Theo công văn số 764/2025 gửi Chính phủ, Vingroup đề nghị rút đăng ký đầu tư dự án Đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam đã trình Chính phủ vào tháng 5/2025.
Theo Vingroup, quyết định xin rút đã được Tập đoàn cân nhắc kỹ lưỡng nhằm đảm bảo tập trung tối đa nguồn lực cho các dự án hạ tầng chiến lược trọng điểm vừa được giao nhiệm vụ triển khai.
Dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam do AI khởi tạo.
Điển hình là Dự án Khu đô thị thể thao Olympic tại Hà Nội, có quy mô hơn 9.000 ha, với trung tâm là quần thể các công trình thể thao chất lượng cao, bao gồm sân vận động Trống Đồng - được định hướng trở thành sân vận động lớn nhất thế giới. Đây là dự án đặc biệt, có tầm vóc quốc gia được Chính phủ tin tưởng và giao cho Vingroup thực hiện, nhằm ghi dấu ấn bản sắc dân tộc với thế giới.
Cùng với Dự án Khu đô thị thể thao Olympic, Vingroup cũng được giao làm chủ đầu tư một số tuyến hạ tầng giao thông quan trọng như: tuyến đường sắt tốc độ cao Bến Thành – Cần Giờ; tuyến đường sắt tốc độ cao Hà Nội – Quảng Ninh.
Ngoài ra, Vingroup cũng đang dốc toàn lực triển khai hàng loạt dự án công nghiệp, năng lượng và hạ tầng quan trọng khác như Nhà máy sản xuất thép VinMetal; 2 nhà máy điện gió tại Kỳ Anh (Hà Tĩnh), nhà máy Nhiệt điện LNG Hải Phòng, siêu đô thị biển Cần Giờ,...
"Đây đều là những dự án góp phần nâng cấp hạ tầng và năng lực sản xuất cho đất nước, đòi hỏi đầu tư rất lớn về nguồn vốn, thời gian và năng lực triển khai", Vingroup khẳng định.
Rời "đường đua" 67 tỷ USD, Vingroup ưu tiên "sở trường" và quản trị rủi ro?
Quyết định của Vingroup được đưa ra trong bối cảnh tập đoàn này đang dồn lực cho những dự án có tính "hệ sinh thái" cao hơn. Điển hình là Khu đô thị thể thao Olympic tại Hà Nội (9.000 ha) với trọng tâm là sân vận động Trống Đồng. Đây không đơn thuần là một dự án xây dựng, mà là sự tiếp nối sở trường phát triển đại đô thị phức hợp - nơi Vingroup có thể làm chủ từ quy hoạch, vận hành đến khai thác giá trị gia tăng từ dịch vụ.
Giới phân tích tại Công ty Chứng khoán Yuanta nhận định, động thái của Vingroup là bước đi thực tế.
Hiện, nguồn thu của Vingroup vẫn nằm ở bất động sản. Hơn nữa, Vingroup không hoàn toàn từ bỏ lĩnh vực đường sắt. Các tuyến đường sắt ngắn như Bến Thành - Cần Giờ hay Hà Nội - Quảng Ninh mà tập đoàn này tiếp tục theo đuổi đều có một điểm chung: Chúng đóng vai trò là "mạch máu" kết nối trực tiếp đến các đại dự án bất động sản của họ. Điều này giúp Vingroup tối ưu hóa giá trị các khu đô thị hiện hữu, đúng với chiến lược "lấy hạ tầng làm đòn bẩy cho bất động sản" - một sở trường mà họ đã làm rất tốt.
"Điều đó cho thấy, Vingroup đang ưu tiên các dự án có khả năng tạo giá trị và dòng tiền trong tương lai gần, thay vì ôm đồm quá nhiều dự án vượt quá khả năng triển khai trong cùng một thời điểm", giới phân tích nhận định.
Không chỉ xét về "sở trường", lựa chọn của Vingroup "hợp lý" nếu xét về bài toán quản trị rủi ro của doanh nghiệp.
Dự án đương sắt tốc độ cao Bắc - Nam là một "siêu dự án" chưa từng có tiền lệ. Theo tính toán của Bộ Xây dựng, nếu nhà đầu tư bỏ 67 tỷ USD để làm dự án này, thì ước tính thu hồi vốn mất khoảng 140 năm. Trong trường hợp Nhà nước cho doanh nghiệp vay 80% vốn với lãi suất ưu đãi 1%, giá trị khoản vay sau 30 năm sẽ phình lên 64 tỷ USD; còn nếu lãi suất 5%, con số này vọt lên 182 tỷ USD - "cái bẫy thanh khoản" khổng lồ đối với doanh nghiệp.
Vì vậy, một doanh nghiệp cùng lúc gánh thêm một dự án có độ "nặng" tài chính và dài hạn như vậy, trong khi đang dàn trải nguồn lực cho các dự án hạ tầng, đô thị khác, sẽ là một bài toán quản trị rủi ro đầy thách thức.
Quyết định rút lui, vì thế, có thể xem là một bước "tự lượng sức" cần thiết, giúp doanh nghiệp tập trung nguồn lực để hoàn thành tốt những dự án trọng điểm có mức độ sẵn sàng cao hơn.
