Trong nhiều thập kỷ, phần lớn hoạt động sản xuất chip máy tính tiên tiến trên thế giới đều bắt nguồn từ Đài Loan. Sau đó, gián đoạn chuỗi cung ứng trong đại dịch và căng thẳng địa chính trị đã phơi bày những rủi ro của việc tập trung sản lượng như thế, đúng vào lúc nhu cầu tăng vọt nhờ sự bùng nổ của trí tuệ nhân tạo.
Hiện nay, Đức, giống như Mỹ và Nhật Bản, đang chi hàng tỷ đô la để sản xuất thêm chip của riêng mình với sự trợ giúp của nhà sản xuất chip theo hợp đồng lớn nhất thế giới, Taiwan Semiconductor Manufacturing Company. Trong một liên doanh với một nhóm các nhà sản xuất chip châu Âu, TSMC đang xây dựng một nhà máy ở ngoại ô Dresden. Dự án này cần khoản đầu tư 10 tỷ euro, tương đương khoảng 11 tỷ đô la, với một nửa nguồn vốn đến từ Đức. Nhà máy dự kiến sẽ đi vào hoạt động vào năm 2027.
Việc nhà máy ra mắt đúng thời hạn một phần phụ thuộc vào sự hỗ trợ từ mạng lưới các nhà sản xuất hóa chất và thiết bị Đài Loan, những người đã dành nhiều năm để hoàn thiện sản phẩm theo tiêu chuẩn của gã khổng lồ chip. Tuy nhiên, nhiều nhà cung cấp chủ chốt cho biết họ đang gặp khó khăn trong việc đáp ứng các thủ tục cấp phép phức tạp, luật lao động và quy định về môi trường của châu Âu.
Nhu cầu tự sản xuất chip của châu Âu càng trở nên cấp bách hơn vào tháng trước khi tranh chấp liên quan đến một nhà sản xuất chip thuộc sở hữu của Trung Quốc tại Hà Lan gây hạn chế nguồn cung chip ô tô. Châu Âu chỉ sản xuất chưa đến 10% lượng chip tiên tiến của thế giới. Các quan chức châu Âu đặt mục tiêu tăng gấp đôi tỷ lệ này vào cuối thập kỷ này với sự hỗ trợ của TSMC.
Thị phần sản xuất chip toàn cầu của châu Âu bắt đầu giảm sau khi TSMC, được thành lập năm 1987, tiên phong trong mô hình sản xuất chất bán dẫn mới, trong đó các công ty công nghệ như Nvidia và Apple tự thiết kế chip và dựa vào TSMC để sản xuất. Khi ngày càng nhiều công ty quyết định từ bỏ chi phí duy trì sản xuất chip, hoạt động sản xuất chất bán dẫn ngày càng được hợp nhất tại các cơ sở hiện đại của TSMC ở Đài Loan.
RÀO CẢN VÀ SỰ PHỤ THUỘC
Một phần ngành công nghiệp chip còn lại của châu Âu nằm gần Dresden, nơi các nhà máy do Infineon và Robert Bosch Semiconductor vận hành chuyên sản xuất chip và cảm biến cho ngành công nghiệp ô tô. Các công ty này vẫn phụ thuộc vào TSMC cho một số sản phẩm bán dẫn tiên tiến hơn. Liên doanh của TSMC tại Dresden bao gồm Bosch, Infineon và một khách hàng châu Âu khác là NXP.
Radek Holy, phó hiệu trưởng Đại học Kỹ thuật Séc và giám đốc chương trình trao đổi về kỹ thuật bán dẫn giữa sinh viên sau đại học Đài Loan và Séc, cho biết: "Hiện tại, hệ sinh thái châu Âu cần sự hỗ trợ này từ Đài Loan".
Nhiệm vụ khắc các mạch điện siêu nhỏ lên các tấm wafer silicon mỏng đòi hỏi một nhà máy có quy mô bằng một nhà chứa máy bay, nơi chứa đầy các phòng thiết bị từ nhiều nhà cung cấp. Trong gần hai thập kỷ, Tập đoàn Puritic Đài Loan đã chế tạo các đường ống dẫn khí qua các nhà máy của TSMC.
