Mỗi năm, hàng triệu tấn giấy bị vứt ra bãi rác, nhưng ít ai biết rằng chúng chính là một "mỏ vàng" đang bị lãng quên. Thay vì để rác chất thành núi, Công ty TNHH Miza Nghi Sơn đã quyết định đi một con đường khác biệt: "F5" cho giấy vụn một cuộc đời mới!
Từ những "siêu anh hùng" ve chai thầm lặng...
Hành trình tái sinh này bắt đầu từ những con hẻm nhỏ, từ những cô chú thu gom ve chai mà chúng ta vẫn thấy mỗi ngày. Họ chính là những "đại sứ môi trường" thầm lặng, là mắt xích đầu tiên không thể thiếu. Họ là những người đầu tiên nhìn thấy giá trị trong những thứ người khác đã vứt bỏ. Với chiếc xe đạp cũ hay chiếc xe ba gác tự chế, họ len lỏi vào từng ngóc ngách của đời sống, gom nhặt lại từng mảnh hy vọng cho một vòng tuần hoàn xanh.
Mỗi ngày, từng chiếc xe tải lớn chở hàng chục tấn giấy vụn từ khắp nơi đổ về nhà máy. Với nhiều người, đây chỉ là rác. Nhưng với những con người ở Miza, đây chính là "cuộc sống", là khởi đầu cho một vòng tuần hoàn đầy hy vọng.
Anh Thu, một chủ cơ sở thu gom hợp tác với Miza, ngồi trên một chồng giấy carton đã được ép gọn gàng, bồi hồi nhớ lại: "Trước đây công việc bấp bênh lắm. Giá cả lên xuống thất thường, đầu ra không ổn định. Có những đợt gom cả tuần không bán được, giấy chất đống ngoài sân, mưa xuống là hỏng hết, coi như mất trắng. Anh em làm cùng cũng nản, người ra người vào liên tục."
Anh tiếp lời, ánh mắt giờ đây đã lấp lánh niềm vui: "Từ lúc hợp tác với Miza, đời sống ổn định hẳn. Họ không chỉ thu mua với giá tốt, mà còn ký hợp đồng dài hạn, hướng dẫn chúng tôi cách phân loại giấy sao cho đạt chuẩn môi trường, hỗ trợ kỹ thuật để ép kiện gọn gàng. Giờ đây, chúng tôi không còn lo đầu ra nữa. Xưởng mình giờ có 20 lao động, thu nhập 9-10 triệu/tháng, đều như vắt chanh. Anh em có tiền gửi về cho gia đình, lo cho con cái ăn học. Ai cũng tự hào vì công việc mình làm đang góp phần cho xã hội."
Câu chuyện của anh Thu chính là minh chứng cho một hệ sinh thái mà Miza đang kiến tạo: một vòng tuần hoàn không chỉ của giấy, mà còn của giá trị và niềm tin. Họ đã biến công việc thu gom vốn bị coi là tạm bợ, thiếu ổn định thành một ngành nghề chân chính, đóng góp trực tiếp vào chuỗi cung ứng xanh và mang lại cuộc sống tốt đẹp hơn cho hàng trăm gia đình.
... đến màn "lột xác" ngoạn mục với công nghệ cực đỉnh
Khi những chuyến xe chở đầy "tài nguyên" cập bến "tổng hành dinh" Miza, một màn lột xác ngoạn mục với quy mô công nghiệp chính thức bắt đầu.
Khi về đến nhà máy, đội quân giấy vụn sẽ được phân loại siêu kỹ. Dưới mái nhà xưởng rộng lớn, những công nhân trong bộ đồng phục bảo hộ thoăn thoắt làm việc. Bằng kinh nghiệm và sự tỉ mỉ, họ nhanh chóng tách riêng các loại giấy, đồng thời loại bỏ những "vị khách không mời" như nilon, nhựa, kim loại, vải vụn... Mọi thứ phải sạch sẽ tuyệt đối trước khi bước vào giai đoạn tiếp theo.
