Theo Cơ quan Phát triển Quốc tế Mỹ (USAID), bạch đậu khấu là một trong những loại gia vị lâu đời nhất thế giới và là loại gia vị đắt thứ 3 sau nghệ tây và vani. Việt Nam là một trong những quốc gia có tiềm năng trong việc sản xuất và xuất khẩu loại gia vị quý giá này.
Theo số liệu từ Hiệp hội Hồ tiêu và cây gia vị Việt Nam (VPSA), trong 6 tháng đầu năm nay, xuất khẩu bạch đậu khấu, nhục đậu khấu của Việt Nam tiếp tục tăng với số lượng đạt 1.684 tấn, tăng 8,4% so với cùng kỳ năm 2024. Kim ngạch xuất khẩu đạt 15,3 triệu USD, tăng 21,6%.
Trong nửa đầu năm, có 31 thị trường nhập khẩu mặt hàng này của Việt Nam, trong đó Hà Lan, Mỹ và Anh tiếp tục là 3 thị trường lớn nhất với số lượng lần lượt 532 tấn, 352 tấn và 256 tấn. Hiện, có gần 30 doanh nghiệp xuất khẩu mặt hàng này. Công ty TNHH Chế biến gia vị Nedspice Việt Nam và Công ty TNHH Olam Việt Nam là 2 doanh nghiệp xuất khẩu lớn nhất đạt 1.152 tấn và 361 tấn.
Trước đó, trong năm 2024, Việt Nam đã xuất khẩu 3.402 tấn bạch đậu khấu - nhục đậu khấu với tổng kim ngạch 27,6 triệu USD. Hà Lan, Mỹ và Đức là 3 quốc gia nhập khẩu chủ yếu lần lượt đạt 950 tấn, 518 tấn và 369 tấn.
Trên thế giới, bạch đậu khấu được trồng nhiều ở Guatemala, Ấn Độ, Sri Lanka, Papua New Guinea, Tanzania... Ngoài ra, loài cây này cũng mọc hoang và được trồng ở Campuchia, Thái Lan, Việt Nam, Trung Quốc...
Tại Guatemala - quốc gia trồng bạch đậu khấu lớn nhất thế giới, chiếm hơn 50% thị phần toàn cầu với sản lượng đạt khoảng 35.000-40.000 tấn mỗi năm, theo Jagran Josh.
Tại Ấn Độ, sản lượng bạch đậu khấu đạt 22.868 tấn trong niên vụ 2023-2024, theo The New Indian Express. Tuy nhiên, sản lượng niên vụ 2024-2025 dự kiến sẽ giảm 30-40% do điều kiện khí hậu không thuận lợi. Hồi tháng 2, loại gia vị này có giá bán khoảng 2.800-3.200 Rupee/kg (820.000-940.000 đồng/kg), đây là mức giá cao nhất kể từ năm 2019.
Theo khảo sát trên một số trang thương mại điện tử tại Việt Nam, giá bán lẻ bạch đậu khấu xuất xứ Ấn Độ ở mức 1,5-1,9 triệu đồng/kg. Trong khi đó, một số trang thương mại điện tử nước ngoài bán loại gia vị này của Việt Nam giá hơn 1,5 triệu đồng/kg.
Ở Việt Nam, bạch đậu khấu mọc tự nhiên và được trồng chủ yếu ở các khu vực vùng núi cao, có khí hậu mát như Cao Bằng, Lào Cai... Loài cây này cao khoảng 2-3m, sống lâu năm. Rễ mọc bò, lá mọc thành 2 dãy.
Cùng họ với bạch đậu khấu là nhục đậu khấu. Loại cây có nguồn gốc từ quần đảo Maluku (Indonesia) và được trồng rộng rãi ở các nước vùng nhiệt đới như ở Campuchia, Ấn Độ và Malaysia. Ở nước ta, cây thường được trồng phổ biến ở các tỉnh phía Nam.
Việt Nam là một trong những quốc gia xuất khẩu lớn nhiều loại gia vị phổ biến như hạt tiêu, quế, hoa hồi… Đến tháng 3/2023, nước ta có 500.000ha cây gia vị, với hàng trăm nghìn hộ nông dân nhỏ lẻ và khoảng 400 doanh nghiệp trong ngành.
Việt Nam đứng đầu thế giới về sản xuất và xuất khẩu hồ tiêu trong hơn 20 năm qua. Xuất khẩu quế của Việt Nam cũng đứng đầu thế giới kể từ năm 2022 và đứng thứ 3 thế giới về xuất khẩu hoa hồi. Hồ tiêu và gia vị Việt Nam hiện đã xuất khẩu đi hơn 125 quốc gia, đứng thứ 3 về xuất khẩu gia vị toàn cầu và chiếm lĩnh nhiều thị trường quan trọng.
