Thanh tra Chính phủ vừa ban hành thông báo kết luận thanh tra tại dự án Nhà máy xi măng Quang Sơn, chuyển hồ sơ sang Bộ Công an để xác minh các vụ việc có dấu hiệu sai phạm, nguy cơ thiệt hại 1.063 tỉ đồng.

Thanh tra Chính phủ công bố quyết định thanh tra dự án Nhà máy xi măng Quang Sơn, hồi tháng 11.2022
ẢNH: TTCP
Thua lỗ từ khi dự án còn chưa hoạt động
Theo tài liệu thanh tra, dự án Nhà máy xi măng Quang Sơn (địa chỉ tại H.Đồng Hỷ cũ, tỉnh Thái Nguyên) được phê duyệt năm 2002, do Tổng công ty CP xây dựng công nghiệp Việt Nam (VINAINCON) làm chủ đầu tư, tổng mức đầu tư 2.775 tỉ đồng.
Tính đến 31.12.2021, kết quả hoạt động kinh doanh của dự án đã thua lỗ tới 1.943 tỉ đồng. Việc này xuất phát từ nhiều vi phạm trong quá trình triển khai xây dựng, vận hành nhà máy.
Cơ quan thanh tra nhận định, chi phí vay vốn đầu tư tại dự án lớn (chiếm 95%), phương án tài chính lại không khả thi, nên phải thay đổi nguồn vốn vay từ trong nước sang vay nước ngoài bằng ngoại tệ. Điều này dẫn tới tăng chi phí vốn, chi phí tỷ giá hơn 316 tỉ đồng, mất thời gian vì các thủ tục vay.
Đáng chú ý, VINAINCON tự điều chỉnh tổng mức đầu tư và kế hoạch đấu thầu không đúng thẩm quyền, không được phép điều chỉnh bù trượt giá; vi phạm khi tổ chức đấu thầu tại hàng loạt gói thầu…, làm tăng chi phí đầu tư của dự án 1.063 tỉ đồng.
Hơn thế, dự án chậm tiến độ hơn 5 năm, đến hạn trả nợ chưa có nguồn thu nên nợ quá hạn. Đây cũng là nguyên nhân dẫn đến thua lỗ từ khi dự án chưa hoạt động.
Thông báo kết luận thanh tra cũng cho thấy tình trạng tài chính của VINAINCON rất khó khăn, vốn hoạt động sản xuất kinh doanh không có, chủ yếu là vốn vay và vốn chiếm dụng trong thanh toán, không cân đối được dòng tiền trả nợ cho dự án.
Công tác quản trị vật tư và tài sản yếu kém, công nợ khó đòi tồn đọng lớn, ảnh hưởng đến vốn kinh doanh và chi phí tăng cao…

Nhà máy xi măng Quang Sơn đặt tại H.Đồng Hỷ cũ, tỉnh Thái Nguyên
ẢNH: T.N
Chuyển hồ sơ sang Bộ Công an, đề nghị thu hồi cả ngàn tỉ đồng
Từ kết quả thanh tra, Thanh tra Chính phủ chuyển hồ sơ sang Bộ Công an để xác minh việc VINAINCON phê duyệt điều chỉnh vượt tổng mức đầu tư không đúng quy định, vi phạm luật Đấu thầu, luật Xây dựng, không đúng với chỉ đạo của Thủ tướng, gây nguy cơ gây thiệt hại 1.063 tỉ đồng; ngoài ra còn thu lợi bất chính trong thăm dò, khai thác tài nguyên với số tiền hơn 46 tỉ đồng.
Thanh tra Chính phủ cũng đề nghị Bộ Công thương chỉ đạo xử lý kinh tế hơn 442 tỉ đồng, gồm tiền do VINAINCON thanh toán cho các nhà thầu không nằm trong tổng mức đầu tư và tổng dự toán được phê duyệt, nợ đọng tiền thuê đất, công nợ khó đòi, hàng tồn kho…
Đồng thời, đề nghị Bộ Tài chính chỉ đạo kiểm tra, rà soát, xem xét xử lý và thu hồi về ngân sách nhà nước hơn 2.403 tỉ đồng, gồm: hơn 508 tỉ đồng xóa nợ khoản lãi vay và dừng tính lãi vay, hơn 1.050 tỉ đồng mà Bộ Tài chính đã ứng từ Quỹ tích lũy trả nợ nước ngoài cho vay để trả nợ nhưng không mở tài khoản đặc biệt theo quy định, hơn 788 tỉ đồng chủ đầu tư còn nợ Bộ Tài chính…
Thanh tra Chính phủ còn đề nghị các ngân hàng thương mại kiểm tra, rà soát, có biện pháp xử lý đối với khoản nợ của VINAINCON tính đến 31.12.2021. Trong đó, nợ BIDV hơn 238 tỉ đồng, nợ VDB hơn 1.126 tỉ đồng.
Đề nghị tổ chức kiểm điểm trách nhiệm
Về xử lý trách nhiệm, Thanh tra Chính phủ đề nghị Bộ Công thương, Bộ Tài chính, UBND tỉnh Thái Nguyên chỉ đạo tổ chức kiểm điểm trách nhiệm đối với các tập thể, cá nhân có liên quan đến vi phạm.
Căn cứ kết quả kiểm điểm, Bộ trưởng Bộ Công thương, Bộ trưởng Bộ Tài chính và Chủ tịch UBND tỉnh Thái Nguyên xử lý theo thẩm quyền hoặc kiến nghị cơ quan có thẩm quyền xử lý.
Quá trình tổ chức thực hiện, nếu phát hiện có dấu hiệu vi phạm pháp luật thì chuyển cơ quan điều tra để xử lý theo quy định của pháp luật.














