Trung Quốc vừa khởi động hệ thống siêu máy tính trí tuệ nhân tạo phân tán lớn nhất thế giới, trải dài hơn 2.000km. Theo tờ Science and Technology Daily, quốc gia này đã kích hoạt một mạng lưới quang học khổng lồ trên toàn quốc, kết nối các trung tâm dữ liệu ở xa nhau. Phương pháp này hiệu quả đến mức chúng có thể hoạt động "gần như là một siêu máy tính khổng lồ duy nhất" .
Hệ thống này tạo thành một vùng tập trung sức mạnh tính toán rộng 2.000km, có khả năng đạt được 98% hiệu suất của một trung tâm dữ liệu duy nhất, Liu Yunjie, Giám đốc dự án kiêm thành viên Viện Hàn lâm Kỹ thuật Trung Quốc, cho biết.
Các trung tâm điện toán hàng đầu của Trung Quốc nằm rải rác khắp cả nước. Chúng có thể hoạt động như một cỗ máy thống nhất để tăng tốc quá trình huấn luyện mô hình AI và các nghiên cứu đòi hỏi nhiều tài nguyên tính toán khác.
Tính toán hợp nhất toàn quốc
Ông Liu cho biết, ý nghĩa của "xa lộ dữ liệu" tốc độ cao chuyên dụng này là "mang tính cách mạng đối với các kịch bản có nhu cầu thời gian thực cực kỳ cao, ví dụ như huấn luyện mô hình lớn về trí tuệ nhân tạo, y tế từ xa và internet công nghiệp."
Hệ thống mạng trục chính này là một phần của Trung tâm Thử nghiệm Mạng Tương lai (FNTF), dự án cơ sở hạ tầng quốc gia lớn đầu tiên của Trung Quốc trong lĩnh vực thông tin và truyền thông. Sau hơn một thập kỷ phát triển, dự án chính thức đi vào hoạt động ngày 3/12.
Các nhà nghiên cứu cho biết cơ sở này giúp giảm đáng kể cả thời gian và chi phí đào tạo mô hình AI. Theo Giám đốc Liu, “việc đào tạo một mô hình lớn với hàng trăm tỷ tham số thường yêu cầu hơn 500.000 lần lặp. Trên mạng lưới xác định của chúng tôi, mỗi lần lặp chỉ mất khoảng 16 giây. Nếu không có khả năng này, mỗi lần lặp sẽ mất hơn 20 giây.”
Ông cũng lưu ý rằng nền tảng này “có vị trí lý tưởng để phục vụ dự án quốc gia ‘Điện toán dữ liệu phía Đông - phía Tây’”. Đây là dự án chuyển việc xử lý dữ liệu sang các khu vực phía Tây giàu năng lượng của Trung Quốc.
Lộ trình kéo dài hàng thập kỷ
Việc phát triển FNTF bắt đầu vào năm 2013 như một phần của lộ trình dài hạn về cơ sở hạ tầng khoa học quốc gia của Trung Quốc. Hiện nay, cơ sở này trải rộng khắp 40 thành phố với khoảng 55.000km đường truyền quang, đủ để quấn quanh Trái Đất 1,5 lần.
Hoạt động liên tục 24/7, hệ thống hỗ trợ 128 mạng lưới khác nhau và 4.096 thử nghiệm dịch vụ song song. Với những con số đó, dự án trở thành một trong những nền tảng thử nghiệm quy mô lớn nhất từng được triển khai.
Nhóm dự án đã tạo ra 206 tiêu chuẩn quốc tế và trong nước, được cấp 221 bằng sáng chế và xây dựng cái mà họ mô tả là hệ điều hành mạng phân tán quy mô lớn đầu tiên trên thế giới.
Ông Liu cho biết mạng lưới này cuối cùng sẽ được mở rộng cho các lĩnh vực bao gồm sản xuất công nghiệp, năng lượng, điện lực và kinh tế vùng thấp.
Khả năng của FNTF đã được chứng minh vào đầu tháng 12/2025, khi một bộ dữ liệu 72 terabyte từ FAST, kính viễn vọng vô tuyến đơn đĩa lớn nhất thế giới , được truyền đi quãng đường 1.000km chỉ trong 1,6 giờ. Nếu sử dụng internet thông thường, quá trình chuyển dữ liệu sẽ mất khoảng 699 ngày.
Tốc độ truyền tải cực nhanh được thực hiện nhờ kênh mạng xác định, đảm bảo băng thông chuyên dụng, độ trễ cực thấp và tỷ lệ mất gói gần như bằng không.
Khi các nhà nghiên cứu làm quá tải một kênh chuẩn song song 42 Gbps, tốc độ giảm xuống dưới 1 Gbps, trong khi liên kết xác định 50 Gbps vẫn duy trì ở công suất tối đa.
Mạng lưới xác định này hoạt động "giống như một lịch trình tàu hỏa chính xác", trong đó mọi gói dữ liệu đều đến đúng giờ, truyền thông nhà nước đưa tin.
Wu Hequan, một thành viên khác của Viện Hàn lâm Kỹ thuật Trung Quốc tham gia đánh giá dự án, cho biết các công nghệ đằng sau FNTF đã hỗ trợ sự phát triển của 5G Advanced và 6G.
“Trong tương lai, cả các viện nghiên cứu và doanh nghiệp đều có thể thử nghiệm nhiều công nghệ mới khác nhau trên nền tảng này,” ông nói.