Từ việc tập trung đầu tư vào các dự án vốn là thế mạnh của Vingroup sẽ góp phần nâng cao chất lượng dòng vốn tư nhân. Điều này không chỉ giúp doanh nghiệp phát triển bền vững, mà còn hỗ trợ Nhà nước trong việc huy động và sử dụng hiệu quả nguồn lực xã hội cho các dự án hạ tầng trọng điểm quốc gia.Sự rút lui này không đơn độc. Việc Tập đoàn Đèo Cả hay MIK Group cũng chủ động xin rút khỏi các dự án lớn như trục đại lộ Sông Hồng cho thấy một tư duy chung của các nhà đầu tư tư nhân hiện nay: "Dừng đúng lúc" không phải là yếu thế, mà là sự minh bạch và trách nhiệm với cổ đông.
Dự án không "lỗi nhịp" trước sự thay đổi của nhà đầu tư
Ở chiều ngược lại, việc Vingroup xin rút đăng ký đầu tư không tạo ra tác động lớn đến tiến trình triển khai dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam.
Dự án đã có "bản đồ chỉ đường" từ Nghị quyết 172/2024/QH15 và Nghị quyết 106/NQ-CP.
Đáng chú ý, Quốc hội tại Kỳ họp thứ 9 khóa XV đã chấp thuận bổ sung các hình thức đầu tư theo Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư (PPP) và đầu tư kinh doanh theo Luật Đầu tư, bên cạnh hình thức đầu tư công. Điều này tạo dư địa linh hoạt hơn trong việc thu hút nguồn lực xã hội cho dự án hạ tầng có quy mô đặc biệt lớn.
Tại Kỳ họp thứ 10 Quốc hội khóa XV, Chính phủ tiếp tục trình và được thông qua cơ chế chính sách cho phép tách nội dung bồi thường, hỗ trợ, tái định cư của dự án thành các dự án độc lập, sử dụng nguồn vốn từ ngân sách trung ương và địa phương - một bước đi được đánh giá là giúp giảm áp lực cho nhà đầu tư và đẩy nhanh tiến độ chuẩn bị mặt bằng.
Theo chỉ đạo của Thủ tướng tại cuộc họp Thường trực Chính phủ ngày 23/12 vừa qua, trong tháng 1/2026, Bộ Xây dựng sẽ phối hợp các bộ, ngành hoàn thành đánh giá tác động của các phương thức đầu tư, đề xuất cơ chế chính sách cho từng phương thức để trình Chính phủ; đồng thời triển khai lựa chọn tư vấn khảo sát, hướng dẫn địa phương thực hiện giải phóng mặt bằng và hoàn thiện bộ tiêu chuẩn, quy chuẩn công nghệ.
Đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam mang tầm vóc quốc gia yêu cầu tính cấp bách để nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia, giảm chi phí logistics và thay đổi hoàn toàn diện mạo kinh tế vùng miền. Nhà nước đang tính toán tổng thể các phương án đầu tư mang tính pháp lý và chính trị của Nhà nước, với sự tham gia của nhiều thành phần kinh tế nội địa và quốc tế.
Như vậy, dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam hiện đang ở giai đoạn chuẩn bị và đánh giá phương thức đầu tư, chưa bước vào giai đoạn triển khai thực tế. Trong bối cảnh này, việc một doanh nghiệp rút đăng ký đầu tư khi mới tham gia ở mức đề xuất không làm thay đổi bản chất hay lộ trình thực hiện dự án.
Mô phỏng dự án đô thị thể thao Olympic.
Thực tế, "sân chơi" đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam vẫn đang rất nhộn nhịp. Bộ Xây dựng xác nhận vẫn còn 5 doanh nghiệp nội địa lớn khác đang nộp đề xuất đầu tư, bao gồm những cái tên tiềm năng như Tập đoàn Trường Hải (THACO) hay CTCP Vận tải Đường sắt Việt Nam. Ngoài ra, các tập đoàn lớn từ Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc, Đức cũng đang bày tỏ sự quan tâm.
Mới đây, THACO đã ký kết Thỏa thuận Nội địa hóa với Hyundai Rotem, hợp tác phát triển công nghiệp đường sắt tại Việt Nam.
Theo thỏa thuận được ký kết, Hyundai Rotem sẽ chuyển giao cho THACO những công nghệ tiên tiến nhất trong lĩnh vực công nghiệp đường sắt để THACO tổ chức sản xuất nội địa tàu điện đô thị và tàu cao tốc mang thương hiệu THACO.
Hyundai Rotem cũng đồng hành cùng THACO xây dựng hệ thống tích hợp từ đầu máy toa xe (rolling stock) cùng với hệ thống thông tin tín hiệu và các hạng mục E&M khác một cách đồng bộ, giúp THACO từng bước làm chủ toàn bộ chuỗi công nghệ, từ sản xuất – quản lý vận hành – bảo trì, bảo dưỡng và sửa chữa hiệu quả, tối ưu chi phí và đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế.
THACO sẽ đầu tư xây dựng Tổ hợp công nghiệp đường sắt bao gồm khu sản xuất đầu máy toa xe, hệ thống đường thử khép kín và trung tâm sửa chữa lớn hiện đại tại Khu công nghiệp chuyên ngành Cơ khí và Công nghiệp phụ trợ có diện tích 786 ha tại phường Bình Cơ, TP.HCM.
Mới nhất, trước thời điểm Vingroup công bố rút lui khỏi dự án đường sắt cao tốc 1 ngày, THACO của tỷ phú Trần Bá Dương bất ngờ nâng vốn điều lệ thêm 33%, từ 30.389 tỷ đồng lên 40.519 tỷ đồng.
Việc tăng vốn giúp THACO củng cố tiềm lực tài chính, sẵn sàng cho cam kết tự chủ 20% vốn đối ứng trong tổng mức đầu tư siêu dự án 67 tỷ USD này.
