Luật Việc làm (sửa đổi) vừa được Quốc hội thông qua ngày 16/6 tại Kỳ họp thứ 9, khóa XV, sẽ chính thức có hiệu lực từ ngày 1/1/2026 với nhiều điểm mới đáng chú ý trong chính sách bảo hiểm thất nghiệp (BHTN).
Một trong những thay đổi nổi bật là việc mở rộng đối tượng tham gia BHTN. Theo đó, ngoài người lao động làm việc theo hợp đồng từ 3 tháng trở lên như quy định hiện hành, luật mới bổ sung thêm nhiều nhóm như: người làm việc theo hợp đồng từ đủ 1 tháng đến dưới 3 tháng; người làm việc không trọn thời gian nhưng có mức lương bằng hoặc cao hơn mức lương làm căn cứ đóng BHXH tối thiểu; giám đốc, kiểm soát viên, thành viên hội đồng quản trị và các chức danh quản lý có hưởng lương tại doanh nghiệp, hợp tác xã.
Đồng thời, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ được trao quyền quyết định bổ sung thêm các nhóm lao động khác có thu nhập ổn định trên cơ sở đề xuất của Chính phủ.
Bên cạnh việc mở rộng đối tượng, luật cũng điều chỉnh quy định về mức đóng BHTN theo hướng linh hoạt hơn. Mức đóng tối đa vẫn là 1% đối với người lao động, người sử dụng lao động và Nhà nước, song Chính phủ sẽ được quyền điều chỉnh trong các tình huống đặc biệt như thiên tai, dịch bệnh hay khủng hoảng kinh tế.
Đáng chú ý, người sử dụng lao động khi tuyển dụng người khuyết tật sẽ được giảm tiền đóng BHTN trong thời gian tối đa 12 tháng.
Về quyền lợi, các chế độ BHTN tiếp tục được giữ nguyên 4 nhóm cơ bản, đồng thời mở rộng thêm các hỗ trợ thiết thực như: hỗ trợ người lao động học nghề, nâng cao kỹ năng; hỗ trợ tiền ăn trong thời gian đào tạo; rút ngắn thời gian chờ hưởng trợ cấp thất nghiệp sớm hơn 5 ngày làm việc so với trước; và tạo điều kiện dễ tiếp cận hơn đối với các doanh nghiệp muốn đào tạo lại người lao động để duy trì việc làm.
Ngoài ra, Chính phủ được giao thẩm quyền sử dụng Quỹ BHTN để hỗ trợ người lao động bằng tiền hoặc hình thức khác trong các tình huống khẩn cấp như thiên tai, dịch bệnh hay khủng hoảng kinh tế.
Luật cũng bổ sung nhiều quy định nhằm tăng cường giám sát, minh bạch trong hoạt động tổ chức và thực hiện chính sách bảo hiểm thất nghiệp. Trong đó có quản lý và đầu tư Quỹ BHTN, giải quyết khiếu nại, tố cáo, và quy định trách nhiệm cụ thể của cơ quan BHXH cũng như tổ chức dịch vụ việc làm công.
Với những thay đổi mang tính toàn diện, Luật Việc làm (sửa đổi) được kỳ vọng sẽ góp phần mở rộng diện bao phủ, nâng cao tính linh hoạt và hiệu quả của chính sách bảo hiểm thất nghiệp, đáp ứng tốt hơn nhu cầu của người lao động và thị trường lao động trong bối cảnh biến động kinh tế – xã hội hiện nay.
