 |
Ngôi mộ được chôn cất công phu và "đồ tùy táng" phong phú cho thấy người phụ nữ trong ngôi mộ thuyền thời đại Viking xuất thân từ tầng lớp thượng lưu giàu có. (Ảnh: Bảo tàng Đại học Bắc Cực Na Uy, UiT) |
Các nhà khảo cổ học vẫn chưa biết liệu DNA cổ đại hay protein xác định giới tính có thể được trích xuất từ hài cốt hay không. Nhưng họ nghi ngờ đó là ngôi mộ của một người phụ nữ thời Viking vì nó cũng chứa hai chiếc trâm cài đặc biệt, hình bầu dục và được trang trí bằng dây bạc, chưa từng được tìm thấy trong các ngôi mộ của những người đàn ông thời Viking.
Phụ nữ thời đại Viking có thể đã sử dụng vũ khí khi mang thai
Kiểu dáng của trâm cài cho thấy ngôi mộ có niên đại từ năm 900 đến 950, vào thời kỳ đỉnh cao của thời đại Viking. Các nhà nghiên cứu vẫn chưa biết người phụ nữ này bao nhiêu tuổi khi bà qua đời. Một con chó nhỏ được đặt trong ngôi mộ dưới chân người phụ nữ, có lẽ để thể hiện mối quan hệ bền chặt giữa họ.
Anja Roth Niemi, nhà khảo cổ học tại UiT The Arctic University of Norway, người dẫn đầu cuộc khai quật mới nhất, cho biết các ngôi mộ từ thời kỳ này trên khắp châu Âu thường chứa hài cốt của chó và ngựa. Trong khi bộ xương ngựa thường được tìm thấy từng phần, cho thấy những con vật này là vật hiến tế, thì chó thường được chôn nguyên vẹn. "Điều này cho thấy chó và con người có mối quan hệ gần gũi và trân trọng, thậm chí hơn 1000 năm trước", bà cho biết thêm.
Ngôi mộ thuyền
Các nhà nghiên cứu đã rất ngạc nhiên khi phát hiện ra rằng, người phụ nữ này đã được chôn trong một "ngôi mộ thuyền" bao gồm một "chiếc thuyền khâu" dài gần 5,4 m, ngôi mộ đầu tiên như vậy từng được tìm thấy ở Senja.
Trong những "chiếc thuyền khâu" thô sơ này, các tấm ván gỗ của thân tàu được cố định bằng thứ gì đó khác ngoài đinh sắt, chẳng hạn như nút gỗ, sợi thực vật hoặc gân động vật. Chiếc thuyền giờ đã mục nát và chỉ có thể nhìn thấy hình dạng của nó.
"Cho đến vài năm trước, cái gọi là 'thuyền khâu' rất hiếm ở miền bắc Na Uy", Niemi cho biết. "Tuy nhiên, trong những thập kỷ gần đây, một số tàu như vậy đã được tìm thấy trong các ngôi mộ thời kỳ đồ sắt ở khu vực này". Do đó, bà nói thêm rằng có khả năng chúng khá phổ biến ở khu vực này.
Nhà khảo cổ học Anja Roth Niemi cho biết, hai ngôi mộ thuyền tương tự đã được khai quật gần đây trên đảo Hillesøy của Na Uy, cách Senja khoảng 16 km về phía bắc. Một trong những ngôi mộ đó là của một người đàn ông và ngôi mộ còn lại là của một người phụ nữ; cả hai đều sống trước người phụ nữ trong ngôi mộ thuyền Senja vài thế hệ.
Việc chôn cất công phu tại Senja và đồ tùy táng phong phú cho thấy người phụ nữ này thuộc tầng lớp thượng lưu. "Chúng tôi tin rằng người phụ nữ được chôn cất ở đây có địa vị quan trọng tại địa phương, và thậm chí có thể là trên toàn khu vực", Niemi nói.
Phụ nữ cổ đại dệt vải như thế nào?
Niemi cho biết, thi thể người phụ nữ được đặt ở giữa thuyền, đầu hướng về phía bắc, còn thi thể con chó được đặt gần chân người phụ nữ.
Các đồ tùy táng bao gồm hai chiếc trâm cài; một chiếc liềm sắt; một "đá mài" bằng đá phiến để mài dao; một chiếc nhẫn kim loại có hạt bằng đồng, có thể dùng để buộc tóc ra sau; hai hạt hình đĩa, có thể làm từ hổ phách; một vòng tròn trục quay; và một thứ có thể là "thanh kiếm" hoặc thanh gỗ dùng để dệt vải làm từ xương cá voi.
Nhà khảo cổ học Niemi cho biết liềm và đá mài tượng trưng cho việc vũ trang và thu hoạch, trong khi trục quay và thanh gỗ tượng trưng cho việc kéo sợi và dệt vải; các công cụ để làm hàng dệt thường được tìm thấy trong các ngôi mộ của phụ nữ ở Na Uy và thường chỉ ra rằng người được chôn cất có địa vị cao.
Điều quan trọng đối với bà chủ là đảm bảo sản xuất ra hàng dệt may chất lượng cao. "Dệt may cần thiết cho quần áo, chăn và nhiều thứ khác, nhưng cũng cần thiết cho việc sản xuất buồm cho thuyền và tàu", bà nói.
Ngoài ra, Niemi cho biết thêm, bà chủ nhà cũng được kỳ vọng sẽ tạo ra những bộ quần áo đẹp và những tấm thảm trang trí công phu để trưng bày trong các bữa tiệc và các chuyến viếng thăm khác, nhằm nhấn mạnh địa vị của chủ nhà.
