Xã hội

Việt Nam đang rất gần với khả năng sở hữu thiết kế chip hoàn chính

Vi mạch bán dẫn hiện là một trong những ngành có tốc độ tăng trưởng cao nhất trên thế giới và đã trở thành ngành công nghiệp mũi nhọn tại nhiều quốc gia.

Cùng với xu thế phát triển của toàn cầu, Việt Nam đã và đang triển khai nhiều Nghị quyết, chương trình, kế hoạch phát triển ngành bán dẫn. Trong đó, tiêu biểu phải kể đến Quyết định số 1017 về chương trình phát triển nguồn nhân lực ngành công nghiệp bán dẫn đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050.

Tại Phiên họp thứ hai của Ban Chỉ đạo quốc gia về phát triển ngành công nghiệp bán dẫn, Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Tâm đánh giá Việt Nam đang từng bước tham gia sâu hơn vào lĩnh vực công nghiệp bán dẫn.

Báo cáo về tình hình thực hiện Chương trình phát triển nguồn nhân lực ngành công nghiệp bán dẫn đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050 (Chương trình 1017), Thứ trưởng Nguyễn Đức Tâm cho biết đến nay, Chương trình 1017 đã hoàn thành 9/34 nhiệm vụ, đang triển khai theo tiến độ 25/34 nhiệm vụ.

Trong đó, riêng về nguồn nhân lực đang làm việc trong ngành, có khoảng 7.000 kỹ sư làm việc tại các doanh nghiệp thiết kế vi mạch; khoảng 6.000 kỹ sư và 10.000 kỹ thuật viên làm việc tại các doanh nghiệp đóng gói, kiểm thử vi mạch và sản xuất vật liệu, thiết bị bán dẫn. Mạng lưới đổi mới sáng tạo về ngành công nghiệp bán dẫn đã quy tụ được hơn 100 chuyên gia người Việt Nam trên toàn thế giới.

Việt Nam đang thiếu 'bài toán' để tập hợp nguồn nhân lực thiết kế vi mạch cùng phát triển sản phẩm mang thương hiệu Việt Nam. (nh minh hoạ).

Việt Nam đang rất gần với khả năng sở hữu thiết kế chip hoàn chỉnh

Trước đó, chia sẻ tại Hội thảo “Quản trị nguồn nhân lực chiến lược trong phát triển ngành công nghiệp bán dẫn tại Việt Nam” diễn ra cuối tháng 6, ông Nguyễn Thanh Yên, Tổng giám đốc CoAsia Semi Việt Nam nhận định với lực lượng khoảng 6.000 kỹ sư thiết kế chip, Việt Nam đang ở rất gần với khả năng sở hữu thiết kế chip hoàn chỉnh. 

“Chúng ta không phát triển ngành vi mạch từ con số 0”, ông Yên khẳng định. Ông nêu rõ cách đây 5 năm, gần như không có công ty Việt Nam nào hoạt động thiết kế chip. Gần đây, Việt Nam đã xuất hiện một vài doanh nghiệp trong lĩnh vực này, nhưng số lượng bán ra thị trường của những doanh nghiệp này vẫn rất ít, chưa đáng kể.

Mặt khác, theo vị này, điểm yếu lớn nhất của Việt Nam hiện nay là chưa làm chủ được sản phẩm, phần lớn vẫn làm thuê cho các đối tác nước ngoài. Trong khi đó, kỹ sư Việt Nam đang thiết kế chip cho nhiều sản phẩm nổi tiếng như chip dùng trong ô tô BMW, Toyota, Kia; chip trong điều hòa, tủ lạnh, máy giặt, thiết bị cầm tay… nhưng thương hiệu lại thuộc về các công ty nước ngoài.

“Chúng ta thiếu một cú hích lớn để tập hợp lực lượng kỹ sư này cùng phát triển sản phẩm do Việt Nam sở hữu”, Tổng giám đốc CoAsia Semi Việt Nam đặt vấn đề.

Ông Yên cho rằng Nhà nước cần có chính sách khuyến khích doanh nghiệp hợp tác với trường, tuyển dụng và đào tạo sinh viên mới ra trường của ngành công nghiệp này, thay vì kỳ vọng quá cao vào việc trường đại học đào tạo ra sinh viên có thể làm việc ngay lập tức.

“Sinh viên mới ra trường gần như không thể đảm nhận ngay việc thiết kế chip. Ngay cả tốt nghiệp từ MIT, họ vẫn cần được dẫn dắt và trải qua nhiều ‘trận chiến’ thực tế mới thành thạo. Vì vậy, các trường đại học chỉ có thể trang bị kiến thức nền, còn kỹ năng thiết kế chip cụ thể phải do doanh nghiệp đào tạo theo từng dòng sản phẩm và bí quyết riêng”, ông nêu quan điểm.

Cùng nhìn nhận dưới góc độ doanh nghiệp FDI, ông Lê Hải Anh, Giám đốc Công ty Dolphin Technology Vietnam Center, cho rằng thực tế số lượng nhân lực ngành thiết kế vi mạch vẫn đang thiếu hụt nghiêm trọng so với nhu cầu thị trường, đặc biệt là nhân lực có nhiều năm kinh nghiệm.

Trong khi đó, còn tình trạng sinh viên ra trường thiếu kỹ năng, chênh lệch trình độ giữa sinh viên các trường, ít người có chuyên môn cao về các lĩnh vực đặc thù. Đặc biệt, nhân lực quản lý cho riêng ngành thiết kế vi mạch chưa có, doanh nghiệp phải tự đào tạo nội bộ.

Chỉ rõ tình trạng khan hiếm nhân lực thiết kế vi mạch, trong khi nhu cầu toàn cầu tăng nhanh chóng, ông Hải Anh đánh giá đây là một thách thức lớn, nhưng cũng là cơ hội để xây dựng và phát triển ngành công nghiệp này tại Việt Nam.

Để giải quyết vấn đề này, ông Hải Anh cho rằng cần có sự tăng cường hợp tác giữa các trường đại học và doanh nghiệp để phát triển chương trình đào tạo chuyên sâu về thiết kế vi mạch.

Song song đó, Nhà nước cần hỗ trợ tài chính cho các sinh viên có thành tích học tập xuất sắc, tạo học bổng để họ đi thực tập tại các doanh nghiệp và hỗ trợ tài chính cho các doanh nghiệp tuyển dụng sinh viên mới ra trường. Đồng thời, cần có các chương trình liên kết giữa các doanh nghiệp và trường học để đảm bảo rằng các sinh viên tốt nghiệp đáp ứng được nhu cầu của thị trường lao động.

"Nếu chúng ta có sự đầu tư đúng mức vào đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao và xây dựng cơ sở hạ tầng tốt, ngành thiết kế vi mạch tại Việt Nam sẽ phát triển mạnh mẽ và có vị thế xứng đáng trong ngành công nghiệp bán dẫn toàn cầu", Giám đốc Dolphin Technology Vietnam Center khẳng định.

Các tin khác

Tranh cãi khi "hồi sinh" người đã khuất bằng AI

Ozzy Osbourne, ca sĩ chính của nhóm nhạc Black Sabbath qua đời tháng trước bất ngờ xuất hiện trong buổi hòa nhạc nhờ mô hình AI dưới dạng deathbot (chatbot của người đã mất), gây nhiều ý kiến trái chiều.