Mùa thu đến, các trường học ở Vương quốc Anh mở cửa chào đón học sinh trở lại. Nhưng đây cũng là lúc các nhà cung cấp thực phẩm cảnh báo rằng trẻ em có thể đối mặt với việc khẩu phần ăn trưa ít đi và chất lượng món ăn kém hơn, trong bối cảnh khủng hoảng chi phí sinh hoạt diễn ra trên khắp cả nước.
Các tổ chức từ thiện thực phẩm cho biết, chi phí thức ăn và năng lượng tăng khiến cho những thách thức hiện có đối với những người phục vụ ăn uống tại các trường học càng thêm khó khăn hơn. Nhiều người thậm chí đã hết mức chịu đựng và nhiều trường học đành phải đưa ra những "lựa chọn khó khăn" giữa việc sưởi ấm lớp học và việc cung cấp những bữa ăn nóng hổi.
Giá năng lượng tăng nhanh chóng khi nguồn cung bị hạn chế. Điều đó khiến cơ quan quản lý năng lượng của Anh ước tính hóa đơn năng lượng hộ gia đình hàng năm của người dân nước này tăng đến 80%.
Giá tăng đã chồng thêm gánh nặng cho ngân sách của trường học, đặc biệt là phụ cấp ăn uống, vốn đã chịu áp lực từ chi phí nhân công cao, chuỗi cung ứng gián đoạn và hậu quả của việc đóng cửa trường học do đại dịch Covid-19.
Những biến động chờ phía trước
Chính phủ Vương quốc Anh cung cấp bữa ăn miễn phí cho tất cả học sinh từ 4 đến 7 tuổi và các em lớn tuổi hơn trong các gia đình thu nhập thấp. Nhưng khi những khoản trợ cấp đó không đủ để trang trải chi phí thực phẩm và nấu nướng, các trường học có thể phải dành tiền để trả phí phụ trội hoặc cắt giảm ngân sách.
Rob Percival, người quản lý chính sách của tổ chức từ thiện Vương quốc Anh, nói: "Bây giờ, chúng tôi không còn chịu đựng được nữa. Các hiệu trưởng sẽ phải đối mặt với một số lựa chọn khó khăn. Các trường học không chỉ có nhà ăn mà còn phải giữ ấm cho các lớp học".
Điều đó có thể khiến nhiều trường học giảm số món ăn, chuyển sang nhập thực phẩm chất lượng thấp hơn và đồ ăn sẽ không được hâm nóng để tiết kiệm năng lượng. Ông Percival cho biết một số trường đã bỏ nấu ăn bằng lò nướng và chuyển sang nấu bằng lò vi sóng ít tốn kém hơn.
Percival nói: "Có khả năng chúng ta sẽ thay thế các bữa ăn nóng trong mùa đông này, khi mà trẻ em cần những món ấy nhất".
Adam Curtis, đồng sở hữu của Dolce, công ty cung cấp thực phẩm phục vụ khoảng 650 trường học trên khắp nước Anh và xứ Wales, cho biết rằng các đơn đặt hàng cho tuần đầu tiên của học kỳ theo đúng như dự đoán. Nhưng ông đang chuẩn bị cho một năm học nhiều thay đổi phía trước.
Vào tháng 6, chính phủ cho biết quỹ bữa trưa học đường sẽ tăng từ 2,34 bảng Ang lên 2,41 bảng Anh một bữa. Tuy nhiên, các nhà cung cấp dịch vụ ăn uống và tổ chức từ thiện cho rằng mức tăng 2,9% không theo kịp tốc độ lạm phát, vốn đã đạt mức cao nhất trong 40 năm là 10,1% trong tháng 8/2022. Curtis cho rằng trong bối cảnh lạm phát, số tiền trợ cấp bữa trưa phải là 2,9 bảng Anh.
Xoay xở cho bữa trưa học đường
Quả thật, một số nhà cung cấp dịch vụ ăn uống đã bắt đầu cắt giảm. Ông chủ Bidfood, nhà cung cấp thực phẩm lớn của Anh, vào tháng 5 cảnh báo rằng các trường học có thể phải lựa chọn giữa việc giảm khẩu phần ăn hoặc sử dụng nguyên liệu có chất lượng dưới mức tiêu chuẩn.
Trong một cuộc khảo sát của cơ quan đại diện cho các nhà cung cấp thực phẩm học đường LACA được thực hiện vào học kỳ trước, hơn 3/4 (78%) số người phục vụ các bữa ăn cho trường học cho biết họ đã phải giảm bớt các món trong thực đơn của mình. Hơn một nửa (55%) nói rằng chất lượng thực phẩm sẽ giảm nếu tình hình không được cải thiện.
Một cuộc khảo sát hồi tháng 6 của Soil Association cho thấy gần một nửa (47%) nhà cung cấp lo lắng rằng họ sẽ không thể đáp ứng yêu cầu thực phẩm tiêu chuẩn nếu giá tiếp tục tăng. Thậm chí 55% số người tham gia khảo sát cho biết họ sẽ sử dụng thực phẩm chế biến sẵn để cắt giảm chi phí.
Curtis cho biết nhiều trường học thậm chí lựa chọn các món chay thay vì các món ăn làm từ thịt để giải quyết vấn đề kinh tế. Các món chay sẽ ít tốn kém hơn bình thường.
Chuyên gia dinh dưỡng Lucy Upton cho biết việc cung cấp các bữa ăn không đáp ứng tiêu chuẩn có thể khiến trẻ em thiếu các chất dinh dưỡng quan trọng như sắt, chất xơ, vitamin C và cuối cùng làm suy giảm khả năng học tập của trẻ.
Bà nói: "Việc cung cấp các bữa ăn cân bằng và chất dinh dưỡng quan trọng được công nhận là có liên quan đến cải thiện kết quả học tập, chẳng hạn như điểm kiểm tra cuối năm và thậm chí là cải thiện thời gian đến lớp học".
Chuyên gia dinh dưỡng Sarah Almond Bushell lưu ý rằng điều đó cũng có thể ảnh hưởng đến nhận thức của trẻ về dinh dưỡng khi chúng bước vào tuổi trưởng thành.
Bà nói: "Những bài học này sẽ theo trẻ em suốt đời, có nghĩa là chúng có thể sẽ không chọn những thực phẩm lành mạnh khi trưởng thành và chịu những hậu quả về sức khoẻ sau này".
Tăng cường kêu gọi tài trợ bữa ăn học đường
Các trường học và các tổ chức phục vụ ăn uống hiện đang kêu gọi chính phủ mở rộng các bữa trưa miễn phí ở trường cho nhiều trẻ em hơn. Đây sẽ là một nhiệm vụ mà tân Thủ tướng Anh phải giải quyết.
LACA kêu gọi các bữa ăn miễn phí cần được mở rộng cho tất cả trẻ em có gia đình kiếm được dưới 2.000 bảng Anh (tương đương 23.000 USD) mỗi năm, thay vì ngưỡng 7.400 bảng Anh sau thuế như hiện tại.
Jacquie Blake, người đứng đầu LACA, nói: "Tình trạng khẩn cấp về chi phí sinh hoạt đồng nghĩa việc mở rộng các bữa ăn miễn phí ở trường hiện trở nên quan trọng hơn bao giờ hết".