Anh Lê Đăng Phong, một "pháp sư chất lượng" tại Miza, người chịu trách nhiệm kiểm tra chất lượng đầu vào, tự hào "flex": "Làm việc ở đây mình thấy tự hào lắm, vì công việc này thực sự giúp ích cho môi trường. Mỗi lô giấy về đều phải qua tay mình kiểm tra độ ẩm, tỷ lệ tạp chất. Chỉ cần một sai sót nhỏ cũng có thể ảnh hưởng đến cả dây chuyền. Áp lực nhưng mà vui, vì mình biết mình đang là người gác cổng cho một quy trình xanh."
Sau khi thu mua nguyên liệu đầu vào, chúng sẽ được phân loại, chọn lọc kỹ lưỡng để loại bỏ tạp chất như nilon, nhựa hay kim loại. Đồng thời cũng được kiểm tra chất lượng đầu vào.
Sau đó, toàn bộ giấy được đưa vào máy nghiền thủy lực khổng lồ - trông như một chiếc máy xay sinh tố size XXXL. Bên trong, nước và một dòng xoáy cực mạnh sẽ đánh tơi, xé nhỏ những tấm carton cứng đầu nhất thành một loại dung dịch sền sệt gọi là bột giấy.
Khối bột này tiếp tục đi qua hệ thống lọc - rửa - tẩy mực bằng công nghệ hiện đại. Đây là một trong những công đoạn "ăn tiền" nhất, giúp loại bỏ bụi bẩn và mực in mà không cần dùng hóa chất độc hại. Thay vì dùng chất tẩy gốc Clo gây ô nhiễm, Miza áp dụng phương pháp tuyển nổi, dùng các bọt khí để "tóm" lấy hạt mực và tách chúng ra khỏi sợi giấy. An toàn là trên hết!
Điểm "ăn tiền" của quy trình này là Miza không chỉ tái chế giấy mà còn tái sử dụng cả nguồn nước. Những hồ nước xử lý sinh học và hệ thống lọc khổng lồ hoạt động 24/7, đảm bảo một vòng tuần hoàn khép kín. Nước sau khi dùng để đánh bột, tẩy rửa sẽ được dẫn qua hệ thống xử lý đa tầng, lọc sạch cặn bẩn và vi sinh vật, sau đó được bơm ngược trở lại để tiếp tục phục vụ sản xuất... một vòng tuần hoàn trong vòng tuần hoàn, đảm bảo không thải ra môi trường. Đỉnh của chóp!
Năng lượng xanh và những cuộn giấy "made in Vietnam" vươn ra thế giới
Khi bột giấy đã đạt độ tinh khiết, chúng sẽ được đưa vào máy xeo - một "con rồng sắt" dài hàng trăm mét. Dòng bột lỏng được trải đều thành một lớp mỏng tang trên mặt lưới, đi qua hệ thống ép và sấy khô để tạo thành những dải giấy liền mạch.
Và đây là điều đặc biệt nhất! Toàn bộ quy trình này vận hành trên năng lượng sạch từ lò hơi sinh khối biomass. Tức là Miza dùng phụ phẩm nông nghiệp (như vỏ trấu, dăm gỗ, mùn cưa) - những thứ tưởng như cũng là rác trong nông nghiệp - để thay cho than đá. Việc này không chỉ giúp giảm phát thải CO2, chống lại biến đổi khí hậu, mà còn tạo thêm một nguồn thu nhập cho người nông dân địa phương. Một mũi tên trúng nhiều đích. Quá chất!
