Một hộ kinh doanh hoạt động trong lĩnh vực sửa chữa và mua bán điện thoại di động muốn hỏi cơ quan thuế, khi mua lại điện thoại đã qua sử dụng từ khách hàng là cá nhân không kinh doanh, hộ kinh doanh cần lập những chứng từ gì để ghi nhận chi phí hợp lệ?
“Trường hợp hộ kinh doanh thỏa thuận sẽ chịu trách nhiệm kê khai và nộp thuế thay cho khách hàng thì phải thực hiện nghĩa vụ đối với những loại thuế nào và thủ tục ra sao?”, hộ kinh doanh đặt câu hỏi.
Trả lời trường hợp này, Thuế cơ sở 2 tỉnh Khánh Hòa cho biết, tại khoản 2 và khoản 4 Điều 5 và Điều 7 Thông tư số 40/2021 của Bộ Tài chính hướng dẫn thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập cá nhân và quản lý thuế đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh quy định về phương pháp tính thuế.
Theo đó, hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh nộp thuế theo phương pháp kê khai thực hiện khai thuế theo tháng, trừ các trường hợp mới ra kinh doanh và đáp ứng các tiêu chí khai thuế theo quý và lựa chọn khai thuế theo quý theo quy định tại Điều 9 Nghị định số 126/2020 của Chính phủ.
Hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh nộp thuế theo phương pháp kê khai phải thực hiện chế độ kế toán, hóa đơn, chứng từ. Trường hợp hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh trong lĩnh vực, ngành nghề có căn cứ xác định được doanh thu theo xác nhận của cơ quan chức năng thì không phải thực hiện chế độ kế toán.
Đối với hộ, cá nhân kinh doanh nộp thuế theo phương pháp khoán, hình thức này áp dụng cho những trường hợp không thuộc diện kê khai và cũng không thuộc diện nộp thuế theo từng lần phát sinh, theo hướng dẫn tại Điều 5 và Điều 6 của Thông tư.
Hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh nộp thuế theo phương pháp khoán (hộ khoán) không phải thực hiện chế độ kế toán. Hộ khoán sử dụng hóa đơn lẻ phải lưu trữ và xuất trình cho cơ quan thuế các hóa đơn, chứng từ, hợp đồng, hồ sơ chứng minh hàng hóa, dịch vụ hợp pháp khi đề nghị cấp, bán lẻ hóa đơn theo từng lần phát sinh.
Riêng trường hợp hộ khoán kinh doanh tại chợ biên giới, chợ cửa khẩu, chợ trong khu kinh tế cửa khẩu trên lãnh thổ Việt Nam phải thực hiện việc lưu trữ hóa đơn, chứng từ, hợp đồng, hồ sơ chứng minh hàng hóa hợp pháp và xuất trình khi cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền yêu cầu.
Theo điểm c khoản 2 Điều 44 Luật Quản lý thuế, hộ khoán thực hiện khai thuế theo năm và nộp thuế theo thời hạn ghi trên Thông báo nộp tiền của cơ quan thuế (khoản 2 Điều 55). Trường hợp hộ khoán sử dụng hóa đơn do cơ quan thuế cấp để bán lẻ theo từng số thì phải khai, nộp thuế riêng đối với doanh thu phát sinh trên từng hóa đơn, theo từng lần phát sinh.
Chế độ kế toán đối với hộ kinh doanh
Tại Điều 1, Điều 2 Thông tư số 88/2021 của Bộ Tài chính hướng dẫn chế độ kế toán cho các hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh quy định, đối tượng áp dụng là các hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh nộp thuế theo phương pháp kê khai theo quy định của pháp luật về thuế.
Các hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh không thuộc diện phải thực hiện chế độ kế toán nhưng có nhu cầu thực hiện chế độ kế toán theo Thông tư này thì được khuyến khích áp dụng.
Tại Điều 6 Thông tư số 78/2014 của Bộ Tài chính (đã được sửa đổi, bổ sung tại Điều 4 Thông tư số 96/2015 của Bộ Tài chính) quy định các khoản chi được trừ và không được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế quy định:
Chi phí của doanh nghiệp mua hàng hóa, dịch vụ (không có hóa đơn, được phép lập Bảng kê thu mua hàng hóa, dịch vụ mua vào theo Mẫu số 01/TNDN kèm theo Thông tư số 78) nhưng không lập Bảng kê kèm theo chứng từ thanh toán cho người bán hàng, cung cấp dịch vụ trong các trường hợp:
- Mua tài sản, dịch vụ của hộ, cá nhân không kinh doanh trực tiếp bán ra.
- Bảng kê thu mua hàng hóa, dịch vụ phải do người đại diện theo pháp luật hoặc người được ủy quyền của doanh nghiệp ký, và chịu trách nhiệm trước pháp luật về tính chính xác, trung thực. Doanh nghiệp mua hàng hóa, dịch vụ được phép lập bảng kê và được tính vào chi phí được trừ. Các khoản chi phí này không bắt buộc phải có chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt.
Trường hợp giá mua hàng hóa, dịch vụ trên bảng kê cao hơn giá thị trường tại thời điểm mua hàng thì cơ quan thuế căn cứ vào giá thị trường tại thời điểm mua hàng, dịch vụ cùng loại hoặc tương tự trên thị trường xác định lại mức giá để tính lại chi phí được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế.
Căn cứ các quy định nêu trên, theo Thuế cơ sở 2 tỉnh Khánh Hòa, trường hợp hộ kinh doanh nộp thuế theo phương pháp khoán thì không phải thực hiện chế độ kế toán; khai thuế theo năm và nộp thuế theo thời hạn ghi trên Thông báo nộp tiền của cơ quan thuế theo quy định tại khoản 4 Điều 7 Thông tư số 40.
Nếu hộ kinh doanh nộp thuế theo phương pháp kê khai, khi mua điện thoại từ cá nhân không kinh doanh thì được lập Bảng kê Mẫu số 01/TNDN (Thông tư 78/2014, sửa đổi bởi Thông tư 96/2015) kèm chứng từ thanh toán.
Hộ kinh doanh thực hiện khai thuế theo quy định tại khoản 2 Điều 5 Thông tư số 40 và thực hiện chế độ kế toán, hóa đơn, chứng từ theo quy định tại Thông tư số 88 hướng dẫn chế độ kế toán cho các hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh.
