Anh A.T. (30 tuổi, Phú Thọ) thường xuyên bị đau bụng đi ngoài, kèm táo bón kéo dài gần một năm. Ban đầu, anh nghĩ đây chỉ là rối loạn tiêu hóa thông thường nên không đi khám. Gần đây, anh phát hiện những đoạn ký sinh trùng màu trắng, ngọ nguậy như đốt sán trong phân nên đến Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương (Hà Nội) khám.
Tại Trung tâm Khám chữa bệnh theo yêu cầu và Quốc tế, anh T. được làm xét nghiệm ký sinh trùng và thụt tháo để chuẩn bị nội soi đại tràng. Kết quả bất ngờ, một con sán dây dài hơn 3m, còn sống, được thải ra.
Người đàn ông này có thói quen ăn rau sống và lâu không tẩy giun, nghi ngờ nhiễm sán từ rau sống không đảm bảo vệ sinh.
Tiến sĩ Lê Nguyễn Minh Hoa, Kỹ thuật viên trưởng Khoa Vi sinh và Sinh học phân tử, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới trung ương cho biết, mẫu bệnh phẩm ban đầu nghi là sán dây bò (Taenia saginata), nhưng cần phân biệt với sán dây lợn (Taenia solium). Để xác định chính xác, phần đầu sán bộ phận mang đặc điểm định danh phải được thu hồi. Do đó, anh T. được chỉ định uống thuốc xổ để thải toàn bộ sán, tránh tái phát.
Theo bác sĩ Nguyễn Thị Thu Huyền, Trung tâm Khám chữa bệnh theo yêu cầu và Quốc tế, sau khi xác định loại sán, bệnh nhân sẽ được điều trị bằng thuốc đặc hiệu, kết hợp thuốc xổ để loại bỏ sán. Người bệnh cần xét nghiệm phân định kỳ trong vài tuần đến vài tháng để đảm bảo không còn trứng hoặc đốt sán trong ruột. Bà lưu ý, sán dây có thể tồn tại âm thầm nhiều năm, gây triệu chứng như đau bụng âm ỉ, đầy hơi, buồn nôn, hoặc sụt cân dù ăn uống bình thường.
Về cơ chế lây nhiễm, sán dây xâm nhập qua đường tiêu hóa từ thực phẩm nhiễm bẩn. Sán dây bò thường lây qua thịt bò tái, trong khi sán dây lợn có thể lây qua thịt nhiễm ấu trùng hoặc qua đường phân - tay - miệng nếu vệ sinh kém. Nguy hiểm hơn, ấu trùng sán dây lợn có thể di chuyển đến não, mắt, cơ, gây biến chứng đe dọa tính mạng. Trứng sán dây dễ lan truyền qua thực phẩm, nước hoặc đất ô nhiễm. Thói quen ăn thịt tái, tiết canh, rau sống chưa rửa kỹ hoặc không tẩy giun định kỳ làm tăng nguy cơ nhiễm bệnh. Mỗi đốt sán chứa hàng nghìn trứng, dễ gây tái nhiễm nếu không điều trị triệt để.
Để phòng ngừa, bác sĩ Huyền khuyến cáo người dân thường xuyên rửa tay bằng xà phòng trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh, ăn chín uống sôi, hạn chế thịt tái và rau sống chưa rửa kỹ. Tẩy giun định kỳ 6 tháng/lần, đặc biệt với trẻ em, người cao tuổi, và người có hệ miễn dịch yếu, là cách bảo vệ sức khỏe hiệu quả.