Anh Trần Công Thượng, Giám đốc Sản xuất, người đã gắn bó với nhà máy từ những ngày đầu, chỉ tay vào bảng điều khiển trung tâm với vô số thông số đang nhảy múa, chia sẻ: "Niềm tự hào lớn nhất của chúng tôi là đứng ở đây, vận hành bằng năng lượng sạch, biến thứ người khác gọi là rác thành sản phẩm hữu ích. Mỗi cuộn giấy ra đời không chỉ là một sản phẩm thương mại, nó là minh chứng cho thấy công nghệ có thể phục vụ sự bền vững, rằng sản xuất công nghiệp không nhất thiết phải đánh đổi bằng môi trường."
Từng công đoạn đều được tiến hành kiểm tra tỉ mỉ, để mỗi cuộn giấy ra đời đều hoàn hảo.
Những cuộn giấy thành phẩm khổng lồ, màu nâu vàng óng ả, sau khi được kiểm tra chất lượng nghiêm ngặt về độ bền, độ bục, độ thấm hút... sẽ sẵn sàng cho hành trình mới. Hiện tại, những cuộn giấy tái sinh "made by Miza" đã có mặt tại hơn 15 thị trường từ châu Á, châu Phi đến Mỹ, chinh phục cả những khách hàng khó tính nhất bằng chất lượng và câu chuyện xanh đằng sau nó.
Không chỉ là tái chế, mà là tái sinh cả một hành trình
Suốt 15 năm, Miza đã biến gần 200.000 tấn giấy phế liệu mỗi năm thành tài nguyên quý giá. Con số biết nói: cứu sống 3,4 triệu cây xanh, tiết kiệm 5,2 tỷ lít nước. Để dễ hình dung, lượng cây xanh đó đủ để phủ kín một diện tích tương đương Vườn quốc gia Cúc Phương, và lượng nước đó đủ cho toàn bộ người dân Hà Nội sử dụng trong gần 2 tháng.
Nhưng hơn cả những con số, Miza đã tái sinh cả hành trình của những con người thầm lặng. Từ người thu gom ve chai, công nhân phân loại, kỹ sư vận hành... tất cả đều đang có một cuộc sống ổn định và tự hào hơn. Họ không chỉ nhận lương, họ nhận được một sứ mệnh.
Ông Lê Văn Hiệp, Tổng giám đốc Miza, chia sẻ về triết lý của doanh nghiệp: "Chúng tôi không coi đây là một nhà máy sản xuất giấy đơn thuần. Chúng tôi đang xây dựng một hệ sinh thái tuần hoàn. Một hệ sinh thái mà ở đó, rác thải của ngành này là đầu vào của ngành khác, nơi con người và thiên nhiên cùng cộng hưởng. Sự phát triển của Miza phải gắn liền với sự phát triển của cộng đồng địa phương và sự trong lành của môi trường. Đó là con đường duy nhất để đi xa và bền vững."
Nhìn những công nhân viên trẻ tuổi đang vui vẻ dùng bữa trưa trong căng-tin của công ty, hay những kỹ sư đang say sưa thảo luận bên màn hình điều khiển, người ta có thể cảm nhận được một nguồn năng lượng tích cực. Họ không chỉ là những người làm công ăn lương, họ là những người đang góp phần viết nên một câu chuyện đầy cảm hứng về một Việt Nam đang nỗ lực chuyển mình theo hướng xanh hơn.
Hành trình đó không chỉ cứu lấy hàng triệu cây xanh, tiết kiệm hàng tỷ lít nước, mà còn gieo nên niềm tự hào cho hàng ngàn lao động đang âm thầm góp phần xây dựng một tương lai bền vững hơn.
Miza không nhìn thấy rác thải - họ nhìn thấy sự khởi đầu của một vòng tuần hoàn mới. Một vòng tuần hoàn của công nghệ, của con người, của trách nhiệm và của hy vọng về một Việt Nam xanh hơn. Và câu chuyện này chứng minh rằng, đôi khi, để tạo ra tương lai, chúng ta chỉ cần biết cách trân trọng và hồi sinh những gì đã cũ.
