Chuyến bay mang số hiệu AI171 của Hãng hàng không Air India đã rơi ngay sau khi cất cánh ở sân bay Ahmedabad của Ấn Độ vào chiều 12/6. Trong vụ tai nạn thảm khốc, một hành khách ngồi ở ghế 11A sống sót một cách kỳ diệu.
Ghế 11A nằm ở hàng ghế đầu tiên của hạng phổ thông, ngay sau hạng thương gia. Đây là ghế cạnh cửa sổ ở phía mạn trái (port) của máy bay, nằm gần phía trước hơn. Sau khi thông tin này được công bố, nhiều người đặt câu hỏi về vị trí an toàn khi đi máy bay.
Theo Livescience, điều quan trọng cần lưu ý là du lịch hàng không là một trong những phương thức di chuyển an toàn nhất. "Tỷ lệ tử vong thấp hơn rất nhiều so với lái ô tô", Cheng-Lung Wu, phó giáo sư tại Khoa Hàng không thuộc Đại học New South Wales ở Úc, cho biết. Tại Hoa Kỳ, tỷ lệ tử vong khi đi máy bay thương mại là 1 trên 13,7 triệu cho mỗi chuyến bay, theo một nghiên cứu năm 2024 trên Tạp chí Quản lý Vận tải Hàng không .
Mặc dù không có bộ phận nào của máy bay nói chung là an toàn nhất, nhưng xét theo lý thuyết, có một số vị trí ngồi tốt hơn khi xảy ra sự cố cụ thể.
1. Hàng ghế phía cuối máy bay
Từ lâu, nhiều người cho rằng phần đuôi máy bay là nơi an toàn nhất để ngồi. Báo cáo từ tạp chí Popular Mechanics và Time đã phân tích dữ liệu trong 35 năm về các vụ tai nạn cho đến năm 2015 và phát hiện ra rằng, số người tử vong ngồi ở phía đuôi trong các vụ tai nạn máy bay ít hơn. Vấn đề là, những phát hiện đó xuất phát từ dữ liệu không đầy đủ. Vị trí ghế của nạn nhân không phải lúc nào cũng được đưa vào báo cáo tai nạn, vì vậy dữ liệu không thể đưa ra bức tranh toàn cảnh về khu vực nào an toàn nhất.
Daniel Kwasi Adjekum, một nhà nghiên cứu an toàn hàng không tại Đại học North Dakota, cho biết vẫn có cơ sở để lý giải cho hiện tượng này. Phần đầu máy bay là nơi chịu lực mạnh nhất từ những cú lao đầu.
“Rõ ràng là phần phía trước rất thoải mái vì nó cách xa động cơ và tiếng ồn”, Adjekum nói. Nhưng ông chỉ ra rằng, “thường thì đó là điểm va chạm đầu tiên. Và vì vậy, đó là khu vực dễ bị tổn thương nhất”.
Phần sau máy bay, có nhiều khả năng vẫn còn nguyên vẹn hơn phần trước và phần giữa vẫn được kết nối với động cơ.
2. Hàng ghế ở giữa máy bay
Phần giữa của máy bay có nhiều lợi thế trong trường hợp máy bay gặp sự cố. Điểm giao nhau giữa hai cánh ở giữa tạo nên không gian ổn định hơn, đóng vai trò là trọng tâm của máy bay, giúp máy bay ít bị nảy lên khi gặp nhiễu động.
"Nhiều lực dao động từ nhiễu động sẽ tốt hơn khi bạn ở phần giữa so với phần đuôi", Adjekum nói. Về cơ bản, máy bay hoạt động giống như một thanh dầm khi va vào các gờ trên không.
Hay nói cách khác, phần giữa có thể an toàn hơn cho khi gặp nhiễu loạn. Điểm mạnh của phần giữa là dễ dàng tiếp cận lối thoát hiểm ở giữa máy bay. Càng gần lối thoát hiểm, cơ hội sống sót sau tai nạn càng cao.
3. Hàng ghế gần lối đi, cửa thoát hiểm
Ngồi ở lối đi giúp bạn đến gần hơn với bất kỳ lối thoát nào mà bạn có thể cần đến trong trường hợp khẩn cấp nhưng cũng khiến bạn dễ bị va đập hơn bởi hành lý rơi hoặc mảnh vỡ rơi xuống lối đi. Ngồi cạnh cửa sổ giúp bạn nhìn thấy những gì đang diễn ra bên ngoài, mang lại cho bạn lợi thế về mặt tình huống, nhưng nó khiến bạn bị ép vào tường và chờ cho đến khi những người khác trong hàng của bạn chen ra trước. Ngồi ở giữa giúp bạn có một vài lá chắn sống ở hai bên để giảm bớt bất kỳ cú đánh tiềm ẩn nào, nhưng ghế ở giữa không thoải mái và là lựa chọn đầu tiên không được ưa chuộng.
Cũng theo nghiên cứu của tạp chí Time về Cơ sở dữ liệu tai nạn máy bay CSRTG của Cục Hàng không Liên bang tại Hoa Kỳ, những người ngồi ở ghế giữa phía sau máy bay có tỷ lệ tử vong là 28% và những người ngồi ở lối đi kém an toàn nhất ở một phần ba giữa của khoang máy bay (tỷ lệ tử vong là 44%). CNN cũng chỉ ra, những ghế giữa an toàn hơn vì hành khách được đệm bởi những người ngồi ở hai bên.
Trên thực tế, Cục Hàng không Liên bang Hoa Kỳ rất cẩn thận khi chỉ ra rằng không có một bộ phận nào của máy bay an toàn hơn hay kém an toàn hơn bộ phận khác. Chuyên gia quan hệ công chúng của FAA Rick Breitenfeldt cho biết, "Điều quan trọng nhất mà hành khách có thể làm để đảm bảo an toàn trên bất kỳ chuyến bay nào là tuân thủ mọi hướng dẫn của phi hành đoàn".
Cách chuyên gia khẳng định, máy bay thường được thiết kế tốt để giảm thiểu rủi ro. Ngoài việc thắt dây an toàn và tuân thủ hướng dẫn an toàn, hãy chú ý đến môi trường xung quanh. "Biết mình ngồi ở đâu", Wu nói. Xác định lối thoát hiểm gần nhất và đếm số hàng ghế đến lối thoát hiểm trong trường hợp khói che khuất tầm nhìn của bạn.
Theo Forbes, Livescience, Wired
