Trong những năm gần đây, Trung Quốc đã không ngừng củng cố năng lực quốc phòng, đặc biệt trong lĩnh vực phòng thủ tên lửa và không gian.
Bước tiến đáng chú ý là hệ thống phòng thủ tên lửa đạn đạo HQ-29, được cho là một trong những vũ khí tiên tiến nhất trong kho vũ khí của Quân Giải phóng Nhân dân Trung Quốc (PLA).
Dựa trên các nguồn thông tin Interesting Engineering, Sustainability Times và South China Morning Post, bài viết sẽ phân tích công nghệ, vai trò chiến lược và ý nghĩa của hệ thống HQ-29 trong bối cảnh quân sự toàn cầu.
Đỉnh cao của công nghệ phòng thủ tên lửa
Hệ thống tên lửa HQ-29 được xem là lớp phòng thủ cao nhất trong hệ thống phòng thủ tên lửa 3 tầng của Trung Quốc, bổ sung cho các hệ thống hiện có như HQ-9 (phòng thủ giai đoạn cuối) và HQ-19 (phòng thủ tầm cao).
Theo các nguồn tin, HQ-29 được thiết kế để đánh chặn tên lửa đạn đạo trong giai đoạn giữa (mid-course) của quỹ đạo, tức là khi tên lửa đang bay ngoài khí quyển Trái Đất.
Đây là giai đoạn khó nhất về mặt kỹ thuật, đòi hỏi khả năng phát hiện, theo dõi và tiêu diệt chính xác mục tiêu di chuyển với tốc độ cao trong không gian.
Hệ thống này sử dụng công nghệ "hit-to-kill" (đánh chặn trực tiếp), tương tự như hệ thống phòng thủ tên lửa giai đoạn giữa (GMD) của Mỹ hay hệ thống Nudol của Nga.
Các phương tiện đánh chặn (kill vehicles) của HQ-29 được trang bị động cơ đẩy xung lực (impulse thrusters) để điều chỉnh quỹ đạo, đảm bảo độ chính xác tối ưu khi tiêu diệt mục tiêu.
Theo International Defence Analysis, HQ-29 sử dụng tới 100 động cơ đẩy xung lực rắn được bố trí quanh đầu tên lửa, giúp nó cơ động linh hoạt hơn so với các hệ thống tương tự như 9M96 của Nga (S-400).
Ngoài khả năng đánh chặn tên lửa đạn đạo, HQ-29 còn được cho là có khả năng chống vệ tinh (ASAT), có thể tiêu diệt các vệ tinh ở quỹ đạo thấp trên độ cao 500km.
Điều này biến HQ-29 thành một vũ khí đa năng, không chỉ bảo vệ lãnh thổ Trung Quốc khỏi các mối đe dọa tên lửa mà còn củng cố vị thế chiến lược trong không gian.
Cấu trúc và khả năng của HQ-29
Theo các hình ảnh và video không chính thức được lan truyền trên mạng xã hội Trung Quốc vào tháng 3 và tháng 6/2025, HQ-29 được triển khai trên một bệ phóng di động (TEL) sáu trục, mang theo hai ống phóng tên lửa có đường kính khoảng 1,5m.
Quy mô lớn của các ống phóng này cho thấy HQ-29 có năng lượng động lực, tốc độ và tầm bắn đáng kể, có thể so sánh với hệ thống đánh chặn dựa trên mặt đất (GBI) của Mỹ.
Một số nguồn tin cho rằng hệ thống này sử dụng đầu đạn động năng nặng khoảng 55kg và được phóng từ hệ thống phóng thẳng đứng dưới mặt đất, cho phép triển khai nhanh chóng.
HQ-29 được tích hợp với radar mảng pha băng tần kép chiến lược, giúp tăng cường khả năng phát hiện và theo dõi mục tiêu.
