Một báo cáo mới công bố đã vẽ nên bức tranh toàn cảnh đầy sôi động về thị trường trí tuệ nhân tạo (AI) tiêu dùng tại Việt Nam, cho thấy công nghệ này đang thâm nhập sâu rộng vào đời sống người Việt với tốc độ đáng kinh ngạc.
Theo báo cáo "Thực trạng AI tiêu dùng tại Việt Nam" do Decision Lab thực hiện, có tới 78% người dùng internet Việt Nam đã trải nghiệm ít nhất một nền tảng AI trong ba tháng qua, và cứ ba người thì có một người đã biến AI thành một phần không thể thiếu trong các hoạt động hàng ngày.
Sự bùng nổ này không chỉ được thúc đẩy bởi các chính sách hỗ trợ từ chính phủ mà còn đến từ sự đón nhận nồng nhiệt của chính người tiêu dùng, đặc biệt là thế hệ trẻ.
Thế hệ Z và nhóm tri thức đi đầu
Báo cáo chỉ ra rằng, Gen Z (nhóm từ 18-24 tuổi) chính là động lực chính của làn sóng này. Không chỉ có tỷ lệ sử dụng cao nhất lên đến 86%, thế hệ này còn dẫn đầu về tần suất sử dụng hàng ngày với 40% người dùng tương tác với AI mỗi ngày.
Con số này cao hơn đáng kể so với mức trung bình chung là 33%, cho thấy người trẻ không chỉ dùng AI theo trào lưu mà đang thực sự tích hợp công nghệ này vào cuộc sống.
Bên cạnh đó, mức độ sử dụng AI cũng thể hiện rõ sự phân hóa theo trình độ học vấn và nghề nghiệp. Nhóm sinh viên có tỷ lệ tiếp cận AI lên đến 92%, theo sau là nhân viên văn phòng và chủ doanh nghiệp với 78%.
Những người có bằng cấp từ đại học trở lên cũng cho thấy mức độ gắn bó với AI cao hơn hẳn. Điều này phản ánh một xu hướng rõ nét: AI đang trở thành một công cụ đắc lực cho việc học tập, nghiên cứu và nâng cao hiệu suất công việc trong nhóm lao động tri thức.
AI: Từ trợ thủ công việc đến người bạn giải trí
Vậy người Việt tìm đến AI để làm gì? Không còn là một công nghệ mới lạ xa vời, AI đã trở thành một người bạn đồng hành đa năng. Lý do hàng đầu thúc đẩy người dùng tìm đến AI là để tiết kiệm thời gian (67%), đơn giản hóa việc học những kiến thức mới (60%), và khơi nguồn sáng tạo (51%).
Ứng dụng của AI lan tỏa trên mọi khía cạnh đời sống. Trong công việc và học tập, có tới 84% người dùng sử dụng AI để học kỹ năng mới, dịch thuật hay nghiên cứu các chủ đề chuyên sâu. Trong lĩnh vực giải trí, 79% người dùng tìm đến AI để trò chuyện, luyện tập giao tiếp hoặc cập nhật các xu hướng xã hội.
AI cũng đang dần trở thành một trợ lý đắc lực trong các công việc sáng tạo như chỉnh sửa hình ảnh/video hay viết lách. Ngay cả lĩnh vực sức khỏe cũng ghi nhận sự hiện diện của AI khi ngày càng nhiều người dùng nó để tra cứu thông tin về thuốc và các vấn đề sức khỏe.
Một điểm đáng chú ý là trong các công việc hàng ngày như lên kế hoạch, mua sắm hay quản lý việc nhà, dù có tỷ lệ tham gia rất cao nhưng mức độ ứng dụng AI còn khá thấp. Đây chính là một mảnh đất màu mỡ, mở ra cơ hội lớn cho các nhà phát triển tạo ra những giải pháp AI chuyên biệt, đáp ứng nhu cầu thiết thực của người dùng.
Cuộc đua của những người khổng lồ và dấu ấn Việt
Thị trường hiện nay không có gì ngạc nhiên khi bị thống trị bởi các "ông lớn" công nghệ toàn cầu. Trung bình, mỗi người Việt sử dụng khoảng 2 nền tảng AI khác nhau. ChatGPT đang dẫn đầu một cách áp đảo với 81% người dùng lựa chọn, theo sau là Gemini (51%) và Meta AI (36%).
Tuy nhiên, cuộc chơi không chỉ của riêng các gã khổng lồ. Một đại diện nội địa là AI Hay đã nổi lên như một đối thủ đáng gờm. Dù chỉ có 9% người dùng, nền tảng này lại tạo nên bất ngờ lớn về mức độ hài lòng.
Theo khảo sát, AI Hay đứng thứ hai về sự hài lòng của khách hàng, chỉ sau ChatGPT và vượt qua hàng loạt tên tuổi quốc tế khác như Gemini, Meta AI, và Copilot. Điều này chứng tỏ các nền tảng "made in Vietnam" hoàn toàn có khả năng chinh phục người dùng trong nước nếu đáp ứng đúng nhu cầu.
Người dùng cũng cho thấy sự lựa chọn thông minh khi tìm đến mỗi nền tảng cho một mục đích riêng. Nếu như ChatGPT được xem là "trợ thủ đa năng" cho công việc, Gemini là bạn đồng hành học tập, Meta AI dành cho trò chuyện, thì AI Hay lại được ưa chuộng để vừa học hỏi vừa bắt kịp các xu hướng mới.
Yếu tố nào quyết định thành công?
Báo cáo cho thấy người tiêu dùng Việt Nam rất thực tế khi lựa chọn một công cụ AI. Yếu tố quan trọng nhất là có nhiều tính năng miễn phí (67%), tiếp đó là độ chính xác cao và có nguồn tin cậy (64%), và cuối cùng là sự tiện lợi, dễ truy cập trên nhiều thiết bị (59%).
Yếu tố "phù hợp văn hóa" và khả năng hỗ trợ tiếng Việt tốt là một điểm cộng cực kỳ lớn. Đây cũng là tính năng được người dùng mong muốn cải thiện nhất. Nắm bắt được sắc thái ngôn ngữ, ngữ cảnh và văn hóa bản địa chính là chìa khóa để các nền tảng, đặc biệt là nền tảng nội địa, tạo ra lợi thế cạnh tranh và chiếm được cảm tình của người dùng.
Dù vậy, người dùng vẫn còn những băn khoăn không nhỏ về quyền riêng tư dữ liệu, lo ngại AI đưa ra thông tin sai lệch, và gặp khó khăn trong việc đặt câu hỏi hiệu quả. Đây là những thách thức mà bất kỳ nhà phát triển nào cũng cần giải quyết để xây dựng lòng tin bền vững.
Nhìn chung, thị trường AI tiêu dùng tại Việt Nam đang ở giai đoạn tăng trưởng vàng. Cơ hội đang rộng mở cho các nhà phát triển có thể tạo ra những sản phẩm không chỉ mạnh về công nghệ mà còn thấu hiểu sâu sắc người dùng bản địa.
