại các khu vực bị ảnh hưởng được yêu cầu loại bỏ mọi nguồn nước đọng quanh nhà; vi phạm có thể bị phạt tới 1.400 USD. Một số người bệnh phải cách ly, sử dụng màn chống muỗi.
Ở các nơi khác như La Reunion và Mayotte, chính quyền tăng cường giám sát, phun thuốc diệt muỗi và triển khai tiêm chủng có chọn lọc.
Giới chức y tế khuyến cáo, phòng tránh muỗi đốt là biện pháp hiệu quả nhất để chống lại sự lây lan của chikungunya. Các biện pháp bao gồm mặc áo dài tay và quần dài để tránh muỗi đốt, sử dụng thuốc chống muỗi khi ra ngoài, loại bỏ nước đọng quanh nhà, nên ở trong phòng kín có điều hòa hoặc dùng màn/lưới chống muỗi.
Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) Mỹ, hiện không có thuốc đặc trị virus này nhưng nghỉ ngơi, uống nhiều nước và dùng thuốc giảm đau có thể giảm triệu chứng.
