 |
Bản đồ thay đổi nhiệt độ bề mặt biển Đại Tây Dương theo thời gian cho thấy Lỗ hổng ấm lên (màu xanh) Bắc Đại Tây Dương, ngay bên dưới Greenland. (Ảnh: Kai-Yuan Li/UCR) |
Điểm bất thường này nằm ngay phía nam Greenland, có lẽ là trái với trực giác, được gọi là Lỗ ấm lên Bắc Đại Tây Dương, và nó đã làm các nhà khoa học bối rối trong nhiều năm. Mặc dù nước biển trên khắp thế giới ấm lên đều đặn, nhưng khu vực này đã lạnh hơn tới 0,3 độ C trong thế kỷ qua.
Bằng cách phân tích nhiệt độ đại dương và độ mặn, các nhà khoa học đã liên kết quá trình làm mát bí ẩn này với sự chậm lại của hệ thống các dòng hải lưu được gọi là Hoàn lưu đảo ngược kinh tuyến Đại Tây Dương (AMOC).
Hoàn lưu đảo ngược kinh tuyến Đại Tây Dương (AMOC)
Theo một tuyên bố từ Đại học California, Riverside, đốm lạnh từ lâu đã là điểm bất đồng giữa các nhà hải dương học. Một số người tin rằng động lực học của đại dương là nguyên nhân, trong khi những người khác cho rằng các tác động của khí quyển như ô nhiễm khí dung là nguyên nhân.
Những phát hiện vừa được công bố trên tạp chí Communications Earth and Environment có thể giúp giải quyết bất đồng này, cung cấp bằng chứng cho thấy động lực học của đại dương là nguyên nhân.
Chỉ có khoảng 20 năm quan sát trực tiếp AMOC, vì vậy nhóm nghiên cứu đã dựa vào dữ liệu khác để theo dõi các chuyển động đại dương cũ hơn. Họ đã sử dụng dữ liệu nhiệt độ và độ mặn, có tương quan với tốc độ dòng chảy, để khám phá các mô hình AMOC từ thế kỷ trước và sử dụng 94 mô hình đại dương khác nhau để đánh giá những thay đổi.
Với mốc thời gian rõ ràng về hoạt động của AMOC, các nhà nghiên cứu nhận thấy rằng chỉ có các mô hình bao gồm dòng hải lưu Đại Tây Dương chậm lại mới phù hợp với quá trình làm mát trong thế giới thực.
Đóng góp vào dự báo khí hậu
Hiểu biết sâu hơn về cách AMOC chậm lại không chỉ giải thích được cực lạnh mà còn đóng góp vào dự báo khí hậu. AMOC và dị thường mà nó tạo ra đều ảnh hưởng đến các kiểu thời tiết ở châu Âu, bao gồm lượng mưa và gió.
Hệ sinh thái biển cũng có thể bị ảnh hưởng tiêu cực bởi sự thay đổi của dòng hải lưu, vì nhiệt độ và độ mặn của nước có thể quyết định khả năng sinh sống tại địa phương của một số loài.
Cũng có lo ngại rằng AMOC sẽ sụp đổ. Các nhà khoa học tin rằng nó sẽ yếu đi ít nhất 20% vào năm 2100, nhưng vẫn chưa rõ liệu sự sụp đổ có sắp xảy ra hay không, Nicholas Foukal, nhà hải dương học tại Viện Hải dương học Skidaway của Đại học Georgia, người không tham gia vào nghiên cứu mới này, cho biết.
Foukal chia sẻ: "Theo một nghĩa nào đó, cuộc tranh luận xoay quanh mức độ nghiêm trọng của những tác động và liệu chúng ta có đủ thời gian để thích nghi với những thay đổi hay không, chứ không phải liệu điều đó có xảy ra hay không".
