Tại Tọa đàm "Giải pháp khơi thông thị trường vốn" do Tạp chí Nhà đầu tư/Tạp chí điện tử Nhatdautu.vn tổ chức, TS. Lê Xuân Nghĩa, thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách tiền tệ Quốc gia nhận định, trái phiếu doanh nghiệp chính là “tử huyệt” của nền kinh tế. Song, bản chất của vấn đề không phải chỉ do một mình thị trường trái phiếu mà bắt nguồn từ thị trường động sản và sự liên minh của thị trường này với một số ngân hàng thương mại, thông qua các tập đoàn sân sau.
Ông Nghĩa cho rằng, đây chính là nguyên nhân khiến giá bất động sản bị đẩy lên cao, nhất là phân khúc có thể đầu cơ được đó là nhà ở cao cấp. Có doanh nghiệp đẩy giá chung cư Quận 1 lên đến 1 tỷ đồng/m2, đẩy giá đất Quận 2 lên đến 2,3 tỷ đồng/m2,…
“Vì giá bất động sản tăng cao nên kéo theo toàn bộ mặt bằng lãi suất bị đẩy lên. Do đó, vốn ngân hàng không thể đáp ứng nổi cho các doanh nghiệp, buộc họ phải đi huy động trái phiếu với một lãi suất cao khủng khiếp. Điều này dẫn đến việc các nhà đầu tư mua trái phiếu bất chấp rủi ro. Đây là vấn đề dài hạn, gánh nặng này sẽ ảnh hưởng đến nợ xấu của hệ thống ngân hàng thương mại bởi tài sản đảm bảo phần lớn là bất động sản”, chuyên gia nói.
TS. Lê Xuân Nghĩa, thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách tiền tệ Quốc (Ảnh: Nhadautu).
Theo TS. Lê Xuân Nghĩa, Nghị định 08 ra đời, giải quyết một số vấn đề lớn như: Cho phép nhà phát hành có thêm một năm để tiếp tục phát hành trái phiếu riêng lẻ; người mua cũng thêm một năm chưa phải tuân thủ quy định nhà đầu tư chuyên nghiệp; cho phép doanh nghiệp thêm một năm nâng cao năng lực; cho phép doanh nghiệp sử dụng tài sản khác để trả nợ.
Một điểm quan trọng nữa là cho phép doanh nghiệp gia hạn thêm hai năm đồng nghĩa với việc cho phát hành thêm đợt phát hành trái phiếu mới để đảo nợ với lãi suất vẫn như cũ. Bên cạnh đó, Nghị định giúp các nhà đầu tư, nhà phát hành có niềm tin khi Nhà nước, Chính phủ đồng hành và không hình sự hóa.
“Mức độ tác động của Nghị định 08 vào thực tiễn và lấy lại niềm tin là chưa đánh giá được. Tôi nghĩ là nó không lớn nhưng đây là động thái bước đầu để nhà phát hành, nhà đầu tư dần lấy lại niềm tin khi thị trường lao dốc”, ông nói.
Song, ông Nghĩa cho rằng, để giải quyết được toàn bộ vấn đề của thị trường trái phiếu doanh nghiệp cần phải nhìn sang thị trường bất động sản. Trong khi đó, thị trường bất động sản đang gặp khủng hoảng về phân khúc, tức là phân khúc giá rẻ cần nhiều thì không có, phân khúc giá đắt cần ít lại có rất nhiều khi thừa tới hàng chục nghìn căn.
Căn nguyên của tình trạng trạng này theo chuyên gia là do việc đầu cơ đẩy giá lên cao để dùng bất động sản làm tài sản thế chấp vay ngân hàng; rồi lại đẩy giá lên, lại thế chấp, lại vay ngân hàng,… Cứ như vậy cho đến nay, giá nhà đã bị đẩy lên một mức “choáng váng”.
Ông Nghĩa cho rằng, trong thời gian tới, cần tập trung toàn bộ nguồn lực tài chính của Chính phủ, của các ngân hàng thương mại và của các doanh nghiệp vào việc phát triển phân khúc nhà ở giá rẻ, qua đó kéo giá toàn bộ thị trường bất động sản về với thực tế.
