Cuối tháng 11, Reuters dẫn các báo cáo cho thấy thị phần khai thác Bitcoin ở Trung Quốc bất ngờ vươn lên vị trí thứ ba toàn cầu, với 14%, sau Mỹ và Kazakhstan. Theo công ty chuyên theo dõi các hoạt động khai thác Bitcoin Hashrate Index, ngành công nghiệp khai thác Bitcoin ở Trung Quốc đã bất ngờ hồi sinh, bất chấp lệnh cấm từ năm 2021.
Dữ liệu từ nhà sản xuất máy đào Bitcoin chuyên dụng lớn thứ hai thế giới - Canaan - cũng phản ánh điều tương tự. Cụ thể, năm ngoái, có đến 30,3% doanh số máy đào đến từ thị trường Trung Quốc. Con số này tăng bất thường so với năm 2022, sau lệnh cấm khai thác Bitcoin của chính phủ, khi đó doanh số chỉ đạt 2,8%. Đến quý 2 năm nay, doanh số bán hàng của Canaan tại thị trường Trung Quốc tăng vọt lên hơn 50%.
Các nhà phân tích của công ty nghiên cứu onchain CryptoQuant thậm chí ước tính thị phần khai thác Bitcoin thực tế tại Trung Quốc đã đạt 15 - 20%, thay vì 14% như tính toán của Hashrate Index.
Đằng sau sự trỗi dậy của các thợ đào Bitcoin Trung Quốc?
Canaan không bình luận về hoạt động khai thác Bitcoin ở Trung Quốc. Tuy nhiên, công ty khẳng định: "Tại Trung Quốc, hoạt động nghiên cứu và phát triển, sản xuất và bán máy khai thác vẫn được phép".
Julio Moreno, người đứng đầu bộ phận nghiên cứu tại CryptoQuant, cho biết: "Việc khai thác Bitcoin vẫn chính thức bị cấm ở Trung Quốc. Vẫn có một lượng lớn máy đào đang hoạt động". Đó là lý do thợ đào Trung Quốc vẫn chiếm tỷ lệ lớn trong việc nắm giữ sức mạnh tính toán của toàn mạng Bitcoin.
Minh họa hoạt động khai thác Bitcoin của thợ đào Trung Quốc
ẢNH: CHỤP MÀN HÌNH
Lý giải về việc ngành công nghiệp khai thác Bitcoin ở Trung Quốc vẫn âm ỉ, bất chấp lệnh cấm, Liu Honglin, nhà sáng lập Công ty luật Man Kun, cho biết rất khó để xóa sổ một doanh nghiệp đang có lợi nhuận. "Cá nhân tôi nghĩ rằng các chính sách của chính phủ chống lại hoạt động khai thác Bitcoin sẽ dần được nới lỏng", Reuters dẫn lời Honglin.
Theo Reuters, hoạt động khai thác Bitcoin chủ yếu được khởi động lại ở Tân Cương và Tứ Xuyên trong khoảng hai năm trở lại đây. Tân Cương là một tỉnh dồi dào năng lượng, nguồn điện dư thừa không truyền ra ngoài được nên được tận dụng để khai thác tiền điện tử.
Ngoài ra, các trung tâm dữ liệu lớn được xây dựng liên tục nhưng nhu cầu sử dụng thực tế thấp buộc các đơn vị vận hành phải tối đa hóa lợi nhuận bằng cách cho thợ đào Bitcoin thuê.
Đặc biệt, sự phục hồi của giá Bitcoin cũng được xem là động lực khiến ngành khai thác tiền số ở Trung Quốc hồi sinh.
Từ vị thế thống trị đến lệnh cấm gắt gao
Trước khi hồi sinh sau lệnh cấm, Trung Quốc từng kiểm soát phần lớn hoạt động khai thác Bitcoin toàn cầu. Dữ liệu từ Cambridge cho thấy các thợ đào Trung Quốc từng chiếm khoảng 65% sức mạnh tính toán Bitcoin toàn cầu vào năm 2020.
Nhưng đến năm 2021, chính phủ Trung Quốc ra lệnh cấm hoạt động khai thác Bitcoin, dẫn lo ngại về rủi ro tài chính, mức độ tiêu thụ năng lượng cao và nguồn tiền bị chảy ra nước ngoài.
Tháng 9.2021, Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc tuyên bố mọi giao dịch tiền điện tử là bất hợp pháp và xác nhận lệnh cấm khai thác trên toàn quốc. Ngay lập tức hashrate (sức mạnh tính toán của mạng) toàn cầu giảm mạnh khi nhiều cơ sở khai thác của Trung Quốc đóng cửa hoặc chuyển sang Mỹ, Kazakhstan và Nga.
Tuy nhiên, lệnh cấm của Trung Quốc không khiến ngành khai thác Bitcoin bị ảnh hưởng. Sự sụt giảm ở đất nước tỉ dân dần được bù đắp ở các quốc gia khác. Lượng điện tiêu thụ hằng năm cho hoạt động khai thác Bitcoin đã tăng từ 89 terawatt-giờ (TWh) vào năm 2021 lên khoảng 121,13 TWh vào năm 2023. Từ vị thế thống trị toàn ngành, thợ đào Trung Quốc dần nhường lại thị phần cho Mỹ, Kazakhstan.