“Ra nước ngoài cần rất nhiều nỗ lực”, West Tu, giám đốc điều hành người Đài Loan của TPC Đức, công ty con tại địa phương của Taiwan Puritic, cho biết.
Năm năm trước, khi TSMC công bố khoản đầu tư vào Arizona, ông Tu đã đáp một chuyến bay gần như trống rỗng đến Phoenix vào thời điểm đại dịch lên đến đỉnh điểm để thành lập một công ty con của TPC tại đó, hiện được gọi là Propersys. Vào tháng 5 năm 2024, ông đã mua được một căn nhà trong khu vực, chuẩn bị ổn định cuộc sống ở Tây Nam nước Mỹ. Sau đó, sếp của ông yêu cầu ông đến Dresden.
Tại Đức, TPC gặp phải nhiều vấn đề, bao gồm thủ tục xin thị thực, rào cản ngôn ngữ và việc hòa nhập của nhân viên địa phương vào văn hóa công ty nước ngoài. Những lo ngại đó không phải là hiếm đối với bất kỳ công ty nào khi chuyển ra nước ngoài.
Đối với TPC, một nhiệm vụ cấp bách là tìm kiếm những người đủ năng lực cho các công việc kỹ thuật cao, đồng thời đủ điều kiện làm việc lâu dài tại Đức. Ông Tu cho biết nhân viên Đài Loan của ông chỉ được cấp thị thực có thời hạn ba năm, vì vậy ông cần lao động địa phương để duy trì hoạt động.
“Tôi cần những người có thể ở lại,” ông Tu nói. “Nếu không, tôi sẽ thiếu nhân sự trầm trọng”.
Một số kỹ sư châu Âu thích làm việc tại một công ty địa phương hơn là một công ty Đài Loan, bởi điều này có thể đòi hỏi nhân viên phải đi Đài Loan đào tạo trong nhiều tuần hoặc nhiều tháng, thậm chí có thể phải làm việc 24/7. Ông Tu ước tính cần tuyển 20 người địa phương. Ông cho biết hiện tại công ty chưa có một nhân viên người Đức nào.
Các quan chức châu Âu hy vọng rằng dự án TSMC sẽ đóng vai trò là chất xúc tác cho các khoản đầu tư tiếp theo nhằm xây dựng hệ sinh thái bán dẫn lớn hơn và tạo ra khoảng 10.000 việc làm trong khu vực.
“Khoản đầu tư của TSMC thực sự là bước khởi đầu mạnh mẽ cho sự phát triển kinh tế của khu vực”, Dirk Hilbert, thị trưởng Dresden, cho biết trong một cuộc phỏng vấn trên truyền hình năm nay.
Cộng hòa Séc, quốc gia có chung đường biên giới với bang Sachsen của Đức, cũng đang chào đón các doanh nghiệp Đài Loan. Các giám đốc điều hành công ty Đài Loan cho biết các quan chức Séc đã đưa họ đến thành phố Usti nad Labem, cách Dresden khoảng một giờ, để quảng bá ngành công nghiệp hóa chất và chi phí lao động tương đối thấp của khu vực.
Mặc dù sự nhiệt tình rất lớn nhưng thực tế lại đầy thách thức.
Ông Wolfgang Büchele, giám đốc điều hành của Exyte, nhà thầu kỹ thuật, mua sắm và xây dựng đang quản lý dự án TSMC, cho biết chi phí xây dựng một nhà máy ở châu Âu gần gấp đôi so với xây dựng một nhà máy ở Đài Loan và quá trình cấp phép có thể kéo dài thêm nhiều tháng.
Ông cho biết: “Ở Đức, bạn phải cung cấp nhiều giấy tờ hơn, công sức nộp đơn và thời gian để cơ quan chức năng đọc tất cả giấy tờ đó và trả lời các câu hỏi cũng mất nhiều thời gian hơn so với ở Đài Loan”.
Theo: The NY Times, WSJ