Các thử nghiệm liên quan đến hệ thống này đã được tiến hành từ năm 2011, với báo cáo cho rằng thử nghiệm xác nhận và kiểm chứng đã thành công.
Theo GlobalSecurity.org, HQ-29 là một phần của "Dự án 8102" do Tổng công ty Khoa học và Công nghiệp Hàng không Vũ trụ Trung Quốc (CASIC) thực hiện, và đã đạt được nhiều giải thưởng quốc gia, cho thấy mức độ phát triển tiên tiến của hệ thống.
HQ-29 có tốc độ đầu cuối (burnout velocity) khoảng 4,5km/s, độ cao phóng đầu đạn đạt 150km và tầm đánh chặn nghiêng từ 1.200 đến 2.500km.
Khi được triển khai ở các khu vực như Tây Tạng, hệ thống này có thể vô hiệu hóa mọi tên lửa đạn đạo của Ấn Độ, thể hiện sức mạnh răn đe chiến lược.
Vai trò trong hệ thống phòng thủ 3 tầng của Trung Quốc
Hệ thống phòng thủ tên lửa của Trung Quốc được xây dựng theo mô hình ba tầng, trong đó:
Tầng 1 (phòng thủ giai đoạn cuối): Hệ thống HQ-9B đảm nhiệm việc đánh chặn các mối đe dọa tên lửa tầm ngắn và tầm trung trong giai đoạn cuối của quỹ đạo.
Tầng 2 (phòng thủ tầm cao): Hệ thống HQ-19, được so sánh với THAAD của Mỹ, sử dụng phương tiện đánh chặn động năng để tiêu diệt mục tiêu ở độ cao lớn.
Tầng 3 (phòng thủ giai đoạn giữa): HQ-29 đóng vai trò then chốt, đánh chặn tên lửa đạn đạo và vệ tinh ở ngoài khí quyển, nơi quỹ đạo của mục tiêu dễ dự đoán hơn và giảm thiểu rủi ro cho dân thường.
Sự xuất hiện của HQ-29 hoàn thiện hệ thống phòng thủ ba tầng này, giúp Trung Quốc đạt được khả năng đánh chặn đa tầng, tương tự các cường quốc như Mỹ và Nga.
Theo ông Song Zhongping, cựu giảng viên PLA, việc triển khai HQ-29 là một phản ứng chiến lược đối với các mối đe dọa tốc độ cao trong không gian, bao gồm cả tên lửa đạn đạo và vệ tinh quỹ đạo thấp.
Ý nghĩa chiến lược và tác động toàn cầu
Sự phát triển của HQ-29 không chỉ thể hiện bước tiến công nghệ của Trung Quốc mà còn đánh dấu một sự thay đổi trong cán cân chiến lược toàn cầu.
Với khả năng chống vệ tinh, hệ thống này làm dấy lên lo ngại về một cuộc chạy đua vũ trang trong không gian.
Các tài sản không gian, như vệ tinh liên lạc, định vị và giám sát, ngày càng trở nên quan trọng trong chiến tranh hiện đại, và việc Trung Quốc sở hữu một hệ thống có thể vô hiệu hóa chúng là một thách thức lớn đối với các quốc gia như Mỹ, Nga và Ấn Độ.
Theo Sustainability Times, sự ra mắt tiềm năng của HQ-29 có thể buộc các quốc gia khác phải xem xét lại chiến lược quốc phòng của mình, dẫn đến việc tăng cường đầu tư vào công nghệ phòng thủ tên lửa và không gian.
Điều này làm gia tăng căng thẳng và nguy cơ leo thang trong một cuộc chạy đua vũ trang mới.
Tuy nhiên, một số ý kiến cho rằng hiệu quả thực sự của HQ-29 vẫn cần được kiểm chứng, vì thông tin hiện tại chủ yếu dựa trên các nguồn không chính thức và truyền thông nhà nước Trung Quốc có thể đã phóng đại khả năng của hệ thống.
