Thứ trưởng Bộ GD-ĐT cho biết quy định về quy đổi điểm xét tuyển xuất phát từ những bất cập trong tuyển sinh các năm trước. Mọi năm các trường chủ yếu xác định điểm chuẩn dựa vào chỉ tiêu, nhưng việc phân bổ chỉ tiêu giữa các phương thức xét tuyển không có căn cứ khoa học rõ ràng.
Thứ trưởng Bộ GD-ĐT Hoàng Minh Sơn thông tin về căn cứ quy đổi điểm xét tuyển. Video: Lan Anh
Trước đây, điểm chuẩn trúng tuyển thường bị quyết định bởi chỉ tiêu xét tuyển chứ không dựa trên sự tương đương về năng lực. Trong khi đó, đối với thí sinh, điều họ quan tâm chỉ là điểm chuẩn ngành này theo từng phương thức xét tuyển, chứ không phải quá trình các trường xác định điểm chuẩn như thế nào.
Liên quan đến ý kiến cho rằng một số phương thức xét tuyển như chứng chỉ quốc tế (IELTS, SAT, ACT, A-Level) được cho là có sự khác biệt khá lớn đối với xét tuyển bằng kết quả thi tốt nghiệp THPT, Thứ trưởng Hoàng Minh Sơn thừa nhận đúng là là có ý kiến phản biện cho rằng không thể quy đổi giữa các kỳ thi có bản chất đánh giá khác nhau. Ví dụ kỳ thi đánh giá năng lực/đánh giá tư duy (ACT, SAT, ĐH Quốc gia Hà Nội, ĐH Quốc gia TPHCM, ĐH Bách khoa Hà Nội…) có mục tiêu khác với kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông. Kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông lại khác với kỳ thi năng khiếu.
Thứ trưởng Bộ GD-ĐT Hoàng Minh Sơn
"Dù vậy, Bộ GD-ĐT không đồng ý với quan điểm này. Nếu hai phương thức đánh giá năng lực có sự khác biệt quá lớn thì không thể quy đổi theo cùng một tiêu chí. Tuy nhiên, nếu các phương thức xét tuyển đều được sử dụng để tuyển sinh vào cùng một ngành/chương trình đào tạo, thì chúng phải có chung một tiêu chí đánh giá năng lực cốt lõi. Đây là nguyên tắc để đảm bảo công bằng trong xét tuyển" – Thứ trưởng Hoàng Minh Sơn nói.
Ông Hoàng Minh Sơn cho hay thêm quy định về quy đổi điểm tương đương tại quy chế chính thức đã có sự điều chỉnh so với dự thảo xin ý kiến trước đó. Quy chế chính thức hiện nay được thiết kế đơn giản hơn nhưng vẫn đảm bảo nguyên tắc cốt lõi: nếu một ngành có nhiều phương thức xét tuyển, điểm chuẩn giữa các phương thức phải thể hiện sự tương đương về mức độ năng lực cốt lõi của thí sinh trúng tuyển.
Theo Thứ trưởng Hoàng Minh Sơn, có nhiều phương pháp quy đổi điểm, trong đó có hai phương pháp chính.
Thứ nhất, sử dụng phương pháp phân vị. Cụ thể, từ nguồn dữ liệu các thí sinh tham gia nhiều phương thức xét tuyển khác nhau (thi tốt nghiệp trung học phổ thông, học bạ, đánh giá năng lực, đánh giá tư duy), trên cơ sở đó xác định điểm đạt top 1%, top 5%, top 10% trong từng kỳ thi để tiến hành quy đổi.
Ví dụ nếu top 1% của kỳ thi đánh giá năng lực Đại học Quốc gia Hà Nội đạt 130 điểm, và top 1% của kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông đạt 27 điểm, thì hai mức điểm này có thể được xem là tương đương.
Thứ hai, sử dụng phương pháp hồi quy tuyến tính. Ta chia khoảng điểm, tìm tương quan giữa các mức điểm của từng phương thức xét tuyển.
Ví dụ: Nếu nhóm thí sinh có 25-30 điểm thi tốt nghiệp THPT tương ứng với 100-130 điểm đánh giá năng lực, có thể sử dụng mô hình hồi quy tuyến tính để tìm công thức chuyển đổi. Công thức quy đổi có dạng y = ax + b, trong đó x là điểm thi của một phương thức, y là điểm quy đổi sang phương thức khác.
Ngoài ra, còn nhiều phương pháp khác, các trường hoàn toàn có thể thực hiện được việc quy đổi này một cách khoa học.
Năm nay, Bộ GD-ĐT cũng đưa ra một cách tiếp cận khoa học hơn, đó là kiểm chứng lại mức quy đổi điểm bằng kết quả học tập của sinh viên.
Các trường có thể đánh giá kết quả học tập của sinh viên năm nhất, năm hai để kiểm tra xem các nhóm sinh viên trúng tuyển theo các phương thức khác nhau có sự tương quan về năng lực hay không. Nếu một phương thức xét tuyển có điểm chuẩn thấp hơn nhưng sinh viên lại có kết quả học tập tốt hơn, hoặc ngược lại, điểm chuẩn cao hơn nhưng sinh viên học yếu hơn, điều này có thể chỉ ra sự chưa hợp lý trong cách quy đổi điểm. Từ đó, các trường có thể điều chỉnh mức quy đổi điểm để phù hợp hơn với thực tế.
