Trong khuôn khổ Tuần lễ Khoa học - Công nghệ VinFuture 2025, sáng 3/12, tọa đàm "Bước tiến trong Phát hiện, Chẩn đoán và Điều trị bệnh" đã được tổ chức.
TS Nguyễn Ngô Quang - Cục trưởng Cục Khoa học Công nghệ và Đào tạo (Bộ Y tế).
Phát biểu chào mừng, TS Nguyễn Ngô Quang - Cục trưởng Cục Khoa học Công nghệ và Đào tạo (Bộ Y tế) - cho biết, năm 2025 đánh dấu thời điểm đầy biến động của y tế thế giới. Nhân loại tiếp tục đối mặt với những gánh nặng sức khỏe toàn cầu ngày càng gia tăng và phức tạp.
Ông Quang nêu một số thực trạng như: Tỷ lệ mắc các bệnh không lây nhiễm - đặc biệt là ung thư, tiểu đường, bệnh tim mạch - tiếp tục tăng mạnh tại nhiều khu vực; các bệnh truyền nhiễm tái nổi và xuất hiện mới gây áp lực lên hệ thống y tế, nhất là trong bối cảnh biến đổi khí hậu làm gia tăng nguy cơ dịch bệnh; tình trạng kháng kháng sinh đang tiến gần đến mức báo động, đe dọa làm đảo ngược nhiều thành tựu y học trong thế kỷ qua.
Ngoài ra, sự chênh lệch tiếp cận dịch vụ y tế giữa các quốc gia và nhóm dân cư ngày càng rõ rệt, đặt ra yêu cầu cấp thiết về đổi mới sáng tạo để tạo ra các giải pháp y tế chính xác, hiệu quả và bền vững hơn.
Tuy nhiên, theo ông Quang, song hành với thách thức là những cơ hội chưa từng có từ sự bùng nổ của công nghệ số, trí tuệ nhân tạo, công nghệ gen và vật liệu sinh học trong chẩn đoán và điều trị bệnh.
"Bộ Y tế Việt Nam xác định khoa học - công nghệ là động lực then chốt để nâng cao chất lượng khám chữa bệnh và tăng cường năng lực hệ thống y tế. Trong 5 năm qua, Giải thưởng VinFuture tạo nên những giá trị rất lớn: tôn vinh các nghiên cứu đột phá, truyền cảm hứng cho cộng đồng khoa học, và đặc biệt là mở ra những cơ hội hợp tác quốc tế thiết thực cho Việt Nam", Cục trưởng Cục Khoa học Công nghệ và Đào tạo nhấn mạnh.
Đại diện Bộ Y tế kỳ vọng buổi tọa đàm hôm nay sẽ không chỉ dừng lại ở trao đổi học thuật, mà còn là khởi đầu của nhiều hợp tác sâu rộng, giữa Việt Nam và các viện nghiên cứu, trường đại học, bệnh viện hàng đầu thế giới.
Đây sẽ là động lực quan trọng giúp chúng ta tiếp cận các công nghệ tiên tiến, triển khai nghiên cứu chung, và mang những tiến bộ khoa học đến gần hơn với người bệnh Việt Nam.
Tại tọa đàm, các nhà khoa học hàng đầu thế giới đã giới thiệu nhiều nghiên cứu đột phá đang góp phần thay đổi cách nhân loại phát hiện và điều trị bệnh.
Từ các liệu pháp thực khuẩn thể để đối phó với kháng thuốc, đến ứng dụng công nghệ in 3D trong phẫu thuật, các đột phá mới trong khoa học thính giác, hay các xu hướng công nghệ y sinh tiên tiến - tất cả đều là những hướng nghiên cứu trọng điểm mà ngành Y tế Việt Nam đang ưu tiên tiếp cận và ứng dụng.
Giáo sư Ana Belén Elgoyhen giới thiệu các phát hiện mang tính nền tảng về sinh lý thính giác.
Giáo sư Ana Belén Elgoyhen - Đại học Buenos Aires, Hội đồng Nghiên cứu Khoa học và Kỹ thuật Quốc gia (Argentina) - giới thiệu các phát hiện mang tính nền tảng về sinh lý thính giác.
Hướng nghiên cứu của bà tập trung vào di truyền học, sinh lý học và bệnh học liên quan đến thính giác ở cấp độ hệ thống và khớp thần kinh, các cơ chế gây mất thính lực do tiếng ồn và các cơ chế sinh lý bệnh dẫn đến chứng ù tai.
Trong khi đó, Giáo sư Pascale Cossart - Viện Pasteur Paris (Pháp), mang đến buổi tọa đàm bài thuyết trình có chủ đề "Cuộc chiến chống kháng kháng sinh: Liệu pháp thực khuẩn thể như một giải pháp tiềm năng".
Giáo sư Pascale Cossart là một trong những nhà tiên phong của vi sinh vật học tế bào chia sẻ về nghiên cứu giúp giải mã cách vi khuẩn xâm nhập cơ thể người và "ẩn náu" trong tế bào chủ. Công trình của bà không chỉ tạo ra cách tiếp cận hoàn toàn mới đối với các bệnh truyền nhiễm mà còn mở đường cho các liệu pháp điều trị nhắm trúng đích, thay đổi căn bản chiến lược phòng chống bệnh truyền nhiễm trong tương lai.
Giáo sư Chuanbin Mao - Đại học Trung văn Hồng Kông (Trung Quốc) - mang đến một lĩnh vực nghiên cứu giàu tiềm năng: vật liệu sinh học dựa trên thực khuẩn. Những vật liệu này có thể được sử dụng trong cảm biến sinh học, y học nano và tái tạo mô, hứa hẹn mở ra các phương pháp điều trị mới đối với bệnh ung thư, các bệnh nhiễm trùng phức tạp và các tổn thương mô khó phục hồi.
Riêng lĩnh vực phẫu thuật, Việt Nam ghi dấu ấn mạnh mẽ nhờ công trình của Giáo sư Trần Trung Dũng - Hệ thống Y tế Vinmec.
Với kinh nghiệm hơn 20 năm, ông Dũng tiên phong ứng dụng công nghệ in 3D trong điều trị chấn thương chỉnh hình và ung thư xương. Công nghệ này cho phép tái tạo cấu trúc xương phức tạp với độ chính xác cao, giúp bệnh nhân phục hồi chức năng tốt hơn và cải thiện chất lượng sống.
Những ca phẫu thuật thay thế xương chậu và xương đùi bằng vật liệu in 3D do ông thực hiện được đánh giá là bước tiến quan trọng, đưa Việt Nam tiệm cận trình độ quốc tế trong lĩnh vực này.
